Boeteambtenaren
-
Antwoord
Duidelijke richtlijnen voor een opleidingsvereisten voor boete-ambtenaren zijn er niet. Verondersteld mag wel worden dat ze qua competenties gelijkwaardig zijn aan die van bijv. bijstandsconsulenten. Van belang is namelijk dat ze een onderscheidend vermogen hebben in het beoordelen van verwijtbaarheid van een gedraging. Om een voorbeeld te geven: schending van een inlichtingenplicht zou volledig te goeder trouw kunnen zijn en is dus feitelijk (je hebt niet gedaan wat je zou moeten doen)maar daarmee is nog niet gezegd dat die gedraging dan ook automatisch verwijtbaar is.Het is het dus kunnen beoordelen van de antwoorden op de "waarom- vraag". In het verleden (we kenden namelijk eerder ook boetes bij de bijstand) werden de boetes behandeld door de medewerkers terugvordering die immers ook de feiten kennen mbt de terugvordering. Dat is nu ook mogelijk als maar een knip wordt gemaakt in de feiten (de terugvordering) en de beoordeling van al of geen boete. Voor dat laatste geldt dus de cautie en het zwijgrecht.
Brede SPUK
-
Op verschillende onderdelen van het GALA vindt monitoring plaats. De meeste monitors worden pas in 2024 opgestart. Bij deze monitors wordt veelal gebruik gemaakt van bestaande data. Denk aan declaratiedata uit de Zorgverzekeringswet, maar ook data uit de Gezondheidsmonitor. Naast bestaande data wordt aanvullend ook een vragenlijst onder alle gemeenten uitgezet om zo een beter beeld te krijgen wat er werkelijk gebeurt bij de uitvoering van GALA. Deze vragenlijst wordt in april 2024 voor het eerst verspreid. Je kan in 2024 over SISA 2023 invullen per onderdeel of je hebt deelgenomen. Bijvoorbeeld Kansrijke Start heeft een aparte monitoring, daar kan je dus ja invullen als gemeente. Onderdelen waar je niet aan hebt deelgenomen, omdat er nog geen monitor beschikbaar is, vul je nvt in. Meer informatie over GALA-monitoring
-
Sport,Bewegen en Cultuur
1. Lokaal Sportakkoord
2. Brede Regeling CombinatiefunctiesGezondheid en Sociale basis
3. Terugdringen gezondheidsachterstanden
4. Kansrijke Start
5. Mentale Gezondheid
6. Aanpak overgewicht en obesitas
7. Valpreventie
8. Leefomgeving
9. OKO & Vroegsignalering alcoholproblematiek
10. Versterken Sociale Basis
11. Mantelzorg
12. Eén tegen Eenzaamheid
13. Welzijn op receptOndersteunende onderdelen
14. Versterking kennis- en adviesfunctie GGD
15. Coördinatiekosten regionale aanpak preventie
Burgemeester
-
Bij verhindering of ontstentenis van de burgemeester wordt het ambt waargenomen door het langstzittende lid van de raad. Er hoeft geen collegebesluit genomen te worden. De persoon krijgt dan alle bevoegdheden, maar wel wordt er aanbevolen om zich te beperken tot noodsituaties (bijvoorbeeld veiligheidsproblemen en calamiteiten).
-
Artikel 77 regelt de waarneming van de burgemeester als voorzitter van de raad (dus niet het ambt). Bij verhindering of ontstentenis van de burgemeester wordt het voorzitterschap van de raad waargenomen door het langstzittende lid van de raad, tenzij de raad een ander lid met de waarneming wenst te belasten. Bepalend is hier de invulling van de term ‘langstzittende lid van de raad’. De VNG interpreteert de term letterlijk en stelt dat de zittingsduur in de eigen gemeente bepalend is voor de vaststelling welk raadslid het langstzittend lid van de raad is. Of de zittingsduur onderbroken is geweest is niet relevant. Zittingsduur in de raad van een andere gemeente telt niet mee bij de berekening van de som. In verband met de noodzakelijke continuïteit van het beleid inzake de openbare orde, is het wenselijk dat zoveel mogelijk dezelfde persoon als loco-burgemeester optreedt (Kamerstukken II, 1985/86, 19403, 3).
