Keiharde cijfers over de totale omvang van ‘bijstandsfraude’ zijn lastig te vinden, maar door gemeenten wordt op grote schaal gesanctioneerd. ‘Linkse’ gemeenten lijken, ondanks de strenge wetgeving, wat minder streng dan ‘rechtse’. Burgers die zo'n sanctie aanvechten, krijgen veelal nul op het rekest.
Inlichtingenplicht
In het geruchtmakende ‘boodschappengate’ in de gemeente Wijdemeren was sprake van schending van de inlichtingenplicht. De al wat oudere kwestie kwam in december in het nieuws en werd door velen uitgelegd als een voorbeeld van bot en Scrooge-achtig overheidshandelen. De zaak draait om een vrouw uit deze gemeente die 7.000 euro bijstand moet terugbetalen, omdat haar moeder af en toe levensmiddelen voor haar kocht. De Wijdemeerse tekende zonder succes bezwaar aan tegen de beschikking en ging in beroep. De bestuursrechter stelde de gemeente in het gelijk.
Zeven procent
Hoe vaak komt het tot overtredingen als in het bovengenoemde geval? In 2019 ontdekten gemeenten overtredingen van de inlichtingenplicht bij zeven procent van hun bijstandsbestand (bron: Divosa, Benchmark Werk en Inkomen, Jaarrapportage 2019). Het totale aantal bijstandsontvangers tot de AOW-leeftijd over dat jaar bedroeg 413.000, zo blijkt uit CBS-cijfers, hetgeen betekent dat rond de 29.000 van hen de inlichtingenplicht zou hebben geschonden. Daarbij ging het bijvoorbeeld om het verzwijgen van inkomsten, samenlevings- of adresfraude, of het niet melden van buitenlands bezit. Ook het niet melden van giften, hoe klein soms ook, kan worden uitgelegd als schending van de inlichtingenplicht en kan grote gevolgen hebben. De Divosa-cijfers zeggen niet alles, want niet alle gevallen waarin informatie is achtergehouden, worden immers ontdekt.
Meer informatie
Het volledige artikel over bijstandsfraude staat op de website van Binnenlands Bestuur.