Davey Vervest, expert bij Stadsontwikkeling, en Peter Struijk, beleidsadviseur, vertellen over hun ervaringen in de strijd om malafide huisvesters aan te pakken, waar de moeilijkheden liggen en wat hun verwachting is van de Wgv. 

Malafide huisvesters vragen excessieve huurprijzen voor slechte huisvesting

‘Door de ligging heeft Rotterdam een aanzuigende werking op arbeidsmigranten die werken in de haven van Rotterdam of in de kassen van het Westland. Wat we zien, is dat malafide huisvesters, over de ruggen van veelal kwetsbare arbeidsmigranten, excessieve huurprijzen vragen voor vaak slechte huisvesting. Dit is wel de meest gepleegde overtreding’, aldus Peter Struijk. ‘Maar naast buitenproportionele huurprijzen, worden huizen vaak slecht onderhouden en worden huurders gediscrimineerd en uitgebuit. In de afgelopen jaren is de aanpak van deze problemen bemoeilijkt door de versplintering van pandjesbazen: waar Rotterdam vroeger haar pappenheimers kende, is de wereld van huisvesters schimmig geworden. Dit levert handhavingsproblemen op’, vult Davey Vervest aan. 

'Actieplan Goed Huren en Verhuren'

In de aanpak van Malafide huisvesters werkt Rotterdam volgens het ‘Actieplan Goed Huren en Verhuren’. ‘Dit programma is opgesteld, omdat een goed landelijk beleid ontbreekt’, vertelt Struijk. Een belangrijke pijler is de invoering van een gemeentelijke verhuurdersvergunning op basis van de Algemene Plaatselijke Verordening (APV). Deze verhuurdersvergunning is allereerst ingezet in de wijk Carnisse omdat deze wijk de meeste excessen kent. Alle bij aanwijzingsbesluit aangewezen verhuurders in deze wijk moeten beschikken over een verhuurdersvergunning. Alleen dan is verhuren toegestaan. Hiermee weert Rotterdam verhuurders die huurders benadelen, te hoge huurprijzen vragen, strafbare feiten hebben gepleegd of waarvan duidelijk is dat de leefbaarheid in de wijk in het geding is. Een andere pijler is goede voorlichting. Zo is in de wijk Carnisse ook een informatiepunt geopend voor bewoners om hen te informeren over hun rechten als huurder. Inwoners worden geïnformeerd over de maximale huurprijs die geldt voor hun woning, welke stappen ondernomen kunnen worden als de huurbaas geen onderhoud uitvoert, etc. 

In gesprek met huiseigenaren is een effectieve aanpak

Achterstallig onderhoud van huurwoningen blijft een hardnekkig probleem. Om dit aan te pakken, gaat Rotterdam in gesprek met huiseigenaren over het uitvoeren van onderhoud, wat onderdeel is van de ‘Regels goed verhuurderschap’. Het einde van de escalatieladder is een eventuele beheerovername door de gemeente als zij niet zelf in actie komen. Dit blijkt een erg effectieve aanpak. Vaak wordt het gewenste onderhoud alsnog uitgevoerd. ‘Tot feitelijke beheerovernames is het (gelukkig) nog niet gekomen’, aldus Vervest. 

Bestuurlijk boetes vormen een stevige prikkel

Tot slot legt Rotterdam geregeld stevige bestuurlijke boetes op. Overtredingen van de Huisvestingswet worden op deze manier keihard aangepakt. Boetes van € 8.000 tot € 20.500 zijn geen uitzondering en vormen zo een stevige prikkel. Er is al op meerdere woningen beslag gelegd bij het niet betalen van de boetes. Uiteindelijk zijn er ook woningen op de veiling beland. 

Op dit moment niet voldoende instrumenten om effectief te handhaven

Het Bouwbesluit (Woningwet), Huisvestingswet en APV bieden niet voldoende instrumenten om effectief te handhaven op goed verhuurderschap in de volle breedte. ‘Het is uiteraard niet mogelijk om alle woningen in Rotterdam proactief te controleren. Daarom moeten wij reageren op signalen die wij ontvangen. Het grote probleem daarbij is dat in veel gevallen niet bekend is waar arbeidsmigranten verblijven. Rotterdam heeft ervoor gepleit om de hoogte van de huur in de Algemene regels voor goed verhuurderschap op te nemen. Zo wordt het Woningwaarderingsstelsel in feite afdwingbaar. De minister heeft deze maatregel onlangs in het programma Betaalbaar wonen aangekondigd. Een goed functionerend vergunningsstelsel voor verhuurders, waarbij ook te hoge huurprijzen aangepakt kunnen worden, is een eerste stap in huurprijsregulering’, aldus Struijk. 

Wat verwacht Rotterdam van de Wet goed verhuurderschap? 

Allereerst Is Rotterdam blij dat de eerste stap wordt gezet om malafide verhuurders aan te pakken, maar de gemeente ziet ook dat hiermee slechts een deel van de problematiek wordt aangepakt. De tweede stap die de minister heeft aangekondigd is hard nodig. De betaalbaarheid van het wonen staat stadsbreed onder druk. Ook zouden alle huizen voor arbeidsmigranten moeten voldoen aan het SNF-keurmerk. Dit keurmerk schrijft namelijk precies voor aan welke eisen huisvesting voor arbeidsmigranten moet voldoen. Onderdeel hiervan is ook een halfjaarlijkse controle op de huisvesting. 

‘Voorlopig gaat Rotterdam op dezelfde voet verder met het programma ‘Goed Huren en Verhuren’ en wacht vol belangstelling de nieuwe wetgeving af. Want dat de wet goed verhuurderschap er moet komen, dat staat voor Rotterdam wel vast’, besluit Vervest.  

Meer informatie

Wilt u weten wat de Wet goed verhuurderschap betekent voor de aanpak van malafide huisvesters in uw gemeente? Geef u dan op voor de workshop 'Malafide huisvesters: aanpak volgens de Wet goed verhuurderschap' tijdens het VNG Naleving congres 'Naleving doet ertoe' op maandag 10 oktober 2022.  

Vragen? 

Mail dan met het ondersteuningsteam arbeidsmigranten van de VNG via arbeidsmigranten@vng.nl.