maandag 10 mei 2021

Over de samenhang en verbinding tussen relevante projecten en het Verbetertraject toegang sociaal domein.

In september 2020 is het landelijk Verbetertraject toegang sociaal domein gestart, ook wel project Toegang genoemd. Dit project beoogde een structurele verbetering van de kwaliteit van de uitvoering en het aanpakken van de knelpunten in de deelnemende gemeenten. Door lokale verbetertrajecten te initiëren en te volgen werd duidelijk waar de knelpunten zitten en welke verbeterslag nog nodig is.

Naast dit doel zien was er een 2e belangrijk doel dat direct gerelateerd is aan de Toegang sociaal domein: de samenhang met relevante andere programma´s en projecten voor het Verbetertraject Toegang zoveel mogelijk inzichtelijk te maken, benutten, kennis uitwisselen en waar mogelijk samen op te laten lopen.

Omdat de insteek van het project Toegang breed en integraal was en omdat de plaats voor verbetering bij de gemeentelijke toegang ligt, constateerden we dat er een woud aan gerelateerde projecten in het land bestaat. Het is voor gemeenten een grote uitdaging om het overzicht te behouden en beargumenteerde keuzes te maken voor ondersteuning van hun gemeentelijke organisatie. We zagen dat het grote aanbod en de enorme diversiteit van ondersteuningsprojecten het lastig maakt voor gemeenten om de samenhang te blijven zien en keuzes te maken. Daarvoor is een duidelijke verbeterslag en meer afstemming noodzakelijk.

Verschil in samenhang 

Om structuur in de grote lijst van relevante projecten te maken, gebruiken hieronder 2 typen samenhang en samenwerking:

1) De projecten die een eenzelfde doel en/of directe verbinding hebben – zoals koplopers clientondersteuning, IWW, CEO, programma OZJ en de basisfunctionaliteiten in de jeugdzorg. Met deze groep zoeken we de intensieve samenwerking op en dat doen we op diverse manieren: kennisuitwisseling, praktische verwijzing etc.

2) De projecten die mogelijk relevant kunnen zijn voor het Verbetertraject toegang – zoals Geweld hoort nergens thuis, mantelzorgondersteuning en pgb. Deze categorie projecten noemen we 'het koffertje', omdat het allemaal projecten zijn die mogelijk aansluiten bij de vragen die gemeenten met betrekking tot hun toegang stellen. In de koffer die alle begeleiders van een verbetertraject meekrijgen, zitten indirect relevante projecten. Op het moment dat de situatie er om vraagt of er een specifiek vraag vanuit de gemeente of cliëntorganisatie is, kan de begeleider een relevant project koppelen aan het verbetertraject. Dit is een informatiebundel die we meegeven aan de begeleiders van de verbetertrajecten. Ook kan dit een onderdeel zijn van de leerbijeenkomsten die georganiseerd gaan worden.

In onderstaand overzichten werken we de bovengenoemde indeling verder uit. Per project geven we aan op welke wijze er samenhang is en op welke wijze de samenwerking vorm kan krijgen.

Projecten met eenzelfde doel en/of directe verbinding

Projecten met onderwerpen die eenzelfde doel en/of directe verbinding met de toegang hebben.

City Deal Eenvoudig Maatwerk (onderdeel Programma Sociaal Domein, werkt nauw samen met het programma Integraal Werken in de Wijk)

City Deal Eenvoudig Maatwerk: 8 gemeenten en het rijk zoeken samen naar doorbraken op casus-, lokaal en landelijk niveau om mensen met ‘gestapelde problemen’ beter te helpen,

 

Integraal Werken in de Wijk: kennis over de integrale aanpak van meervoudige vragen en problemen

Het programma richt zich op het - in nauwe samenwerking met de praktijk - verzamelen, verrijken en verspreiden van kennis over de integrale aanpak van meervoudige vragen en problemen. Het doel is beleidsmakers en professionals inzicht geven in wat werkt.

