De VNG is positief over de kabinetsreactie op het Interdepartementaal Beleidsonderzoek (IBO) Problematische Schulden. We waarderen de focus op preventie onder het motto 'voorkomen is beter dan genezen'. Het kabinet erkent het belang van schuldenaanpak bij de bron en van bestaanszekerheid voor inwoners.
Interdepartementale samenwerking van groot belang
We zijn blij met de voorgestelde samenwerking tussen ministeries, een pleidooi dat de VNG al langer voert. Om effectief te zijn, moet beleid beter worden afgestemd, zodat gemeenten naast de inwoners kunnen staan zonder tegenstrijdige beleidsregels.
Toch zien we vooral woorden, maar weinig concrete stappen:
- Online gokken en kopen op afbetaling, grote veroorzakers van schulden, worden niet aangepakt.
- De financiële educatie blijft afhankelijk van subsidies die scholen zelf moeten aanvragen.
We wijzen het kabinet erop we de ambities met elkaar moeten kunnen waarmaken. Zoals onze voorzitter Sharon Dijksma al aangaf in Buitenhof op 13 oktober, moet de kloof tussen ambities en de middelen voor gemeenten worden gedicht.
Een integraal schuldenoverzicht is een stap vooruit
Het integrale overzicht van publieke en private schulden is een positieve ontwikkeling. Voor een compleet en bruikbaar overzicht moeten echter álle schuldeisers betrokken worden, inclusief lopende beslagen en verrekeningen. Daarnaast is het belangrijk dat schuldhulpverleners toegang krijgen tot deze informatie.
Voortbouwen op basisdienstverlening
We zijn verheugd over de voortzetting van de basisdienstverlening voor schuldhulpverlening. Gemeenten zijn al gestart met de implementatie, maar voldoende tijd en ruimte zijn nodig om deze elementen verder te ontwikkelen voor een duurzame impact.
We missen aandacht voor werkende armen en de rol van schuldeisers
Hoewel het kabinet stelt dat werk de beste manier is om armoede te bestrijden, is dit niet altijd haalbaar. Veel werkenden leven nog steeds in armoede, vooral als het minimumloon niet genoeg is. Ook hadden we graag meer aandacht gezien voor de rol van schuldeisers en de rechtspraak in de aanpak van schulden. Een integrale aanpak waarbij alle partijen samenwerken, is essentieel. Taken worden nu vaak verschoven zonder een logische samenhang voor de betrokken organisaties en inwoners.
Gemiste kans: opname van adviezen Commissie Sociaal Minimum
We betreuren dat veel adviezen van de Commissie Sociaal Minimum niet zijn overgenomen. Alleen de verhoging van het kindgebonden budget vanaf 2024 is genoemd. Belangrijke aanbevelingen, zoals het eerder en breder toepassen van de beslagvrije voet, zijn niet meegenomen.
De VNG doet een oproep om deze adviezen volledig over te nemen en te werken aan een lange termijnagenda voor bestaanszekerheid.
Meer informatie