De VNG heeft een naslagwerk Inwonersperspectief gemaakt om u als gemeentemedewerker zo goed mogelijk in staat te stellen de inwoner (bedrijven/maatschappelijke partijen) als vertrekpunt te nemen bij de werkwijze van de gemeente. Dat is namelijk best lastig. De inwoner denkt bijvoorbeeld integraal. Werken vanuit het perspectief van de inwoner vraagt daarom een andere blik en raakt aan de gehele werkwijze van de gemeente én hoe de gemeente omgaat met inwoners. U vindt in dit naslagwerk een compleet overzicht van hoe de organisatie ingericht kan worden om het inwonersperspectief wél als vertrekpunt te nemen. Ook kunt u kijken naar specifieke uitdagingen die u in uw werk tegenkomt rondom dit thema, bijvoorbeeld bij het goed inrichten van participatie.
Het naslagwerk Inwonersperspectief toont hóe u in uw organisatie nog beter kunt werken vanuit het perspectief van de inwoner. En als we inwoner schrijven bedoelen we alle partijen in de samenleving waar de gemeente op een manier impact op heeft. Met perspectief bedoelen we het oriëntatiepunt van de werkzaamheden van een gemeente.
Download het VNG-naslagwerk Inwonersperspectief (pdf, 7 MB)
Het is niet zo dat het perspectief van de buitenwereld als oriëntatiepunt nemen betekent dat het perspectief van de gemeentelijke organisatie en politiek er niet toe doet. Het betekent een ander vertrekpunt, niet dat alle wensen van de inwoner verwezenlijkt moeten worden. Wél daagt dit vertrekpunt de huidige manier van werken vaak uit. Om toch meer aan te sluiten bij de behoeften in de maatschappij, om toch meer integraal samen te werken, over grenzen van afdelingen heen. Met een zuivere rolverdeling tussen Raad, College en ambtelijke organisatie.
Hoe werkt het document?
Aan de hand van 3 actuele thema's, inwonersparticipatie – overheidsparticipatie – ervaringskennis, geven we u handvatten voor uitdagingen die u tegenkomt. De uitdagingen die zich voordoen bij de uitvoering van werkzaamheden gerelateerd aan deze thema’s, en de vraag hoe de resultaten daarvan een structurele plek binnen de organisatie kunnen krijgen worden beantwoord. Het is daarom niet nodig om alle tekst te lezen, omdat u op een uitdaging kunt klikken, en dan wordt u automatisch verwezen naar de tekst die bij die uitdaging past.
De uitdagingenmatrix waar de uitdagingen staan waar u op kunt klikken van inwonersparticipatie staat op pagina 8, die van overheidsparticipatie op pagina 12 en die van ervaringskennis op pagina 16.
Het algemene deel bevat een overkoepelende blik op het centraal stellen van het inwonersperspectief en een meer uitgebreide inleiding in het naslagwerk.
Bijeenkomst Samenleving. Overheid. Samenwerken
Wilt u meer weten over het inwonersperspectief? Op 4 november 2025 organiseert de VNG de bijeenkomst 'Samenleving. Overheid. Samenwerken' met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, en met ondersteuning van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Lees meer over de bijeenkomst.
Gemeentelijk Netwerk Inwonersperspectief
Bent u verder geïnteresseerd? Meldt u zich dan aan via het aanmeldformulier aan bij het VNG Forum van het Gemeentelijk Netwerk Inwonersperspectief.