 

Koploperproject Cliëntondersteuning

Clientondersteuning is een onderdeel van de toegang en daar onlosmakelijk mee verbonden. Als gemeenten daarvoor kiezen, kunnen beide trajecten in elkaars verlengde worden uitgevoerd. 

Meer informatie;

 

Maatwerk Multiprobleemhuishoudens

Dit programma is een samenwerking van de ministeries van BZK, JenV, OCW, SZW en VWS, de uitvoeringsorganisaties CAK, CJIB,3 DUO, SVB en UWV en de gemeenten Amsterdam, Den Haag, Goeree Overflakkee, Regiogemeenten Hart van Brabant, Hoogeveen, Utrecht, Weststellingwerf, Zaanstad en Zoetermeer.

Een van de instrumenten is het Landelijk Escalatie Team (LET): gemeenten kunnen urgente en stagnerende situaties die op lokaal niveau niet oplosbaar blijken en waarbij een uitvoerende instantie van het rijk betrokken is, voorleggen aan het LET. Hierin zijn de betrokken uitvoerende organisaties op directieniveau vertegenwoordigd. Doel is in de eerste plaats de casus op te lossen, maar ook om er als keten van te leren.

Contactpersoon BZK: mieke.maas@minbzk.nl 

 

VLOT-onderzoek naar de effectiviteit van ondersteuningsstructuren voor gemeenten en van de opzet van projecten met koplopergemeenten.

Actie: gezamenlijke praatplaat maken waaruit de samenhang blijkt met de ondersteuningsstructuur voor gemeenten en het verbetertraject Toegang. Programmamanager is Astrid Janssen, VNG.

 

Werkplaatsen Sociaal Domein

Er zijn op diverse niveaus samenwerkingsafspraken gemaakt. Kennisdeling: als het gaat om beschikbare kennis en ervaring zullen de werkplaatsen deze toegankelijk maken voor gemeenten die meedoen aan een verbetertraject. Begeleiding: er zullen vanuit de werkplaatsen ook begeleiders beschikbaar gesteld worden die gekoppeld worden aan een lokaal verbetertraject

Meer informatie:

 

ZonMw-programma Versterken en verbeteren van wijkgericht werken

Zie: https://www.zonmw.nl/nl/actueel/nieuws/detail/item/versterken-en-verbeteren-wijkgericht-werken-met-kinderen-en-gezinnen


Zorg voor de jeugd en het Ondersteuningsteam Zorg voor de Jeugd

  • Het formuleren van een afwegingskader ter bevordering van (h)erkenning van jeugd met levenslang en levens brede problematiek die integraal moet worden afgewogen waarbij bij de toegang passende zorg moet worden ingezet. VWS is op zoek naar een partij die dit kan oppakken. Deze 2 ontwikkelingen raken elkaar omdat het voornemen is het afwegingskader te ontwikkelen in de pilot gemeenten.
  • Verder loopt er vanuit Zorg voor de Jeugd nog een onderzoeksvoorstel voor betere monitoring van de hierboven genoemde groep jeugd met levenslange en levensbrede beperkingen. De bedoeling is om zicht te krijgen op de omvang van de doelgroep, de vragen die zij bij de toegang stellen, of de juiste expertise bij de toegang aanwezig is om deze doelgroep goed te helpen. Ook wordt gekeken hoe groot de ruimte voor ouders is om mee te beslissen in de afwegingen die er over en met hun kind in de context van het gezin en de hulpverlening worden gemaakt en wat dan uiteindelijk als goede zorg wordt ingezet. Hierbij is het de bedoeling ook zicht te krijgen op de inzet van het pgb als financieringsvorm voor onplanbaar maar ook planbaar maatwerk mee te nemen.

Samen met Ingeborg Visscher (VNG) is projectleider Petra van Leeuwen een verkenning gestart om verbinding te maken met basisfunctionaliteiten.
 

