Grafrechten
-
Hier wordt het scheiden van zowel de begrafenisrechten als de graf- en onderhoudsrechten voor begravingen en bijzettingen van urnen bedoeld. Het heffen van verschillende tarieven voor verschillende handelingen is inderdaad mogelijk.
-
n het kader van het armoedebeleid verlenen de meeste gemeenten kwijtschelding van een aantal gemeentelijke belastingen. Van retributies, zoals lijkbezorgingrechten, wordt doorgaans geen kwijtschelding verleend. De reden hiervoor is dat de retributie in feite betaling voor geleverde diensten is en geen algemene belasting. In de Modelverordening lijkbezorgingrechten is dan ook het volgende artikel opgenomen: 'Bij de invordering van de lijkbezorgingrechten wordt geen kwijtschelding verleend'.
-
In artikel 28 van de Wet op de lijkbezorging is bepaald dat het uitsluitend recht op een graf voor onbepaalde tijd of voor een tijd van ten minste tien jaar kan worden verleend. In artikel 28 is verder geregeld dat het grafrecht verlengd kan worden. Dat kan telkens met perioden van ten minste vijf jaar en maximaal twintig jaar. Als een rechthebbende verzoekt om verlenging van het grafrecht moet daarmee worden ingestemd, aangezien het hier gaat om een imperatieve bepaling. Het is daarom niet mogelijk in de beheersverordening een bepaling op te nemen dat het recht slechts een aantal malen verlengd kan worden.
Griffiers
-
Twee griffiers tegelijkertijd is niet mogelijk. Dat laat de Gemeentewet niet toe. Er zal dus een oplossing moeten worden gevonden om te zorgen dat er maar één griffier als zodanig is benoemd. De formele benoemings- en ontslagbesluiten moeten zodanig zijn afgestemd dat er slechts één griffier officieel in functie is. Wellicht is het mogelijk de nieuwe griffier als plaatsvervanger te benoemen totdat de huidige griffier officieel is gestopt.
-
De Gemeentewet regelt niets over de plaats van de griffier in de raadszaal. Het is aan de raad om te bepalen wie waar komt te zitten. In de VNG Modelinstructie voor de griffier staat in de toelichting bij de artikelen 3 en 4 (resp. Bijstand raadsvoorzitter en Vergaderingen van de raad en raadscommissie) dat de griffier naast de burgemeester zit. Het oude VNG Model reglement van orde voor de raad (vóór de dualisering) regelde in art. 12 de zitplaatsen, en wel als volgt:
- De voorzitter, de leden en de secretaris hebben een vaste zitplaats, door de voorzitter na overleg met de fractievoorzitters bij iedere nieuwe zittingsperiode van de raad aangewezen.
- De indeling kan, indien daartoe aanleiding bestaat, na overleg met de fractievoorzitters worden herzien.
Grondbeleid - eigendom en openbaarheid
-
De gemeente verleent een vergunning voor een standplaats op een openbaar terrein dat haar eigendom is en weigert vervolgens privaatrechtelijke toestemming te geven voor het innemen van de standplaats. Mag de gemeente de privaatrechtelijke toestemming weigeren?
De gemeente moet als eigenaar van de grond bij het al dan niet verlenen van toestemming tot uitgangspunt nemen dat de vergunninghouder door de verlening van de vergunning gerechtigd is tot het gebruik van de locatie overeenkomstig de vergunning. Daarom levert een weigering door de gemeente van die toestemming aan de vergunninghouder voor het door hem beoogde gebruik van de locatie overeenkomstig de vergunning in principe misbruik van bevoegdheid op. Een uitzondering is aan de orde indien er sprake is van zwaarwegende belangen die zich tegen het publiekrechtelijk toegestane gebruik verzetten (Hoge Raad 05-06-2009, ECLI:NL:HR:2009:BH7845 Amsterdam/Geschiere, opgenomen in de VNG Jurisprudentie Databank onder nummer VNG-4181)
-
De eigenaar van een openbare zaak moet het gebruik van die zaak overeenkomstig de openbare bestemming (gewoon gebruik) toestaan. Een algemeen uitgangspunt voor wegen is dat het gebruik door het verkeer als gewoon gebruik geldt en dus moet de eigenaar het gebruik van zijn voetpad door voetgangers als gewoon gebruik toestaan (artikel 14 Wegenwet).
