a) De vereniging Mail Distributie Bedrijven, Netwerk VSP B.V. en Koninklijk Verbond van Grafische Ondernemingen (KVGO) hebben een rechtszaak aangespannen tegen het voorgenomen besluit van de gemeente Amsterdam. Amsterdam heeft op 24 september 2019 het hoger beroep gewonnen, waarmee de ja/ja-sticker in Amsterdam vooralsnog rechtmatig is gebleken. Het KVGO heeft bij de Hoge Raad beroep in cassatie ingesteld tegen het arrest van het Gerechtshof Amsterdam. 

De Hoge Raad oordeelde dat de invoering van het opt-in-systeem juridisch toelaatbaar is. De gemeente is bevoegd om het opt-in-systeem in te voeren. De Wet Milieubeheer laat ruimte aan gemeenten om in verband met afvalpreventie bepaalde regels te stellen. Ook de cassatieklacht van de brancheorganisaties dat het hof onvoldoende indringend heeft getoetst of de gemeentelijke verordening in strijd is met algemene rechtsbeginselen, slaagt niet. Met het oordeel van de Hoge Raad is de uitspraak van het hof definitief.

Voor gemeenten die de ja/ja-sticker willen invoeren, is het van belang goed te controleren of een besluit over de invoering van een ja/ja-systeem voldoet aan de criteria die volgen uit de uitspraken van de rechtbank en het Hof over de sticker in Amsterdam: 

b) In de gemeente Utrecht gold sinds 1 januari 2020 een verordening waarbij de ja/ja-sticker ook van toepassing was op huis-aan-huisbladen. DPG Media (voorheen Persgroep) spande een kort geding aan. De gemeente Utrecht won in eerste instantie (13 december 2019).

DPG Media ging vervolgens in hoger beroep en werd op 25 februari 2020 in het gelijk gesteld. Het hof vond het aannemelijk dat in de bodemprocedure zal worden geoordeeld dat de door de gemeente ingevoerde wijziging van de Afvalstoffenverordening in strijd is met artikel 10 EVRM, waarin de vrijheid van meningsuiting, waaronder de persvrijheid, wordt beschermd en dat op die grond de verordening voor het huis-aan-huisblad niet van toepassing is.

Tegen deze beslissing stelde de gemeente Utrecht beroep in cassatie in bij de Hoge Raad. Tijdens de cassatieprocedurebesloot de gemeenteraad op 1 oktober 2020 om huis-aan-huisbladen uit te zonderen van het opt-in-systeem. Op 24 september 2021 besloot de Hoge Raad de uitspraak van het hof in stand te laten. Met het oordeel van de Hoge Raad is de uitspraak van het gerechtshof definitief.

c) In Rotterdam is een kort geding aangespannen over de invoeringstermijn. Op 28 februari 2020 heeft de rechter bepaald dat Rotterdam het systeem mag invoeren vanaf augustus 2021, en niet per 1 april 2020. De gemeente Rotterdam heeft aangegeven in hoger beroep te gaan.

Lees de uitspraak van de Rechtbank Rotterdam

d) In Rotterdam en Den Haag waren er verdere juridische zaken in 2020 die betrekking hadden op de overgangsperiode voor de invoering van de ja/ja-sticker. De reclame-industrie drong aan op een overbruggingsperiode van minimaal 20 maanden tussen het raadsbesluit en de feitelijke introductie van de ja/ja-sticker. Het is echter besloten dat deze termijn niet verplicht is.