Merkbaar Beter Thuis (eindrapport)

Het traject Merkbaar beter Thuis is vooraf gegaan aan het verbetertraject Toegang. Het eindrapport is meegenomen bij de formulering van de bedoeling, het plan van aanpak en de toegangsscan voor een lokaal verbetertraject.

 

Traject Doorontwikkeling Cliëntervaringsonderzoek

Projectleider: Lindy Peijenburg, VNG.

 

De Juiste Zorg op de Juiste Plek

Een programma vanuit VWS met 3 pijlers:

  1. (duurdere) zorg voorkomen
  2. zorg verplaatsen en rondom de mensen organiseren 
  3. zorg vervangen door slimme zorg en e-health in te zetten.

Meer informatie:

 

Basisfunctionaliteiten (rapport KPMG)

Doel van het programma: de zorg voor jeugd samen steeds beter maken. Zorg voor de Jeugd, waarin professionals, gemeenten, Rijk, cliënten- en jeugdhulporganisaties samenwerken. Daarin ook aandacht (van o.m. VWS-directie Jeugd) voor de uitrol van de vijf basisfunctionaliteiten

Meer informatie.

De samenwerkende beroepsverenigingen binnen Zorg voor de Jeugd hebben een handreiking geschreven naar aanleiding van het KPMG-rapport Basisfuncties voor lokale teams. De handreiking “de juiste professional op de juiste plek in het lokale team” gaat in op de competenties die worden gevraagd van professionals die werken in of met lokale teams.

Meer informatie:

Regionale werkstructuur gemeenten en zorgverzekeraars en zorgkantoren

Zorgkantoren en zorgverzekeraars werken samen in een regionale werkstructuur op het niveau van de zorgkantoorregio. In deze regionale werkstructuur maken de 3 financiers van zorg afspraken over ouderen, GGZ en preventie. Deze regionale agenda verschilt per regio, want het wordt afgestemd op de regiobeelden (overzicht van de gezondheidssituatie in de regio) en regionale prioriteiten. Gemeenten in de regio organiseren zich, net als de preferentie zorgverzekeraars, zodat in elke gemeente uitvoering kan worden gegeven aan de regionale afspraken.

Bij de opzet en uitvoering van het Verbetertraject toegang wordt aangehaakt bij deze regionale werkstructuren: door het Verbetertraject aan te bieden via de regionale werkstructuur kan vanuit deze samenwerking in de regio een Verbetertraject toegang starten.

Daarnaast worden er stappen gezet in het onderzoeken naar de effectiviteit van ondersteuningsstructuren voor gemeenten en van de opzet van projecten met koplopergemeenten. De opbrengsten uit deze onderzoeken moeten zo snel mogelijk gebruikt worden in de structuur van dit ‘Verbetertraject Toegang’.

 

IPW: doorbraakmethode

 

Adviesteam Mantelzorg

Adviestraject rondom mantelzorgbeleid en uitvoering. Kijk op: https://vng.nl/artikelen/adviesteam-mantelzorg

 

Grip op de financïen in het sociaal domein (Visitatiecommissie)

Grip hebben en houden op de financiën in het sociaal domein is een opgave. Beleids- en inrichtingskeuzes vergen een nadere professionalisering van het financieel beheer. Te weinig grip op financiën kan leiden tot tekorten waardoor de dienstverlening aan inwoners onder druk komt te staan. De VNG biedt expertadvies aan in de vorm van de Visitatiecommissie financiële beheersbaarheid sociaal domein om gemeenten te ondersteunen in deze opgave. Projectleider: Jurrian Vrind, VNG.

 

Programma Inkoop en Aanbesteding in het sociaal domein en het Ketenbureau I Sociaal Domein. (m.n. de veranderopgave 'contracteren vanuit de bedoeling’)

In het Ketenbureau i-Sociaal Domein werken gemeenten en zorgaanbieders samen aan het verminderen van de vermijdbare administratieve lasten in het sociaal domein, met als doel zorg en ondersteuning bereikbaar en betaalbaar houden. Directeur van het Ketenbureau: Karin van Gelderen.

