In deze mail komen de volgende onderwerpen aan bod:

Inhoudelijke VTH-onderwerpen

• Bouwstenen veel voorkomende aanvragen: brochures 

• Wel/niet functioneel technisch verbonden windmolen en agrarisch bedrijf 

• Update issues regienetwerk: o.a. confettikanon 

• Signalen aan het IPLO over de bodemactiviteiten 

• Veel gestelde vragen bij het IPLO 

Dienstverlening, proces, ICT en organisatie 

• Opvolger Klaar voor de Start: VTH in beeld 

• Single Digital Gateway 

• Neem contact op met uw gemeente: directe contactgegevens van de gemeente toevoegen 

• Laatste nieuws verken uw idee  

• TR voor top 10 veelvoorkomende werkzaamheden 

• VTH-netwerksessies in de pijplijn 

Inhoudelijke VTH-onderwerpen 

Veel regels voor het (ver)bouwen, veranderen of vernieuwen van de fysieke leefomgeving zijn veranderd zoals de bouwregelgeving. Om gemeenten te ondersteunen in de communicatie richting initiatiefnemers heeft de VNG voorbeeldteksten opgesteld met de regels van veelvoorkomende bouwwerken. Hiervan zijn er nu drie beschikbaar: (Schotel)antennes, zonnepanelen en -collectoren en dakkapellen.  
  
Bekijk de beschikbare voorbeeldteksten 

Andere praktische informatie voor bedrijven die u wellicht ook op uw eigen website wil ontsluiten is te vinden op: 

• Ondernemersplein | Alles van de overheid op één plek 
  Hier staat voor ondernemers alles (in de basis) uitgelegd over de Omgevingswet, maar dan vanuit de actie vanuit de ondernemer. Bijvoorbeeld:
• Bedrijf vestigen op een nieuwe locatie | Ondernemersplein
• Milieuregels voor uw bedrijf | Ondernemersplein
• Of heel specifiek voor 1 type bedrijf: Shisha lounge runnen | Ondernemersplein 

 Regelmatig komen er bij het IPLO vragen binnen van zowel omgevingsdiensten als bedrijven over welke activiteiten wel of niet technisch/ functioneel verbonden zijn aan een agrarisch bedrijf en of zo'n activiteit al dan niet vergunningplichtig is. Op 28 mei hebben Annemieke Vos (OD Achterhoek), Hilde Leijten (RUD Drenthe) en Gertie van de Coevering (OMWB) in een VTH netwerksessie toegelicht hoe zij omgaan met het begrip andere milieubelastende installatie. In samenspraak met de VNG en het IPLO is er vanuit deze OD’s een handreiking opgesteld. De handreiking en presentatie zijn hier terug te vinden.

Kort samengevat: Is een windmolen functioneel/ technisch verbonden aan het agrarisch bedrijf? Dat hangt ervan af: 

• Ja, als de windmolen direct stroom levert aan het agrarisch bedrijf zelf.
• Nee, als de windmolen de stroom aflevert op het net en dus niet direct levert aan zijn eigen bedrijf.  

Hoe de situatie technisch exact in elkaar steekt zal per bedrijf bekeken moeten worden. Dit kan van invloed zijn op de uiteindelijke beoordeling. 

Gemeenten en OD’s geven aan dat veel losse meldingen en informatieplichten van een initiatiefnemer (vaak bedrijf) binnenkomen. Het kan dan lastig zijn deze “aan elkaar te knopen”. Soms kunnen de meldingen en informatieplichten bij verschillende organisatie (BG’s en OD’s) binnenkomen. Het is daarom lastig om het totaaloverzicht te krijgen van meldingen en informatieverplichtingen behorend bij één initiatief (bedrijf).  

 Onduidelijk juridische grondslag 

Bevoegd gezag weet niet aan de hand van het formulier dat binnenkomt bij een activiteit uit hoofdstuk 4 of 5 bal of bruidsschat op grond van welk artikel (vooral of alleen in hoofdstuk 3 BAL) een verzoek is ingediend en waar de informatie bij hoort. De activiteit kan namelijk als gevolg van de richtingwijzer-gedachte vanuit meerdere artikelen zijn aangewezen.  

 Te weinig informatie bij meldingen/informatieplichten en vergunningen 

Om goed te kunnen toetsen of het juiste verzoek is ingediend en of de initiatiefnemer aan de regels voldoet, moet bevoegd gezag wel beschikken over bepaalde informatie van de activiteit. Die informatie wordt bijvoorbeeld wel gevraagd bij de informatieplicht, maar niet meer bij de melding. Als initiatiefnemer de informatie nog niet heeft aangeleverd kan bevoegd gezag de melding sec niet beoordelen. De wetgever heeft echter bepaald dat de initiatiefnemer zelf de volgorde bepaalt van indienen. De in het Bal gevraagde informatie is ook onvoldoende om voorafgaand aan toezicht een volledig beeld van de activiteiten te geven, ook als wel de regels wordt voldaan. De vraag is of de bij de totstandkoming van de regels gemaakte keuze om informatieverplichtingen te beperken niet te ver is doorgeschoten. 

