Bij vrijkomende agrarische bebouwing (vab’s) gaat het om een grote hoeveelheid landelijke bedrijfsruimte die leeg komt te staan. Tot 2030 wordt verwacht dat gebouwen met een oppervlakte van ten minste 32 miljoen m² hun agrarische functie zullen verliezen. Daarvan zal ongeveer de helft een andere invulling kunnen vinden. De resterende circa 15 miljoen m² zal leegstaan.

Deze leegstand is groter dan de verwachte leegstand in 2030 als het gaat om kantoorruimte of winkelruimte in Nederland. (bron: Alterra (onderdeel van de universiteit Wageningen), 2014)

Schaalvergroting

De belangrijkste oorzaak van deze toename ligt in de schaalvergroting van de landbouwindustrie. Het agrarische land wordt bij schaalvergroting wel overgenomen, maar de stallen en woning doorgaans niet. Maatschappelijke problemen liggen in eerste instantie in de sfeer van verloedering van het landschap, bodemvervuiling (asbest die in de bodem kan komen), armoede en ondermijning.

Waar staan we nu?

In 2016 en 2017 heeft de VNG twee drukbezochte nationale bijeenkomsten georganiseerd, die ingingen op alle aspecten van VAB’s. In opdracht van de Tweede Kamer onderzochten kabinet, VNG en IPO in 2018 of provincies en gemeenten voldoende (Ruimtelijke Ordening) instrumenten hebben om de problematiek van de leegstand van agrarische bebouwing samen met betrokkenen effectief aan te pakken. Het ministerie van BZK stuurde begin januari 2019 de resultaten daarvan naar de kamer, samen met een plan van aanpak. Zie ook het nieuwsbericht hierover: