In de Investeringsagenda ‘Naar een duurzaam Nederland’ van maart 2017 hebben de gemeenten, provincies en waterschappen hun gezamenlijke plannen gepresenteerd om de overgang naar een energieneutraal en klimaatbestendig Nederland te versnellen. In het Interbestuurlijk Programma is vervolgens overheidsbreed overeengekomen de CO₂-uitstoot met 49% terug te dringen in 2030 en dit te concretiseren in een Klimaatakkoord. In maart 2018 zijn partijen het gesprek over het Klimaatakkoord gestart aan de sectortafels ‘gebouwde omgeving’, ‘elektriciteit’, ‘industrie’, ‘mobiliteit’ en ‘landbouw en landgebruik’. Gemeenten zijn actief betrokken geweest en hebben zitting gehad aan alle tafels.

Op de Buitengewone ALV van 30 november 2018 zijn drie randvoorwaarden vastgesteld waaraan het Klimaatakkoord moet voldoen:

1. het gemeentelijk tempo is afhankelijk van haalbaarheid en betaalbaarheid van de energietransitie voor de samenleving;
2. gemeenten hebben de juiste bevoegdheden nodig om hun regierol te kunnen uitvoeren;
3. er is een vergoeding nodig voor de toename in uitvoeringslasten voor gemeenten.

Op 21 december 2018 is het ‘ontwerp van het Klimaatakkoord’ gepresenteerd. Dit ontwerp is door PBL en CPB doorgerekend. Inmiddels heeft het kabinet aangegeven meer tijd nodig te hebben om te komen met een reactie op de voorstellen voor het Klimaatakkoord. Deze ruimte zullen wij benutten voor het gesprek dat wij reeds voeren over de punten waarover wij aanvullende afspraken willen binnen uw randvoorwaarden (zie hieronder). Dat het kabinet meer tijd nodig heeft, betekent ook dat wij u op de ALV van 5 juni nog geen definitieve tekst voorleggen. Zodra het kabinet haar reactie heeft gegeven en er een ‘voorstel voor het Klimaatakkoord’ ligt, zullen wij u benaderen voor zowel de vorm als het tijdstip voor besluitvorming binnen de vereniging. Besluitvorming zal in ieder geval na de zomerperiode plaatsvinden. Afhankelijk van de mogelijke aanpassingen in de huidige teksten van het Klimaatakkoord en doorlooptijd kan daarbij worden gekozen voor een extra ALV of een formele ledenraadpleging (eventueel met bijeenkomsten in het land).

In afwachting van het definitieve Klimaatakkoord hebben wij de inhoud van het ontwerp Klimaatakkoord van 21 december 2018 reeds getoetst aan de drie randvoorwaarden van de ALV.

Naar het oordeel van het VNG bestuur voldoet het ontwerp Klimaatakkoord op de belangrijkste inhoudelijke gemeentelijke vraagstukken aan deze randvoorwaarden. Wel is het nodig om binnen deze randvoorwaarden te komen tot aanvullende afspraken op de volgende punten:

• verbreding van het artikel 2 Financiële-verhoudingswet onderzoek naar alle sectortafels;
• een half jaar extra tijd om te komen tot de eerste versie van de Regionale Energiestrategie (RES 1.0);
• voor succesvolle uitvoerbaarheid van de afspraken willen we goede afspraken over de marktordening van warmte (en de warmtewet);
• meer zekerheid rondom het VNG-uitgangspunt ‘woonlastenneutraliteit’;
• aanvullende interbestuurlijke afspraken over de toekomstige uitwerking.

Op dit moment komen de sectortafels nog bij elkaar om verschillende thema’s vanuit het ontwerp Klimaatakkoord verder te bespreken. Hierbij worden door de VNG-vertegenwoordigers ook de door u gestelde randvoorwaarden en de aanvullende punten meegenomen.