Cautie (zwijgrecht)
-
Volledige vraag
Als betrokkene wordt gehoord, dan zorgt het college ervoor dat hij indien nodig wordt bijgestaan door een tolk. Bij het horen geldt – net als bij het rapport of proces-verbaal – dat er bijstand is door een tolk als dit nodig is voor een adequate verdediging. Er is dus niet onder alle omstandigheden recht op een officiële tolk. Het gesprek kan ook in het Engels worden gevoerd, of via de advocaat van betrokkene. Zolang er maar een goede communicatie mogelijk is.
Cautie / zwijgrecht
Als er sprake is van mondeling horen, dan geldt het zwijgrecht. Niemand kan verplicht worden om mee te werken aan zijn eigen veroordeling. De ervaring heeft geleerd dat van een mondelinge ondervraging psychologische druk kan uitgaan om te antwoorden. Als betrokkene schriftelijk om een reactie wordt gevraagd geldt dit veel minder en geldt de cautie in beginsel niet. Vóór het verhoor moet betrokkene erop gewezen worden dat hij dit zwijgrecht heeft. Dit is de zogenaamde cautie. Dit zwijgrecht moet overigens heel letterlijk worden opgevat: betrokkene heeft het recht om te zwijgen, maar niet om leugens te vertellen.Op welk moment moet de cautie gegeven worden?
Bespreking
Het is heel belangrijk om in het gespreksverslag op te nemen wanneer het gesprek in een nieuwe fase overging en wanneer dus de cautie is gegeven. Is dit namelijk nagelaten, dan mag een afgelegde verklaring in beginsel niet als bewijs worden gebruikt. Let wel, de verklaring mag in beginsel niet worden meegenomen. De verklaring mag wel bijdragen aan het bewijs als de overtreder door het ontbreken van de cautie niet is benadeeld. Voor het antwoord op de vraag of de overtreder door het ontbreken van de cautie is benadeeld, is onder meer van belang of de overtreder tijdens het verhoor werd bijgestaan door een rechtsgeleerd raadsman.
Blijft de vraag op welk moment binnen het verhoor betrokkene op zijn zwijgrecht dient te worden gewezen. Aanwijzingen hiervoor zijn terug te vinden in de jurisprudentie. Zie onder meer CRvB 18 februari 2003, LJN: AF5524, waarin de Raad overweegt dat:
Het zwijgrecht is eerst van toepassing als uit de feiten en omstandigheden van het geval de conclusie kan worden getrokken dat het uitvoeringsorgaan het voornemen heeft een boete op te leggen. Indien een signaal is binnengekomen dat ten onrechte uitkering wordt ontvangen, kan uit het stellen van vragen daarover in redelijkheid nog geen voornemen tot boeteoplegging worden afgeleid. Het zwijgrecht heeft voorts alleen betrekking op informatie die van belang is voor het boeteonderzoek, terwijl de omstandigheid dat het zwijgrecht voor het boeteonderzoek is gaan gelden, de betrokkene niet ontslaat van de verplichting informatie te verschaffen die van belang is voor het rechtmatigheidsonderzoek .
Eerder afgelegde verklaring mag niet gebruikt worden.
Uit deze uitspraak blijkt dat er geen zwijgrecht bestaat voor zover de rechtmatigheid van de verstrekte uitkering nog niet is vastgesteld. Is vastgesteld in of en zo ja tot welke hoogte er recht bestaat op een uitkering, dan gaat het boeteonderzoek in en moet de cautie gegeven worden. De verklaring die is afgelegd in een eerder stadium van het proces waarin betrokkene nog verplicht was om mee te werken, mag niet worden meegenomen bij het opleggen van de boete. Dat betekent dat voor het opleggen van de boete – indien betrokkene zich op zijn zwijgrecht beroept – voldoende aanvullend bewijs zal moeten zijn. De terugvordering van de ten onrechte ontvangen uitkering kan wel worden gebaseerd op de eerder afgelegde verklaring. Dat is geen strafmaatregel, maar een herstelmaatregel en kent om die reden minder waarborgen.
Zolang het onderzoek zich nog bezig houdt met de vraag wat, hoe en wanneer, hoeft de cautie nog niet gegeven te worden. Is door het antwoord op deze vragen echter objectief vast te stellen dat sprake was van boetewaardig gedrag, dan komt de waarom-vraag om de hoek kijken. Op dat moment is de cautie een vereiste.
