De Commissie Toekomstgericht lokaal bestuur van de VNG en BZK doet de aanbeveling een ontwikkelagenda voor meervoudige democratie te faciliteren, waarin gemeenten en andere overheden kunnen experimenteren met verschillende werkvormen en gezamenlijk hiervan kunnen leren.

Een andere aanbeveling is helder te beschrijven hoe de raad en het college vanuit hun eigen rollen en positie de verbinding met de samenleving kunnen leggen, en in gezamenlijkheid hun gerichtheid op het algemeen belang kunnen waarmaken. Hiertoe is een fundamentele evaluatie van het dualiseringsproces nodig.

De commissie ziet een belangrijke rol voor de burgemeester als de meest bekende en vertrouwde lokale bestuurder. De neutrale rol en positie van de burgemeester moet worden versterkt, met aandacht voor de combinatie van politieke afstand en democratische en maatschappelijke betrokkenheid van het ambt.

In het openbaar bestuur meer ruimte komen voor maatwerk, variëteit en verscheidenheid. Verscheidenheid binnen en tussen gemeenten, in taken, interbestuurlijke samenwerking en in democratische vormen.