In de strijd tegen mensenhandel is een van de doelen voor dit jaar dat iedere gemeente beleid op dit thema ontwikkelt. De VNG liet onderzoek doen naar de stand van zaken. Het aantal gemeenten dat actief is groeit, maar het zicht op daders en slachtoffers is nog steeds beperkt.

Volgens de afspraak in het Interbestuurlijk Programma en het programma Samen tegen Mensenhandel moet elke gemeente in 2022 een duidelijke en geborgde aanpak van mensenhandel hebben. Met dit onderzoek wil de VNG inzicht verschaffen in waar gemeenten staan, welke ondersteuningsbehoeften zij hebben en welke factoren hen helpen of belemmeren bij het vormgeven van deze taak.

Kwetsbare groepen in onze samenleving moeten beter beschermd worden tegen de gevaren van uitbuiting.

- burgemeester Peter Oskam (Capelle aan den IJssel), VNG-portefeuillehouder mensenhandel -

Ondersteuning VNG

De VNG gebruikt het onderzoek om gemeenten te blijven ondersteunen in de bestrijding van mensenhandel. Zo hebben we in samenwerking met Comensha en vele andere partners het Kader Aanpak Mensenhandel en het Kompas ontwikkeld om gemeenten te ondersteunen in het maken van beleid. We publiceerden ook de longread 'Onzichtbaar, mensenhandel in Nederland'. Die longread geeft meer inzicht. Want, zoals een van de respondenten over mensenhandel zegt: 'Je gaat het pas zien als je er naar op zoek gaat'.

Resultaten van het onderzoek

De belangrijkste uitkomsten van het onderzoek:

  • Gemeenten ontwikkelen steeds vaker specifiek beleid op het thema mensenhandel.
  • Niettemin heeft 80% van de gemeenten onvoldoende zicht op slachtoffers en daders. Een grote groep respondenten geeft aan dat het thema mensenhandel nog onvoldoende prioriteit heeft. Het gevolg hiervan is dat gemeenten beperkte inspanningen doen om dit inzicht te vergroten.
  • De aanpak van mensenhandel is bij het merendeel van de gemeenten onderdeel van lokaal beleid (bijvoorbeeld van veiligheidsbeleid of prostitutiebeleid). Een klein aantal gemeenten (circa 5%) geeft aan dat er een specifiek beleidsdocument voor het thema mensenhandel is ontwikkeld.
  • Ruim 60% van de respondenten laat weten dat het beleid in ontwikkeling is, of regionaal wordt geborgd.

Gemeenten hebben menskracht en instrumenten nodig

'De kwetsbare groepen in onze samenleving moeten beter beschermd worden tegen de gevaren van uitbuiting', stelt burgemeester Peter Oskam (Capelle aan den IJssel), VNG-portefeuillehouder mensenhandel. 'Een goede aanpak vraagt dat het rijk structureel en met prioriteit investeert in het in staat stellen van gemeenten om preventie, aanpak van daders en hulp aan slachtoffers stevig te organiseren. Daar hebben zij menskracht en instrumenten voor nodig.'

Meer zicht op wat zich afspeelt ook belangrijk

Oskam: 'Daarnaast is het belangrijk dat gemeenten meer zicht krijgen op wat zich in hun gemeente afspeelt. Wat zijn de risicolocaties, risicosectoren en risicogroepen? Dit kan door middel van het regelmatig uitvoeren van controles in bijvoorbeeld de horeca, op vakantieparken of op bedrijventerreinen. Door deze controles uit te voeren, wordt de informatiepositie die je als gemeente/regio hebt groter. Hoe groter de informatiepositie, des te doelgerichter je mensenhandel kunt bestrijden. Het is onmogelijk voor een gemeente om alle signalen van uitbuiting gelijk boven water te krijgen. Het is een kwestie van ergens starten.'