Sinds 2016 zijn houders van kinderopvanglocaties vanuit de Wet kinderopvang verplicht om zich aan te sluiten bij de Geschillencommissie Kinderopvang. Gemeenten zijn verantwoordelijk om hierop toe te zien en zo nodig te handhaven. Sinds eind vorig jaar kunnen ze de aansluiting digitaal controleren in het Portaal Kinderopvang.
Een praktisch en tastbaar instrument waarmee gemeentelijke toezichthouders 24/7 toegang hebben tot informatie over de aansluiting bij de Geschillencommissie van kinderopvanghouders binnen hun gemeente. Wij gingen in gesprek met Sybright van Atten (coördinator van de klachtenloketten), Sarah Balfoort (jurist en secretaris bij de Geschillencommissie Kinderopvang en Zorg) en Erika Bartels (medewerker toezicht kinderopvang bij de gemeente ’s-Hertogenbosch) over het belang van zowel de Geschillencommissie Kinderopvang als het klachtenloket en de voordelen van het Portaal.
Versterken van ouderpositie én een algemene lijn voor de kwaliteit
De Geschillencommissie Kinderopvang behandelt klachten van consumenten en oudercommissies over ondernemers in de kinderopvang, dagopvang en buitenschoolse opvang. Sybright van Atten: ‘De Geschillencommissie is nog steeds best een vaag gebied voor gemeenten. Dat is jammer want we doen echt mooi werk’.
In 2016 is de Geschillencommissie in het leven geroepen met als doel de positie van ouders in de kinderopvang te verbeteren. Voor die tijd hadden ouders weinig mogelijkheden om klachten in te dienen die leidden tot een bindende uitspraak. ‘Ouders stonden dan echt met hun rug tegen de muur. Dat is niet oké want het gaat wel om de zorg voor jouw kind’, benadrukt Van Atten.
Uitspraken die de Geschillencommissie Kinderopvang doet zijn bindend. Naast het versterken van de positie van ouders draagt de Geschillencommissie met haar uitspraken in zijn algemeenheid ook bij aan verbetering van de kwaliteit van de kinderopvang. ‘Denk aan het opzeggen van een kinderopvangovereenkomst door een houder vanwege zwaarwegende redenen’, noemt Sarah Balfoort als voorbeeld. ‘Dankzij uitspraken door de Geschillencommissie Kinderopvang weet de houder waar hij op kan en moet letten: de opzegtermijn in acht nemen, eerst een waarschuwing geven, eerst het gesprek aangaan en alternatieve oplossingen aanbieden.’
Alternatief voor de ‘gewone’ rechter
De Geschillencommissie Kinderopvang is een laagdrempelig alternatief voor de gang naar de ‘gewone rechter’ voor een civiele procedure. ‘De procedure is eenvoudiger, sneller en goedkoper’, schetst Sarah Balfoort. ‘Er lopen geen rechters in toga’s rond en voor de procedure is geen advocaat nodig. Indieners van een klacht betalen alleen een klein bedrag aan klachtengeld.’ In de Geschillencommissie zitten individuele leden, zoals rechters, mensen uit de branche en mensen uit de advocatuur.
Het Portaal: gemakkelijker toezicht houden
Samen met de VNG en verschillende gemeenten ontwikkelde de Geschillencommissie het Portaal Kinderopvang. Op dit moment maken 189 gemeenten gebruik van het Portaal. Erika Bartels kijkt verbaasd als ze dit aantal hoort. ‘Dat vind ik wel weinig omdat het zoveel fijner werkt dan de oude werkwijze.’
Met de oude werkwijze doelt Erika Bartels op de lijst die de Geschillencommissie Kinderopvang elk kwartaal neerlegde bij DUO en die vervolgens via DUO terechtkwam bij de gemeenten. Dat doet DUO al een hele tijd niet meer. Ook konden gemeenten op vastgestelde tijden bellen naar de Geschillencommissie met vragen over de aansluiting van een houder.
Een eigentijds alternatief met up-to-date informatie
Met het Portaal is hiervoor nu een eigentijds alternatief beschikbaar. Een digitale omgeving waarop gemeenten kunnen inloggen en direct kunnen controleren of een houder is aangesloten bij de Geschillencommissie. Erika Bartels: ‘Hiermee heb ik met een druk op de knop up-to-date informatie. Ik heb ook ingesteld dat ik een notificatie ontvang als er iets verandert. Verder kan ik op ieder moment van de dag de gegevens checken. Ik vind dit zelf echt meerwaarde hebben.’
Fouten komen sneller bovendrijven
De kinderopvang is een zeer dynamische branche. Sybright Van Atten: ‘Er komen nieuwe organisaties bij, ze veranderen van houder, wijzigen van rechtsvorm of worden bijvoorbeeld uitgebreid. Het is dan fijn als we daar als Geschillencommissie snel van op de hoogte zijn. Brengt een houder ons niet op de hoogte, dan is hij even niet geregistreerd. Daarom vragen we gemeenten ook om houders bij ontvangst van een houderwijziging te vragen die aan ons door te geven.’
‘Het Portaal helpt me daarbij’, zegt Erika Bartels. ‘Zo ontving ik in korte tijd 3 houderwijzigingen van kleine houders in onze gemeente. Het ging hierbij om verandering van de rechtsvorm. Van de eerste wijziging ontving ik kort daarop een notificatie via het Portaal: de houder was niet meer aangesloten bij de Geschillencommissie. Ik besefte dat hij zijn KvK-wijziging nog niet had doorgegeven aan de Geschillencommissie. Bij de tweede en derde wijziging stuurde ik de betreffende houders direct een bericht of ze hun gewijzigde KvK-nummer ook aan de Geschillencommissie wilden doorgeven. Daar waren ze blij mee omdat ze er zelf niet aan hadden gedacht. Zo helpen we houders om aan deze wettelijke verplichting te voldoen. En daarmee wordt toezicht houden in de kinderopvang weer een stukje eenvoudiger.’