Voorbeeld
De gemeente krijgt een signaal dat betrokkene inkomsten heeft uit arbeid bij werkgever X. Betrokkene wordt met dit signaal geconfronteerd en geeft aan dat hij deze inkomsten inderdaad niet heeft opgegeven. Hiermee is de schending van de inlichtingenplicht en daarmee het feit dat sprake is van boetewaardig gedrag komen vast te staan. Vanaf dat moment dient hem dan ook de cautie te worden geboden.
Wat betekent dit nu voor de praktijk?
Degene die de schending van de inlichtingenplicht constateert, mag niet degene zijn die de boete oplegt. Maar in de wet is nergens vastgelegd wanneer het dossier moet worden overgedragen. Dit kan in elke fase van het proces. Hierbij geldt wel een aantal aandachtspunten:
- Is iemand in staat om zowel het rechtmatigheidsgesprek en het boetegesprek te voeren, zonder daarbij gebruik te maken van de verklaring die hij in het rechtmatigheidsgesprek heeft gehad? En, is de betrokkene in staat om dat onderscheid te maken? Ofwel, wordt hij niet in zijn verdediging geschaad?
- Is iemand objectief genoeg? Tijdens het boetegesprek moet ook de rol van de gemeente worden bekeken. Is iemand in staat om te constateren dat hij zelf steken heeft laten vallen?
- Is de snelheid van het proces gewaarborgd? Als een tweede persoon zich moet inlezen, dan gaat er meer tijd overheen voor de boete wordt opgelegd. Vanaf datum dagtekening van het rapport heeft het college daar dertien weken de tijd voor.
-
Volledige vraag (1)
Ik was op een bijeenkomst waar verteld werd dat je op het moment dat de overtreding bekend is je de cautie moet geven. Dit vind ik vreemd omdat ik de begindatum bijvoorbeeld nog wil achterhalen.Voorbeeld: Ik had laatst een persoon met twee auto's op naam waardoor hij boven het eigen vermogen zou komen. Overtreding is dus eigenlijk al vastgesteld. Ik wil echter nog het een en ander weten voordat ik de datum kan vaststellen wanneer teveel vermogen. Volgens dit verhaal moet ik al de cautie geven terwijl ik denk dat ik nog wat vragen kan stellen waarvoor de inlichtingenplicht geldt en de cautie dus later gesteld kan en moet worden. Wanneer de cautie stellen?
Volledige vraag (2)
Er wordt door jullie aangegeven: "De verklaringen die betrokkene heeft afgelegd in een eerder stadium van het proces waarin medewerking verplicht was, mogen niet worden meegenomen voor het bepalen van de boete. Dat betekent dat de boetewaardige gedraging voor de boete in dat geval ook moet blijken uit aanvullend bewijs."Wat is de reikwijdte hier precies van? Wij starten toch in 9 van de 10 gevallen een boeteproces op als betrokkene in een eerder stadium al verklaringen heeft afgelegd?
Antwoord
Vooropgesteld moet worden dat cautie alleen verplicht is als iemand wordt gehoord. Bij fraude met een benadelingsbedrag van € 340,- of minder is horen niet verplicht. Er bestaat geen zwijgrecht voor zover de rechtmatigheid van de verstrekte uitkering nog niet is vastgesteld.Is vastgesteld in of en zo ja tot welke hoogte er recht bestaat op een uitkering, dan gaat het boeteonderzoek in en moet de cautie gegeven worden. De verklaring die is afgelegd in een eerder stadium van het proces waarin betrokkene nog verplicht was om mee te werken, mag niet worden meegenomen bij het opleggen van de boete. Dat betekent dat voor het opleggen van de boete -indien betrokkene zich op zijn zwijgrecht beroept- voldoende aanvullend bewijs zal moeten zijn.
Het is natuurlijk ook mogelijk dat betrokkene tijdens het boetegesprek nogmaals een belastende verklaring aflegt. Die mag in dat geval uiteraard wel gebruikt worden. Wordt geen verklaring afgelegd ná de cautie en bestaat het bewijsmateriaal voornamelijk uit een eerder afgelegde verklaring, dan kan het voorkomen dat een boete opleggen niet mogelijk is wegens gebrek aan bewijs. De terugvordering van de ten onrechte ontvangen uitkering kan wel worden gebaseerd op de eerder afgelegde verklaring. Dat is geen strafmaatregel, maar een herstelmaatregel en kent om die reden minder waarborgen.
