Vanaf verslagjaar 2025 gelden nieuwe regels voor de begroting, verantwoording en accountantscontrole bij gemeenten, provincies en gemeenschappelijke regelingen. De wijzigingen hebben vooral gevolgen voor de rechtmatigheidsverantwoording en de wijze waarop de accountant de jaarrekening beoordeelt.
Aanleiding is de aanpassing van de Besluit Begroting Verantwoording (BBV) en het Besluit accountantscontrole decentrale overheden (Bado). De gewijzigde besluiten zijn op 16 april 2025 gepubliceerd in het Staatsblad.
Belangrijkste gevolgen van de wijzigingen
Voor de verantwoording
- Als uw huidige percentage voor het berekenen van de verantwoordingsgrens hoger is dan 2%, zal die aangepast moeten worden.
- Wij adviseren u om nog in 2025 de volgende documenten te beoordelen en (mogelijk) aan te passen:
- De financiële verordening;
- Het normenkader voor de rechtmatigheidsverantwoording;
- Het (verbijzonderde) interne controle plan.
Voor de controle
- Vanaf boekjaar 2025 hanteert de controlerend accountant een materialiteit voor de jaarrekeningcontrole, van 2% van de totale lasten, exclusief dotaties aan de reserves.
- Voorheen was de materialiteit voor fouten 1% en voor onzekerheden 3%. Vanaf 2025 moeten de fouten en onzekerheden door de accountant bij elkaar opgeteld worden en betrokken worden in de oordeelsvorming.
- Daarnaast adviseren wij u in overleg te gaan met uw accountant over deze wijzigingen en de invloed op uw werkzaamheden en die van de accountant.
Mogelijk dient ook de controleverordening (indien van toepassing) te worden aangepast.
Onderwerp | Was | Is |
| Percentage voor de materialiteit | 1% | 2% |
| Omvangsbasis voor de materialiteit | De totale lasten, inclusief stortingen in de reserves | De totale lasten, exclusief stortingen in de reserves |
| Grens voor onzekerheden | Materialiteit op basis van 3% van de omvangsbasis. | Materialiteit van 2% van de omvangsbasis. |
| Afweging van de fouten en onzekerheden | Omvang van de fouten en onzekerheden afzonderlijk te toetsen aan hun eigen grensbedrag (materialiteit). | Omvang van de fouten en onzekerheden moet gezamenlijk (bij elkaar opgeteld) worden getoetst aan één grensbedrag, de materialiteit. |
| Percentage voor de verantwoordingsgrens | 1% - 3% | 2% |
Verduidelijkingsmomenten
- De NBA werkt aan een aanpassing van de 'Handreiking 1152 Rechtmatigheidsverantwoording'. Deze concept-handreiking wordt naar verwachting in september/oktober 2025 geconsulteerd en zal naar verwachting in december 2025 definitief worden.
- De 'NBA Alert 48' die geldt voor de jaarverantwoording tot en met verslagjaar 2024 wordt in het najaar 2025 ingetrokken.
- Vanuit de commissie BBV komt er een kadernota rechtmatigheid 2025, de publicatie wordt verwacht in het najaar van 2025.
Paragraaf 'Overige gegevens'
Op grond van de aanpassing van Bbv artikel 24, 3e lid dient in de jaarrekening een paragraaf 'Overige gegevens' te worden toegevoegd. Deze paragraaf Overige gegevens moet in de jaarstukken worden opgenomen ná de jaarrekening en dus niet als onderdeel van de jaarrekening. In de paragraaf Overige gegevens wordt de controleverklaring van de accountant opgenomen.
Voor het proces van opstellen, goedkeuren en publiceren van de jaarstukken betekent dit dat de volksvertegenwoordiging een versie van de jaarstukken goedkeurt waarin de definitieve controleverklaring van de accountant is opgenomen. De publicatie van de jaarstukken op de website omvat voortaan de opgestelde versie inclusief de paragraaf Overige gegevens, met daarin de controleverklaring van de accountant.
Ter informatie
De commissie BADO heeft de Bado-notitie De eerste ervaringen met de rechtmatigheidsverantwoording (pdf, 529 kB) gepubliceerd. Hier staat ook informatie in over bruto- en nettobegrotingsonrechtmatigheden.