Het idee voor het Risicobeheerfonds ontstond in mijn promotieonderzoek naar gemeentelijk vastgoed. In het vooronderzoek sprak ik mensen van de Rijksgebouwendienst die vertelden dat het rijk z’n gebouwen niet verzekert. Het rijk is zo groot, het kan het risico zelf dragen. Gemeenten verzekeren maximaal, terwijl we met z’n 342’en ook een grote entiteit zijn. Waarom spreiden we onze risico’s niet gezamenlijk? Daar is alles voor te zeggen; ik vond in hetzelfde onderzoek openbare data waaruit blijkt dat er een groot verschil zit tussen betaalde premies en uitgekeerde schadelast. 

Bureaucratie

Verzekeren is in gemeenten omgeven geraakt met bureaucratie. Aanbesteden is een must omdat er veel geld in omgaat. Maar de verzekeringsmarkt is krap, door fusies zijn er minder aanbieders en de premies stijgen doordat wereldwijd risico’s toenemen door de klimaatverandering. We hebben de risicospreiding van ons af georganiseerd tegen aanzienlijke kosten en met nog steeds veel werk. Het veiligheidsbewustzijn is daarmee ook op afstand geraakt. Dit is de paradox die je vaker ziet bij allerlei staffuncties; de organisatie gaat denken dat kwaliteit het exclusieve domein is van de kwaliteitsmanager. Of risico’s van de risicomanager. 

Je was solidair met elkaar

Het was met risicospreiding heel anders toen Ulbe Piers Draisma in 1811 de boeren in de omgeving van Achlum wist te overtuigen hun risico’s te delen. Ulbe was onder de indruk van het leed dat branden aanrichtte in boerenfamilies. Door een blikseminslag of hooibroei kon hun hele bezit verloren gaan. Twee jaar na de oprichting van Achlum 1811 gebeurde het dat het bedrijf van boer Haima afbrandde. De schade van 2772,50 gulden werd door alle deelnemers betaald, per boer betaalde je 4 of 5 gulden, en Haima ging niet failliet. Het was allemaal simpel geregeld, je kende elkaar, vertrouwde elkaar en je was solidair met elkaar. Vele fusies later ontstond uit Achlum 1811 de verzekeraar Achmea. 

Samen het risico spreiden

Het initiatief Risicobeheerfonds komt voort uit de coöperatieve gedachte; Van met 342 gemeenten samen het risico dragen van brand in gemeentelijke gebouwen. Van samen het risico zo klein mogelijk maken. Van kennis en preventieve aanpakken delen. Met gelijke premies voor gelijke risicoscores. Het is de bedoeling dat het VNG Risicobeheerfonds voor de helft eigendom wordt van de deelnemende gemeenten, en voor de helft van de VNG. Een eenmalige investering bij toetreden, gaat structureel geld opleveren. Dit past in het idee van de VNG Verenigingsvisie 2030 om als gemeenten meer samen te gaan doen en zo kosten te besparen. Ik wil maar zeggen: ga naar de website van het Initiatief Risicobeheerfonds en reken samen met ons uit hoeveel premie je gemeente kan besparen. Eind dit jaar besluit het VNG-bestuur of de oprichting doorgaat, daarna beslist elke gemeente individueel over het al dan niet toetreden.  
 

Christiaan Ravensbergen is directeur van VNG Risicobeheer en initiatiefnemer VNG Risicobeheerfonds