 De werkgroep analyseert de knelpunten en bekijkt welke oplossingen mogelijk zijn. Oplossingen kunnen bestaan uit aanpassing van regelgeving, aanpassingen in het loket, aanpassing van zaaksystemen bij omgevingsdiensten of meer uitleg/communicatie naar de uitvoeringspraktijk. Waarschijnlijk is een combinatie van deze oplossingen noodzakelijk. De resultaten van de werkgroep worden besproken met de betrokken actoren, zodat haalbare keuzes gemaakt kunnen worden en acties in gang gezet kunnen worden. De analysefase is naar verwachting eind Q1 gereed, maar door de complexiteit van de knelpunten zullen mogelijke aanpassingen en de implementatie daarvan de nodige tijd vragen. Zodra er meer bekend is op inhoud en over het tijdpad wordt hierover gecommuniceerd. Het streven is om dit voor de zomer van 2025 te kunnen doen.  

 NB: voor bodem lopen er specifiek eigen verbetertrajecten (zie hieronder nader informatie).

 Heb je vragen, opmerkingen of concrete voorbeelden rondom deze issues, mail deze dan naar omgevingswet@vng.nl.

De afgelopen maanden zijn aan het IPLO ongeveer 5.000 vragen gesteld over de bodemregels onder de Omgevingsdienst. Ongeveer een derde deel van de vragen is gesteld door Omgevingsdiensten. Naast het stellen van vragen is er ook een aantal fouten en knelpunten doorgegeven. Daarbij zijn ook vragen gesteld over de meld- en informatieplichten voor de bodemgerelateerde activiteiten. De Omgevingsdiensten geven soms aan dat voor bepaalde activiteiten soms te weinig informatie overlegd moeten worden door de initiatiefnemer. De fouten, knelpunten en signalen zijn door het IPLO verzameld en geregistreerd. En doorgegeven aan de verantwoordelijke ministeries. Sommige van die knelpunten en signalen zijn door het ministerie van I&W op de agenda gezet van de werkgroep Bodemregels in de Omgevingswet. Dit is een werkgroep met vertegenwoordigers van de decentrale overheden die het Ambtelijk Overleg bodem adviseren. Soms is de bespreking van een knelpunt of signaal aanleiding voor een verduidelijking op de website van het IPLO. En soms is het aanleiding voor een wijziging van het Bal.  

Per 1 januari 2025 is het Verzamelbesluit Omgevingswet bodem en water 2025 in werking getreden. Daarin is onder andere een wijziging opgenomen waardoor meer gegevens en bescheiden toegevoegd moeten worden aan de melding en de informatieplicht voor de aanleg van gesloten bodemenergiesystemen. Die zijn nodig om de melding goed te kunnen beoordelen en toezicht te kunnen houden. Zie voor een uitgebreider overzicht van de wijzigingen het nieuwsbericht Verzamelbesluit Omgevingswet bodem en water 2025 gepubliceerd in Staatsblad.  

Wijzigingen bodemactiviteiten via Verzamelbesluit- en Verzamelregeling bodem 2026 

Ondertussen werkt het ministerie van I&W ook aan een volgend Verzamelbesluit bodem 2026 en een Verzamelregeling bodem 2026. Het ontwerp Verzamelbesluit bodem en water 2026 is vanaf 31 januari 2025 in consultatie gegaan. Reageren kan tot en met 2 maart 2025 via de website internetconsultatie.nl. Zie voor meer informatie met een overzicht van de belangrijkste wijzigingen op de website van IPLO: Consultatie Verzamelbesluit Omgevingswet bodem en water 2026.  

 Het ontwerp van de Verzamelregeling bodem 2026 volgt later dit voorjaar. Een onderwerp dat hierin terugkomt is een verplichting om de resultaten van een bodemonderzoek ook aan te leveren in het xml-format. Hierdoor kunnen de resultaten efficiënter worden verwerkt in het bodeminformatiesysteem (BIS) en in de Basisregistratie Ondergrond (BRO). 

 Dubbele meld- en informatieplichten bij de activiteit saneren van de bodem 

De afgelopen maanden gaven sommige Omgevingsdiensten bij het IPLO aan dat er sprake is van een dubbeling van de meld- en informatieplichten bij de activiteit ‘saneren van de bodem’, omdat vaak ook sprake is van de activiteiten ‘graven in de bodem’ en in sommige gevallen ook ‘het toepassen van grond of baggerspecie’. Hierdoor komen er voor één sanering meerdere meldingen en informatieplichten in het zaaksysteem van overheden binnen. Het gebeurt ook dat initiatiefnemers sommige meldingen en informatieplichten vergeten waardoor OD's zich genoodzaakt zien om initiatiefnemers hier actief op te wijzen. Het IPLO heeft dit signaal doorgegeven aan het ministerie van I&W. Op dit moment wordt bekeken of en hoe de dubbeling via een aanpassing van het Bal weggenomen kan worden.  

