De VNG heeft, mede aan de hand van CPB-scenario’s, in kaart gebracht wat de coronacrisis kan betekenen voor gemeenten, de vereniging en de organisatie op het gebied van de keten zorg en veiligheid. In deze beperkende omstandigheden ziet de VNG aanknopingspunten voor een andere benadering van de samenwerking met Rijk en partners waardoor een adequaat niveau van zorg, ondersteuning en veiligheid geboden kan worden.
Wel blijkt uit elk scenario dat gemeenten zich er op moeten instellen dat de traditionele criminaliteit gaat toenemen, er corona-gerelateerde problematiek bij komt, vooral in de wijken, en dat tegen een achtergrond van groeiend maatschappelijk ongenoegen.
Het precieze effect verschilt per thema: de vooruitzichten voor de zorg voor personen met psychiatrische problematiek (GGZ) zijn ronduit zorgelijk. Bij huiselijk geweld en kindermishandeling blijft alertheid nodig. Dit geldt ook voor de vrouwenopvang. Als VNG blijven we alert op deze punten. Ook houden we deze op de agenda in onze overleggen met het Rijk.
Voorlichtingsmaterialen GGD GHOR
GGD GHOR Nederland brengt periodiek een actueel overzichtsdocument uit van beschikbare informatie en voorlichtingsmaterialen (in verschillende talen) over corona. De materialen zijn ontwikkeld door verschillende organisaties en geschikt voor asielzoekers, statushouders/andere nieuwkomers, laaggeletterden en mensen met een beperking. Heeft u vragen of suggesties, stuur dan een mail naar pga@ggdghor.nl.
Huiselijk geweld en kindermishandeling
Door de maatregelen in de strijd tegen corona kunnen de spanningen thuis oplopen, waardoor er een verhoogde kans is op toename van huiselijk geweld en kindermishandeling. Kwetsbare kinderen die voorheen op school of in de opvang nog een veilige basis hadden, moeten die nu missen, zodat er speciale opvang georganiseerd moest worden voor deze groep.
Door het opstarten van KDV en gastouderopvang valt wel een groot deel van de doelgroep kwetsbare kinderen weg. Er moet nog aandacht besteed worden aan kwetsbare kinderen die normaal niet in de opvang zitten, of de kwetsbare kinderen die een gedeelte van de tijd naar school en BSO gaan. De opvang van deze kinderen in een kwetsbare positie blijft doorgaan na de meivakantie. School heeft hierbij het voortouw, gemeente houdt hierbij een coördinerende rol.
Daarnaast worden ook dagbestedingsprogramma’s, zorg voor licht verstandelijk gehandicapten en andere speciale doelgroepen anders of niet ingevuld. Vanuit de gecombineerde campagnes ‘Ikvermoedhuiselijkgeweld.nl’ en ‘Alleen samen krijgen we corona onder controle’ is een one-pager opgesteld met uitleg over spanningen thuis en onveilige situaties ten tijde van de bestrijding van COVID-19, waarbij de nadruk wordt gelegd op een aantal concrete handelingsperspectieven.
Programma GHNT
Voor regionaal projectleiders en contactambtenaren van de centrumgemeenten en andere direct betrokkenen bij Geweld hoort nergens thuis (GHNT) is op het platform GHNT een speciaal dossier geopend waarin de actuele stand van zaken van de kamerbrieven, coronadossiers bij NJI, VNG en andere relevante dossiers te vinden is. Regionaal projectleiders/regio’s hebben bijeenkomsten moeten annuleren, dat zorgt natuurlijk voor vertraging. Dit geldt ook voor bijeenkomsten in het kader van de meldcodetour. Afhankelijk van hoe lang de maatregelen zullen duren, is het de vraag of dit allemaal nog kan worden gerealiseerd gedurende de looptijd van het programma (2021).
De monitoring van de pilot en referentieregio’s door het Verweij Jonker Instituut loopt vertraging op, omdat de vragenlijsten niet telefonisch of digitaal kunnen worden afgenomen bij de betrokkenen. De ontwikkelingen bij de pilots Ales onder één dak in Rotterdam en Tilburg zullen ook vertraging oplopen, trainingen kunnen geen doorgang vinden en het team kan waarschijnlijk niet bij elkaar komen en bij betrokkenen langskomen. Er wordt veel energie gestoken om de GHNT-projectenpool 2020/2021 geen vertraging op te laten lopen. Ook de afhandeling van de projectenpool 2019 zal vertraagd worden omdat de regio’s hun projecten minder adequaat kunnen afronden.
Er is ook veel wat wel doorgang vindt, niet in de laatste plaats door de grote inzet van regio’s, die nieuwe innovatieve manier hebben gevonden, om afstemming en overleg te doen of creatieve oplossingen om in contact te blijven met kwetsbare doelgroepen. Veilig Thuis en de Politie doen ‘gewoon’ hun werk en we zien dat het aanmeldingen bij Veilig Thuis niet significant is toegenomen (stand van zaken 21 april).
Spanningen, radicalisering en polarisatie
Wat is de impact van de coronacrisis op maatschappelijke spanningen, radicalisering en polarisatie? De Expertise-unit Sociale Stabiliteit en Platform JEP vroegen het aan stakeholders van gemeenschappen, gemeenten en professionals. Lees het artikel voor jeugdprofessionals, of bekijk het artikel over de special coronacrisis van de Expertise-unit Sociale Stabiliteit.