Het plaatsen van een standplaats op een openbaar voetpad geldt niet als gewoon gebruik, maar als bijzonder gebruik. De particuliere eigenaar hoeft de standplaats op grond van de 'duldplicht' van artikel 14 Wegenwet dan ook niet toe te staan op zijn voetpad. -
Het afdwingen van onderhoud aan een openbare weg via bestuursdwang is volgens de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State niet mogelijk omdat de Wegenwet (artikel 15 en 16) geen grondslag voor bestuursdwang biedt. Indien nodig kan het onderhoud wel worden afgedwongen via de burgerlijke rechter (RvS 14-09-2011, ECLI:NL:RVS:2011:BS8863, opgenomen in de VNG Jurisprudentie Databank onder nummer VNG-5968).
-
De gemeente sluit met een private partij een huurovereenkomst die betrekking heeft op een openbaar parkeerterrein in eigendom van de gemeente. In de huurovereenkomst is overeengekomen dat de private partij op het parkeerterrein betaald parkeren invoert en het terrein (gedeeltelijk) afsluit met een slagboom. Mag de gemeente deze huurovereenkomst sluiten?
Een openbaar parkeerterrein is een openbare weg in de zin van artikel 4 Wegenwet. Dit betekent dat de gemeente als eigenaar van het parkeerterrein op grond van artikel 14 Wegenwet verplicht is al het verkeer dat gebruik maakt van het parkeerterrein te dulden.
In de huurovereenkomst verplicht de private partij zich tot (gedeeltelijke) afsluiting van het openbare parkeerterrein met een slagboom. Door deze afsluiting wordt het gebruik van het openbare parkeerterrein beperkt. Deze beperking is in strijd met de wet nu het geen beperking betreft die volgens de artikelen 6 en 14 van de Wegenwet is toegestaan. De huurovereenkomst mag daarom niet worden gesloten (Hoge Raad 07-04-2000, ECLI:NL:HR:2000:AA5401 Parkeerexploitatie/Amsterdam, opgenomen in de VNG Jurisprudentie Databank onder nummer VNG-6815) -
Er wordt wel gedacht dat entreeheffing voor het bezoeken van een evenement in strijd is met bepalingen van de Wegenwet over tolheffing. Maar entreeheffing bij de toegang tot een evenement is toegestaan, omdat er wordt betaald voor het mogen bezoeken van het evenement en niet voor het gebruik en de toegang tot de openbare weg waarop het evenement plaatsvindt.
De entreeheffing voor het mogen bezoeken van een evenement is een privaatrechtelijke aangelegenheid tussen bezoeker en organisator van dat evenement. -
De gemeente wil een plein dat gedeeltelijk haar eigendom is en gedeeltelijk van particulieren, herinrichten ter verbetering van de verkeersfunctie. De particulieren weigeren elke medewerking. Kan de gemeente zonder hun toestemming het plein herinrichten?
Ja dat kan. De particuliere eigenaren van een deel van het betreffende plein zijn op grond van artikel 14 Wegenwet verplicht uitvoeringswerkzaamheden ter onderhoud of verbetering van het plein te dulden. De gemeente moet daarbij uiteraard de algemene beginselen van behoorlijk bestuur in acht nemen en dus zorgvuldig te handelen.
-
Als de particuliere eigenaar medewerking weigert te verlenen voor de aanleg van de leidingen in de openbare weg, kan een gemeente de minister verzoeken om oplegging van een gedoogverplichting aan de particulier op grond van artikel 1 e.v. van de Belemmeringenwet Privaatrecht. Met deze gedoogverplichting kan de particuliere eigenaar gedwongen worden de aanleg van de leidingen in de grond te gedogen.
Er moet wel rekening mee worden gehouden dat de procedure die tot een gedoogverplichting leidt (gedoogplichtprocedure) niet eenvoudig en tijdrovend is en dat er in het voortraject een poging ondernomen moet zijn om er in onderling overleg uit te komen. Daarnaast kan de particuliere eigenaar vanwege de gedoogverplichting recht hebben op schadevergoeding.