Wat dit betekent voor de praktijk
Degene die de schending van de inlichtingenplicht constateert, mag niet degene zijn die de boete oplegt. Maar in de wet is nergens vastgelegd wanneer het dossier moet worden overgedragen. Dit kan in elke fase van het proces. Daarbij is het wel goed om stil te staan bij de vraag of iemand in staat is om zowel het rechtmatigheidsgesprek en het boetegesprek te voeren. Zonder daarbij gebruik te maken van de verklaring die hij in het rechtmatigheidsgesprek heeft gehad. En, is de betrokkene in staat om dat onderscheid te maken? Ofwel, wordt hij niet in zijn verdediging geschaad? -
Volledige vraag
Wat is het risico als je de betrokkene niet (tijdig) op de hoogte stelt van het zwijgrecht (cautieplicht)? Is het zwijgrecht hier geen lege huls?De vragen die na het fraudeonderzoek (dus na het moment dat overtreding en ook de hoogte van de eventuele vordering is vastgesteld) worden gesteld zijn er m.i. allemaal op gericht om vast te stellen of er redenen zijn om de boete niet op te leggen of lager vast te stellen en niet om de boete hoger vast te stellen. Hoe zou betrokkene met beantwoording van de vragen mee kunnen werken aan zijn veroordeling? Zwijgen betekent immers sowieso maximum boete.
Antwoord
Sinds de uitspraken van de CRvB van november 2014 is dit veranderd. Het is aan het bestuursorgaan (gemeente) om vast te stellen of er sprake is van opzet of grove schuld. Wordt dit niet aangetoond, dan is sprake van normale gemiddelde verwijtbaarheid. Het is aan de overtreder om eventuele verminderde verwijtbaarheid aan te tonen.Daarnaast moet sinds januari 2016 de draagkracht worden onderzocht voor de vaststelling van de hoogte van de boete. Het is aan de overtreder om inzicht te geven in zijn draagkracht, maar het college moet hier wel om vragen. Geeft iemand geen inzicht, dan komt dit voor eigen rekening en risico. Daarbij geldt natuurlijk wel dat de gemeente bij iemand die nog steeds bijstand ontvangt, alle informatie over het inkomen heeft. Daar hoeft de overtreder geen bewijs van te leveren.
Tot slot geldt nog dat het geven van de cautie ook een kwest is van behoorlijk bestuur. De cautie is "overgewaaid" van het strafrecht met als achtergrond dat iemand niet mee hoeft te werken aan zijn eigen veroordeling. In de Handreiking Fraudewet is ook het risico genoemd als de cautie niet wordt gegeven. Je kunt dan -terecht- onzorgvuldige besluitvorming worden verweten met een gegrondverklaring van een bezwaar daartegen tot gevolg zodat het besluit tot opleggen van een boete moet worden ingetrokken.
Ook in "het groene boekje"- Algemene Wet bestuursrecht van Van Buuren/ Borman wordt jurisprudentie hierover genoemd. De verklaringen die betrokkene heeft afgelegd in een eerder stadium van het proces waarin medewerking verplicht was, mogen niet worden meegenomen voor het bepalen van de boete. Dat betekent dat de boetewaardige gedraging voor de boete in dat geval ook moet blijken uit aanvullend bewijs. Is het aanvullend bewijs zwak, dan kan mogelijk helemaal geen boete opgelegd worden.
Meer informatie
- Handreiking Fraudewet
(publicatie VNG i.s.m. Stimulansz) - Tekst & Commentaar: Algemene Wet Bestuursrecht
(ISBN 9789013130034, een uitgave van Wolters Kluwer, 2009)
- Handreiking Fraudewet
-
Volledige vraag
Veel gemeenten kiezen ervoor om het vragen van de zienswijze schriftelijk af te handelen. De vraag die daarbij speelt is of bij het schriftelijk vragen van de zienswijze ook de cautie gegeven moet worden?
Bespreking
Als het voornemen bestaat om een boete op te leggen, dan moet de zienswijze gevraagd worden van de overtreder als het om een overtreding gaat waarvoor een bestuurlijke boete van meer dan € 340,- kan worden opgelegd. Deze zienswijze is vormvrij, het kan zowel mondeling als schriftelijk worden opgevraagd.
Als de zienswijze mondeling wordt gevraagd, dan moet op grond van artikel 5:10a Awb de cautie worden gegeven:
- Degene die wordt verhoord met het oog op het aan hem opleggen van een bestraffende sanctie, is niet verplicht ten behoeve daarvan verklaringen omtrent de overtreding af te leggen.