 

Mogelijk relevante projecten voor het Verbetertraject toegang

‘Koffer’ met projecten die indirect relevant zijn, en indien gevraagd en passend gelinkt kunnen worden

In voor Mantelzorg

In voor Mantelzorg, een programma van Movisie en Vilans, richt zich op een betere ondersteuning van mantelzorgers van ouderen in de thuissituatie. We zetten in op goede lokale samenwerking tussen zorg, welzijn en gemeente. En op meer samenwerking tussen beroepskrachten en mantelzorgers en vrijwilligers. Mogelijk relevant voor het verbeteren van de toegang tot de mantelzorgondersteuning.

Meer informatie:

 

Het landelijke programma Samen sterk voor mantelzorg

Het landelijke programma Samen sterk voor mantelzorg (betekenisvolle ondersteuning van mantelzorgers) wil gaan werken met een praktijkteam dat gemeenten op verzoek ondersteunt om hun mantelzorg ondersteuningsbeleid te verbeteren, inclusief de respijt- en logeerzorg. Bij het mantelzorgbeleid gaat het ook om het verbeteren van de toegang tot de mantelzorgondersteuning. Het is dan ook de bedoeling dat er vanuit het Verbetertraject toegang een verbinding wordt gelegd met dit landelijk programma met praktijkteam.

 

Onbeperkt meedoen!

 

Schouders eronder: kennisontwikkeling schuldhulpverlening

Schouders eronder: samenwerkingsverband tussen Divosa, Landelijke Cliëntenraad, NVVK, Sociaal Werk Nederland en VNG. Gericht op kennisontwikkeling schuldhulpverlening. Biedt ook algemenere publicaties zoals de handreiking lerende praktijken.

Meer informatie:

 

Simpel switchen: overgangen in de participatieketen

 

ZonMw-programma Beschermd Thuis

Beschermd Thuis is een ZonMw-programma dat voortkomt uit de Meerjarenagenda beschermd wonen en maatschappelijke opvang. Er zijn 8 acht kernthema’s waarvan ‘toegang’ er één is. Deze agenda hangt weer nauw samen met allerlei programma’s op het gebied van verward gedrag, gedwongen zorg, forensische zorg, enzovoort. Toegang sociaal domein en samenhang zorg-sociaal domein zijn in al die programma’s vaak belangrijke thema’s.

Meer informatie:

 

ZonMw-programma Vakkundig aan het werk

 

Associatie Wijkteams

Associatie Wijkteams, programma van ruim 30 wijkteamorganisaties (werkt nauw samen met programma Integraal werken in de wijk).

Meer informatie


Kader pgb-vaardigheid

 

Datagedreven onderzoek naar 10 duurste gezinnen

 

Verbeteragenda hulpmiddelenverstrekking

Werkgroep 2 van de Verbeteragenda hulpmiddelen* heeft raakvlakken met het Verbetertraject toegang: het resultaat is betere en snellere verstrekking van adequate hulpmiddelen bij complexe ondersteuningsvragen. Met als concrete producten:

  • Een beschrijving van een model-maatwerkprocedure.
  • Een beschrijving van de eisen waaraan een functioneel hulpmiddelen-advies dient te voldoen.
  • Een beschrijving van het profiel en de werkzaamheden van een casemanager, werkzaam bij gemeente of leverancier.

Het beoogde effect is dat voor complexe problematiek cliënten beter, sneller en vriendelijker worden geholpen. Daarnaast is het doel dat het advies van het revalidatiecentrum of van de zelfstandig zorgprofessional beter wordt benut bij het leveren van een hulpmiddel. Voor casemanagement geldt dat de cliënt beter op de hoogte is van de stand van zaken met bettrekking tot de levering van het hulpmiddel en een betere houding ervaart bij de toegang tot hulpmiddelen.

