Derdelanders uit Oekraïne mogen van het kabinet tot 4 september in de gemeentelijke en particuliere opvang blijven. Met het verlengen van de tijdelijke regeling heeft het rijk tijd gekocht voor de IND om de asielaanvragen af te handelen. De VNG monitort de voortgang en vraagt om een overgangsplan.
6 maanden uitstel
Het gaat om een groep van ruim 4500 mensen die uit Oekraïne zijn gevlucht, maar niet de Oekraïense nationaliteit hebben. Het kabinet kondigde op 18 juli 2022 aan dat de Richtlijn tijdelijke bescherming voor deze groep per 4 maart aanstaande zou aflopen. Zij zouden dan moeten worden opgevangen door het COA. Met het kabinetsbesluit blijven zij voorlopig recht hebben op de voorzieningen voor Oekraïense ontheemden.
IND aan de slag
Om te voorkomen dat over 6 maanden weer hetzelfde probleem ontstaat, moet de IND de asielaanvragen van de groep die niet uit eigen beweging Nederland verlaat, afhandelen. Voorlopig ligt er alleen een afspraak dat de IND voor de zomer veiligelanders en kansrijke zaken probeert af te handelen. Voor de overige 3300 zaken is onbekend wanneer deze worden opgepakt. We vragen ons oprecht af of het echt gaat lukken om voor 4 september deze situatie op te lossen.
De staatssecretaris heeft in het bestuurlijk overleg, met onder andere de VNG, aangegeven dat het COA de resterende derdelanders die na 4 september nog in de opvang zitten, moet overnemen. Gezien het voortdurende capaciteits- en personeelstekort bij het COA, zet de VNG daar wel vraagtekens bij.
Vinger aan de pols
Bij gemeenten is de afgelopen tijd veel irritatie ontstaan over het uitblijven van een aanpak. Ondanks het verzoek van de VNG om hier uiterlijk 1 oktober 2022 mee te komen, verzuimde het kabinet deze duidelijkheid te geven. Daarmee leek het erop dat de groep op 4 maart uit de gemeentelijke opvanglocaties moest en terecht zou komen in de al overbelaste asielopvang. De VNG heeft in diverse gesprekken en brieven deze onvrede overgebracht.
Hoewel er nu duidelijkheid is voor de komende 6 maanden, blijft de VNG de voortgang van de beoordeling door de IND nauwlettend in de gaten houden. De VNG wil dat het rijk tijdig met transitieplan komt mochten er na 4 september toch nog groepen derdelanders in de gemeentelijke opvang zitten.