Veel gemeenten geven kortlopende beschikkingen af voor Wmo-ondersteuning. Voor inwoners die vanwege ziekte en/of beperking langdurig of blijvend aangewezen zijn op maatschappelijke ondersteuning, vormt de (half)jaarlijkse herindicatie een belasting. Zo ook voor de betrokken professionals, die deze her-aanvragen moeten indienen, beoordelen en administratief verwerken. Daarom willen wij ons, samen met gemeenten die hiermee aan de slag willen, inzetten om ‘een passende beschikkingsduur’ tot norm te maken. Dit doen we in een gezamenlijk leertraject waarin we de mogelijkheden én de ‘ja maars…’ onderzoeken en deze lessen gebruiken om dichter naar ons doel toe te werken. Dat geeft ruimte om juist (extra) aandacht te geven aan die inwoners die dat nodig hebben.

Waarom?

Vriendelijk, efficiënt en effectief

  • Meerjarige óf open einde-beschikkingen bieden rust en zekerheid voor zowel de persoon met de (langdurige) ondersteuningsbehoefte of aandoening als bijvoorbeeld mantelzorger(s).
  • Meerjarige óf open einde-beschikkingen beperken zowel de administratieve lasten* (wachtlijsten en herindicaties) als de daarvoor noodzakelijke personele inzet (minder druk op gemeentelijke organisatie en schaars personeel).
  • Minder administratieve inzet biedt ruimte voor meer contact met de cliënt en daarmee de mogelijkheid de vinger aan de pols te houden (evaluatiemomenten) en de inwoner tijdig en actief te benaderen over het aflopen van de indicatie en de gevolgen daarvan.
  • Meer autonomie voor professionals in de regisseursfunctie omdat ze het gesprek met een client kunnen aangaan over welke ondersteuning het beste past in plaats van een administratieve handeling uit te voeren.

Kan dat?

Geen belemmeringen in de wet

Een langere indicatieduur of een indicatie zonder einddatum is op basis van de Wmo 2015 mogelijk. In de Tweede Kamer is ook een motie aangenomen die een langere indicatieduur voorstaat, met momenten waarin geëvalueerd wordt of de geleverde ondersteuning nog passend is. Toch is dit nog geen dagelijkse praktijk in veel gemeenten.

Hoe werkt dat?

Omkeren als inzet

Omdat we ervan overtuigd zijn dat het de mensen in kwetsbare omstandigheden en de continuïteit van zorg ten goede komt én dat het een heleboel onnodige administratieve last voorkomt willen wij ons samen met gemeenten inzetten om ‘een passende beschikkingsduur’ tot norm te maken. Het geeft ruimte om juist (extra) aandacht te geven aan die inwoners die dat nodig hebben. En mensen waarvan je verwacht dat er niet zoveel verandert in hun ondersteuningsbehoefte hebben minder zorg over het aflopen van een indicatie en een wijziging van de mensen die hen ondersteunen.

Met dit leertraject wil het Ketenbureau i-Sociaal Domein samen met de VNG inzetten op een actiegerichte werkwijze en samen met gemeenten toewerken naar een passende beschikkingsduur. Een aantal Beschermd Wonen-regio’s en gemeenten heeft al interesse getoond om mee te doen. Binnen de gekozen werkwijze kunnen ook gemeenten of regio’s die kiezen voor een bredere insteek/doelgroep meedoen.

Beschikkingsduur is maatwerk

Uitgangspunt is dat er meerjarige of open einde-beschikkingen, bijvoorbeeld voor 5 jaar bij een stabiele situatie, worden afgegeven, tenzij er omstandigheden zijn die tot een andere afweging moeten leiden, zowel aan de kant van de cliënt als voor wat betreft het beleid. 

Categoriaal, dus voor bepaalde cliëntgroepen, meerjarig zonder einddatum beschikken en geen heronderzoek doen is niet altijd logisch, omdat in bepaalde gevallen juist de vinger aan de pols gehouden moet worden. Het blijft dus maatwerk.

Duidelijke beschikking helpt

Het is verstandig om een duidelijke toekenningsbeschikking te sturen, waarin wordt vermeld dat een toekenning altijd aan voorwaarden gebonden is en dat de toekenning in die zin niet in steen gehouwen is. Een duidelijke beschikking bevat in elk geval info over:

  • De aard en omvang van de ondersteuning of zorg of het budget bij pgb.
  • De looptijd van de beschikking voor onbepaalde tijd of met einddatum.
  • Inlichtingenplicht inwoner bij wijzigingen in situatie, met concrete voorbeelden zoals wijziging huishoudenssamenstelling (zoals door samenwonen, overlijden, inwonende kinderen worden 18 jaar) of bij verhuizing.
  • Periodieke herbeoordeling/evaluatie: wie, wanneer, hoe en waarom met daarbij op welke basis geconcludeerd kan worden dat de ondersteuning aangepast of beëindigd wordt.

Risicobeheersing

Geeft de gemeente een indicatie voor meerdere jaren of onbepaalde tijd af, dan wordt direct een evaluatiemoment in de toekomst vastgelegd waarop de consulent contact legt met de cliënt om te onderzoeken of de indicatie nog passend is bij de persoonlijke situatie. Hoe complexer de ondersteuningsvraag, hoe meer evaluatiemomenten. Bij problematiek waarbij de verwachting is dat de ondersteuningsvraag langdurig en stabiel is beperkt aantal evaluatiemomenten met meer karakter van ‘belangstelling voor hoe het nu gaat’. Aanbieders informeren Toegang actief als de situatie van een cliënt wezenlijk verandert.

Wanneer?

Planning leertraject

We starten – samen met het CAK – met het benaderen van alle MO/BW-regio’s en geven inzicht in verloop start- stopberichten, gemiddelde doorlooptijd van toegewezen zorgtrajecten.

Januari 2024

  • Deskresearch CAK/Ketenbureau (berichtenverkeer) 

Februari/maart/April 2024 

  • Gesprekken met stakeholders en samen met de regio/gemeenten maken van een plan voor passend beschikken.

Mei – Juni 2024 

  • Duiding signalen, aanbevelingen voor het vervolg en – waar daaraan behoefte blijkt - uitwerking van handreikingen, factsheets, voorbeelden, instrumenten etc. 

En verder:

Parallel aan het leertraject wordt aan het onderwerp ook aandacht besteedt:

  • In een workshop over Passend beschikken tijdens het congres voor de Toekomstagenda Zorg en ondersteuning op 25 maart 2024 (Beatrixtheater in Utrecht). 
  • Het inloopspreekuur van VNG/CAK op 21 maart 2024.
  • Praktijk- en ervaringsverhalen en inspirerende voorbeelden.

Aanmelden

Gemeenten en/of regio’s die gebruik willen maken van het leertraject kunnen zich per e-mail aanmelden bij het Regioteam Opdrachtgever- en Opdrachtnemerschap Jeugdwet & Wmo: peterpaul.doodkorte@i-sociaaldomein.nl. Dit mailadres kan ook gebruikt worden voor vragen, suggesties meedenken en/of maatwerk-advies.