- Voor het verhoor wordt aan de betrokkene medegedeeld dat hij niet verplicht is tot antwoorden.
Wat wordt er met dit artikel precies bedoeld?
Op grond van de wet is iedere bijstandsgerechtigde verplicht om mee te werken en de benodigde informatie te verschaffen (artikel 17 WWB en artikel 5:20 Awb en 5:16 Awb voor zover het om toezichthouders gaat). Het weigeren van deze medewerking is een misdrijf (artikel 184 Sr).
Maar op grond van artikel 14, derde lid aanhef en onder g IVPBR en artikel 6, eerste lid EVRM hoeft een verdachte niet mee te werken aan zijn eigen veroordeling. Artikel 5:10a Awb legt dit principe – uitgewerkt in het zwijgrecht – vast in de nationale wetgeving.
In de Memorie van Toelichting (Tweede Kamer, vergaderjaar 2003–2004, 29 702, nr. 3, pagina 99) staat:
De plicht om de cautie te geven geldt indien sprake is van een verhoor. Een verhoor is een mondelinge ondervraging met het oog op het opleggen van een bestraffende sanctie. De achtergrond van de cautieplicht is immers het ervaringsgegeven, dat van een mondelinge ondervraging een zekere psychische druk om te antwoorden kan uitgaan. De cautie wil voorkomen, dat de ondervraagde onder deze druk verklaringen aflegt, waarvan niet meer kan worden gezegd dat zij in vrijheid zijn afgelegd. Van schriftelijke vragen gaat, door het ontbreken van de directe confrontatie met de ondervrager, veel minder druk om te antwoorden uit. Bij schriftelijke vragen is als regel geen sprake van een verhoor en behoeft dus geen cautie te worden gegeven. Dit is slechts anders indien in bijzondere omstandigheden van een schriftelijke vraag een zodanige druk om te antwoorden zou uitgaan, dat materieel sprake is van een verhoor.Cautie is dus uitsluitend noodzakelijk bij mondeling zienswijze vragen, niet bij schriftelijk zienswijze vragen.
Chipregistratie katten
-
Wij wachten het voorstel van de Minister af voordat we overgaan tot een aanpassing van de model-APV. Er is op dit moment binnen de VNG niemand die zich met dit onderwerp bezig houdt.
Cliëntervaringsonderzoek Jeugd
-
Volledige vraag: In de modelvragenlijst voor ouders staat: "De vragen gaan over de hulp, zorg of begeleiding die u en/ of uw kind in het afgelopen jaar hebben ontvangen." Hoe weet een ouder over welk kind het gaat als er meer dan 1 kind hulp heeft ontvangen? Kan er vermeld worden dat deze lijst alleen van toepassing is op kinderen onder de 12 jaar? Bijvoorbeeld: een ouder heeft 2 kinderen die ondersteuning ontvangen waarvan 1 ouder is dan 12. Dan wil je toch dat het duidelijk is dat de vragenlijst voor het jongste kind wordt ingevuld? Bij twee kinderen onder de 12, is het dan gezien de anonimiteit handiger om te vragen 1 kind te kiezen of het voor beiden in te vullen?
Antwoord
Ouders wordt gevraagd om het totale aanbod aan voorzieningen voor hun kind te beoordelen, en dat kan verschillen per kind, net als het resultaat. Als je ouders vraagt alleen in te vullen voor het jongste kind ontneem je hen daarmee de kans om iets te zeggen over de hulp aan hun oudste kind (terwijl ze daar misschien meer of minder tevreden mee zijn).
In gemeente Amsterdam is al 2 keer een soortgelijke vragenlijst afgenomen als de modelvragenlijst. Zij hebben vanuit de gemeentelijke administratie ouders aangeschreven als 'aan de ouder/ verzorger van… [naam kind]’ . zo was het voor ouders duidelijk voor welk kind ze de vragenlijst invulden. In sommige gevallen hebben ouders de brief met het verzoek de vragenlijst in te vullen 3 of 4 keer gehad omdat ze 4 kinderen in de jeugdhulp hebben.
Om het te vereenvoudigen zouden we van de vraag voor ouders ook kunnen maken: “De vragen gaan over de hulp, zorg of begeleiding die u en/ of uw kind(eren) in het afgelopen jaar hebben ontvangen." Hiermee vragen we van ouders om een soort gemiddelde te geven van alle hulp die ze in hun gemeente hebben ontvangen.