Legionella 

Voor het voorkomen van legionella in drinkwater gelden regels uit het Drinkwaterbesluit en de Drinkwaterwet. Voor veel installaties met water zijn maatregelen verplicht, zoals voor natte koeltorens, zwembaden en afvalwaterzuivering. Voor proceswater (water in fabrieksprocessen) voorziet de Arboregelgeving in de preventie van legionellabesmetting voor werknemers. Het IPLO heeft alle informatie rondom legionella bij elkaar gezet: Regels voor legionellapreventie | Informatiepunt Leefomgeving 

Bedrijven met een milieubelastende activiteit waarvoor paragraaf 5.4.3 van het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) geldt, moeten minimaal 1 keer per 5 jaar de ZZS-emissiedatabase invullen. De ZZS-emissiedatabase is een beveiligde en afgeschermde omgeving, waarbij gebruikers alleen toegang hebben tot hun eigen gegevens. Wat deze verplichting precies betekent kunt u hier lezen: ZZS-emissiedatabase | Informatiepunt Leefomgeving 

Dienstverlening, proces, ICT en organisatie 

Om de implementatie bij gemeentes te ondersteunen, heeft de VNG een nieuwe tool ontwikkeld: ‘VTH in Beeld’. Deze tool is een doorontwikkeling van de eerdere ‘Klaar Voor de Start’ tool. Nu, een jaar na de inwerkingtreding, zien we dat het minimale op orde is. Echter, op het vlak van VTH is er nog werk aan de winkel om de verbeterdoelen van de wet te behalen. VTH in Beeld is ontworpen om gemeentes te ondersteunen bij deze vervolgstap.  

Voor de kerninstrumenten is de tool Grip op Omgevingsplan ontwikkeld. 

VTH in Beeld zal rond 5 maart beschikbaar zijn. Wilt u een sneak preview en met ons proefdraaien? Laat het ons weten via omgevingswet@vng.nl. 

Op 19 maart zal er een VTH-netwerksessie plaatsvinden waarin de VTH-tool wordt toegelicht.

______________________________________________ 

De Europese Single Digital Gateway (SDG) maakt het voor burgers en bedrijven eenvoudiger om overheidsprocedures digitaal te regelen in alle EU-lidstaten. In het DSO-LV wordt de toepassing ‘Get in Touch’ ontwikkeld voor de digitale verwerking van SDG-verzoeken. Gemeenten kunnen naar verwachting half april 2025 SDG-verzoeken ontvangen via het DSO-LV. De VNG publiceert in februari een handreiking over de SDG en het DSO-LV met meer informatie en aandachtspunten voor gemeenten. 

In de vorige actualiteitenmailing en op 15 januari tijdens de VTH-netwerksessie zijn we ingegaan op de wijze waarop bevoegd gezagen ‘verken uw idee’ kunnen instellen. Deze optie houdt in dat initiatiefnemers op een zo’n laagdrempelig mogelijke manier een initiatief kenbaar kunnen maken via het Omgevingsloket. Deze optie is nu beschikbaar in het loket, maar daarvoor moeten BG’s wel wat doen. Overleg hierover ook met uw leverancier. Of u deze optie aanzet voor uw initiatiefnemer is aan u. De tekst die het loket hierover laat zien, moet wel door u aangepast worden. Terugkijken: VTH-Netwerksessie Verken uw idee

In de vorige actualiteitenmailing gaven we al dat we met een top 10 werkzaamheden aan de slag gaan. Dit doen we samen met de koplopers onder de gemeenten. Hun vragenbomen wordt gecheckt en ondergaan een gebruikerstest. In januari zijn we met de vragenboom van de gemeente Utrecht aan de slag geweest. 

Resultaten zijn terug te vinden op de VNG-site. Ook zullen we regelmatig op de Pleio-omgeving voor de TR-mensen updates terugvinden. Meer weten? Kijk hier. 

VTH-netwerksessies 

Hier vindt u een overzicht van de meest recente VTH-netwerksessies. Kijk ze hier terug:  

• 15 januari 2025: Netwerksessie over Verken Uw Idee/ StamV5.  
• 16 oktober 2024: Bouwmeldingen onder de WKB.  

• VTH-Actualiteitensessie 14 februari 2025
• Korte en lange termijn verbeteringen aan de hand van klantreis door gemeenten (vanuit lessen opleiding DSO-professional)
• Slimmer VTH en samenwerking door gebruik van data (een serie/ special, vanuit lessen opleiding DSO-professional)
• BOPA en de raad: hoe ziet een bindend advies eruit? (Geleerde lessen van de gemeente Lingewaard)
• Actualisatie GEMMA-processen voor VTH
• Het grijze gebied tussen vergunning en melding binnen de Wkb  
• Meldingen en informatieplichten (algemeen)
• Samenwerking in de SWF 

Sessie terugkijken? Ga naar VTH-Netwerkbijeenkomsten