*Verbeteragenda hulpmiddelen: in dit traject ondersteunt de VNG gemeenten bij het verbeteren van de hulpmiddelenverstrekking. Voorbeelden van acties (relevant voor het Verbetertraject toegang) zijn de verbetering van de communicatie en de informatievoorziening aan cliënten, passende indicering, maatwerkprocedures voor bepaalde complexe groepen, regionale inkoop en het leidend laten zijn van het (medisch) advies van professionals.

 

Experiment Integraal budget

In 8 gemeenten (zowel voor zorg in natura als pgb) : Alphen aan den Rijn, Den Haag, Dalfsen, Nieuwegein, Rotterdam, Roermond, Leiden en Meppel.

Meer informatie:

 

Familiekracht

Methode voor gezinnen waarin meervoudige en complexe problemen spelen. JSO heeft de werkwijze van FamilieKracht beschreven en er is ondertussen een 'Prototype 2' van de werkwijze. In 2020 wordt de werkwijze, al werkende, doorontwikkeld tot een Prototype 3. FamilieKracht wordt uitgevoerd in drie teams: Gewoon Doen in Hollands Kroon, Haags Integraal Team in Den Haag en Nieuw team in Amsterdam Zuidoost. Met subsidie vanuit het Transformatiefonds van de gemeente Amsterdam gaat Altra/opvoedpoli procesonderzoek doen bij de implementatie van de methode Familiekracht.

Zie ook:  https://www.altra.nl/?s=familiekracht

 

Geweld hoort nergens thuis (GHNT)

GHNT is een programma voor de aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling in de periode 2018-2021. Onder meer relevant is actielijn 1: 'Eerder en beter in beeld'. 

Zie ook: https://www.rijksoverheid.nl/documenten/beleidsnota-s/2018/04/25/geweld-hoort-nergens-thuis-aanpak-huiselijk-geweld-en-kindermishandeling 

 

Overige projecten en tools

 

Het programma ‘Sociaal Domein’

Programma Sociaal Domein (PSD): Rijk en gemeenten werken samen met professionals aan betere hulp voor (kwetsbare) mensen door het wegnemen van de dilemma’s en knelpunten in de dagelijkse praktijk.

Meer informatie

 

Het Hoofdlijnenakkoord GGZ

Kijk op: https://www.zonmw.nl/nl/onderzoek-resultaten/geestelijke-gezondheid/ondersteuningsprogramma-voor-ervaringsdeskundigen/hoofdlijnenakkoord-ggz/ 

 

De Meerjarenagenda BW en MO

Kijk op: https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2018/05/24/meerjarenagenda-beschermd-wonen-en-maatschappelijke-opvang 

 

Zelf-evaluatietool (inspectie)

Kijk op: https://www.integraalwerkenindewijk.nl/zelfevaluatietool-toegang-en-samenhang-hulp 

 

Afwegingskader jeugd

 

 

[Ont]Regel de Zorg (ORDZ)

[Ont]Regel de Zorg (ORDZ): programma met als doel om voor zorgprofessionals en voor patiënten en cliënten de regeldruk merkbaar te verminderen.

Kijk op: https://www.ordz.nl 

 

Lerend Transformeren

Afgerond project met 15 jeugdhulporganisaties die actieonderzoek deden. Alle actieonderzoeken hadden tot doel het ondersteunen van professionals om te werken volgens de transformatiedoelen uit de Jeugdwet. De presentaties van symposium plus de overige opbrengsten vanuit het door ZonMw gefinancierde project Lerend Transformeren zijn gebundeld in een e-magazine: https://www.zonmw.nl/nl/actueel/nieuws/detail/item/e-magazine-lerend-transformeren-aan-de-slag-met-actie- onderzoek/