De gemeente Den Haag komt sinds 2015 jaarlijks tientallen miljoenen tekort om alle uitkeringen van mensen die in de bijstand zitten, te kunnen betalen. De gemeente krijgt hiervoor sindsdien te weinig geld van het Rijk en stapte daarom naar de rechter over de financiering van de bijstand.
Na jaren procederen is er nu tussen de gemeente en de minister van SZW overeenstemming bereikt over de budgetten van 2015 en 2016. Het tekort op de BUIG financiering 2015 en 2016 wordt met € 22.018.900 verkleind. Voor de financiering van de bijstand vanaf 2017 en volgende jaren 2017 zet de gemeente Den Haag haar juridische procedures voort.
Er moet volgens wethouder Bert van Alphen (Sociale Zaken en Werk) sprake zijn van een kostendekkende financiering voor taken die gemeenten in opdracht van het Rijk uitvoert. Het uitvoeren van de bijstandswetgeving is een van die taken. Gemeenten moeten aan iedereen die daarop recht heeft een bijstandsuitkering verstrekken. Als dit meer geld kost, dan heeft het Rijk de verantwoordelijkheid dat tekort af te dekken. Dit was de kern van het betoog tijdens de zittingen bij de Centrale Raad van Beroep, de hoogste bestuursrechter in dit soort geschillen.
Uiteindelijk zijn de gemeente Den Haag en de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid op aanwijzing van de Centrale Raad van Beroep tot een compromis gekomen voor het verkleinen van de tekorten van 2015 en 2016. Met deze lange, maar succesvolle juridische procedure ontvangt de gemeente Den Haag een aanvulling van 22 miljoen euro, die zij hard nodig heeft. Door het Rijk zijn immers ook al grote tekorten ontstaan voor de jeugdhulp, de WMO en gemeenten verwachten ook tekorten voor inburgering in de toekomst.
Juridische procedures 2017 en verder
De gemeente Den Haag heeft ook voor de jaren 2017 en verder tegen alle besluiten van het ministerie van SZW over de financiering van de bijstand bezwaar gemaakt. Deze procedures lopen nog, omdat de overeenstemming alleen op de jaren 2015 en 2016 betrekking heeft.
Kabinet: kom met een structurele oplossing
Naast de juridische procedures is de gemeente Den Haag is ook al jaren in gesprek met het ministerie van SZW over hoe het ministerie de gemeentelijke bijstandstaak zou moeten financieren. Dit gesprek voert de gemeente samen met andere (pech/nadeel) gemeenten en Divosa. Dat het ministerie een verdeelmodel voor de berekening van de hoogte van financiering gebruikt is voor de gemeente Den Haag niet zozeer een probleem. Wel is het een probleem dat de gemeente Den Haag en andere gemeenten als gevolg daarvan met structurele tekorten te maken hebben.