Waarom heffen gemeenten leges?

Gemeenten zijn verantwoordelijk voor een groot aantal taken. Een deel van deze taken wordt in de vorm van een dienst door bewoners of bedrijven individueel afgenomen. Om gemeenten tegemoet te komen in de kosten die zijn gerelateerd aan deze taken, betalen afnemers van gemeentelijke diensten leges.

Waar worden de leges voor gebruikt?

Gemeenten heffen leges  om haar taken te bekostigen. De opbrengsten uit de heffing van leges worden gebruikt om de kwaliteit van de verstrekking te waarborgen en om personeels-, huisvesting- en materiaalkosten te dekken. De opbrengst uit de leges mag de totale kosten niet overtreffen. Met andere woorden: een gemeenten kan geen winst maken op de diensten die zij levert.

Wie betalen de leges?

Wie de leges betalen, is afhankelijk van het type dienst dat wordt afgenomen. In veel voorkomende gevallen zijn het inwoners die betalen voor een paspoort, een rijbewijs of een uittreksel uit de gemeentelijke basisadministratie. Het kunnen echter ook projectontwikkelaars zijn die een aanvraag indienen voor een omgevingsvergunning.

Wat zijn de voorwaarden voor het heffen van leges?

Een van de voorwaarden is dat de gemeenteraad een legesverordening  vaststelt. In deze verordening zijn bepalingen opgenomen over

• de activiteiten waarvoor de gemeente leges in rekening brengt;
• de tarieven die de gemeente hiervoor hanteert;
• de grondslagen die de gemeente hanteert bij het heffen van de leges.

Ook dient de gemeente te onderbouwen welke kosten aan de dienstverlening  zijn verbonden.

Wat valt er te kiezen voor de gemeenteraad bij het heffen van leges?

De gemeenteraad heeft een aantal keuzemogelijkheden met betrekking tot de heffing van leges. Zo is het uiteindelijk aan de gemeenteraad om te bepalen:

• Welke leges worden geheven
• Wat de hoogte is van de tarieven die worden gehanteerd
• Hoe de kosten worden toegerekend.

Belangrijk hierbij is dat de gemeenteraad weet dat er bepaalde kaders zijn waarbinnen de legesheffing zich afspeelt. Naast de eis dat de opbrengsten de kosten niet mogen overstijgen, zijn er voor bepaalde diensten van de gemeente ook maximumtarieven vastgesteld door het Rijk. Gemeenten dienen zich bij vaststelling van de tarieven te houden aan deze maximale tarieven.

Zijn er vrijstellingen voor het betalen van leges?

De gemeenteraad kan zich ook uitspreken over eventuele vrijstellingen voor het betalen van leges. Voorwaarde voor een vrijstelling is dat de gemeente zich niet baseert op inkomen, winst of vermogen en dat de vrijstelling expliciet is benoemd in de verordening die de gemeenteraad heeft vastgesteld. Te denken valt aan vrijstellingen voor:

• Diensten waarvoor al via de grondexploitatie een bedrag in rekening is gebracht
• Raads- en commissiestukken ten behoeve van politieke partijen die niet in de raad vertegenwoordigd zijn
• Handelingen die, met toestemming van het college, bijdragen aan een filantropisch of wetenschappelijk doel.