-
Volledige vraag: Bij de voorbereidende werkzaamheden voor het Cliëntervaringsonderzoek Jeugd en Ouders lopen we aan tegen het volgende: Er zijn twee doelgroepen die niet mogen worden aangeschreven: jongeren die anoniem in zorg zijn en jongeren waarvan de ouders niet weten dat ze in zorg zijn. Er zijn cliënten die via de huisarts of medisch specialist jeugdhulp ontvangen van vele organisaties (en waarvan de gemeente niet weet of deze clienten anoniem in zorg zijn). Gemeenten hebben daar geen gegevens van. Dus we hebben de aantallen die in zorg zijn maar we weten niet wie daarvan anoniem in zorg zitten. Hoe moeten we daar mee om gaan?
Antwoord
Om het cliëntervaringsonderzoek goed en veilig uit te voeren is het belangrijk om informatie te hebben over welke cliënten wel/ niet mee willen of kunnen doen. Het is daarom zaak om hier afspraken over te maken met de zorgaanbieder omdat zij het directe contact met cliënten hebben, en inzicht hebben in de situatie van cliënten. Zij kunnen gemeenten deze informatie aanleveren. Voor dit jaar is het in de meeste gevallen helaas niet mogelijk om dergelijke afspraken al te maken vanwege het korte tijdsbestek, maar in de toekomst zouden afspraken over het aanleveren van de benodigde informatie verwerkt kunnen worden in de inkoopcontracten.
Volledig kunnen we niet zijn, omdat dit voor alle gemeenten, en voor de jeugdaanbieders, een nieuwe situatie is met de komst van de nieuwe jeugdwet.
De VNG heeft ook geen separaat standpunt over 'anoniem in zorg en het cliëntervaringsonderzoek'. Wel heeft de VNG subcommissie jeugd de vragenlijst, die opgesteld is in samenspraak met gemeenten en cliëntorganisaties, omarmd als een goed model om mee aan de gang te gaan. Juristen hebben het privacyprotocol behorende bij de vragenlijst opgesteld.
De kern van het cliëntervaringsonderzoek is dat we graag zoveel mogelijk jongeren en ouders aan het woord willen laten over wat ze van de geboden hulp vinden. Hier hebben zij recht op en die kans willen wij ze bieden. Voor de gemeente is het goed te weten hoe die hulp is bevallen om zo verbetering daarom aan te kunnen brengen. Dus als deel van het kwaliteitsbeleid van de gemeente.
Tegelijkertijd staat de veiligheid van burgers voorop, en is het absoluut niet de bedoeling om kinderen en jongeren in gevaar te brengen door het opsturen van een vragenlijst. Het blijft zaak om hierover in gesprek te blijven met de zorgaanbieders en samen te zoeken naar mogelijke oplossingen en hopelijk lukt het dan om er samen uit te komen. Wij vinden het bij voorbaat uitsluiten van groepen jongeren niet wenselijk en we benutten graag met gemeenten de pilot 'clientervaring jeugd' om dit soort vragen maar ook de oplossingen, samen te bedenken en te toetsen. Zie hiervoor: https://vng.nl/onderwerpenindex/jeugd/jeugdhulp/nieuws/modelvragenlijst-clientervaring-jeugdhulp-is-beschikbaar
Het is van belang om in deze nieuwe situatie naar een systeem toe te werken waarin de juist informatie voorhanden is bij de gemeenten voor een volgend jaar cliëntervaringsonderzoek. De eerste afname van het cliëntervaringsonderzoek dit jaar en de pilots hieromtrent die nu starten zullen veel informatie en ervaringen opleveren waarmee gemeenten in de toekomst hun voordeel kunnen doen. De VNG volgt deze ontwikkelingen op de voet en zal de gemeenten hiervan vanzelfsprekend op de hoogte houden.
NB het antwoord is voorlopig omdat we, zoals hierboven toegelicht, in pilots zoeken naar een manier om ook deze jongeren aan het woord te laten.Let op: Update oktober 2017
Het project MCJO is afgerond, resulterend in aanbevelingen voor het in kaart brengen van cliëntervaringen. Anderhalf jaar deden tien pilotgemeenten/regio’s ervaring op met het uitzetten van de vragenlijst, en de praktische en juridische zaken die daarbij komen kijken. Het project Modelvragenlijst Cliëntervaring Jeugd en Ouders doet op basis hiervan een aantal aanbevelingen voor het in kaart brengen van cliëntervaringen in de jeugdhulp.
