Het CBS heeft nieuwe cijfers gepubliceerd over beschermd wonen. Op verzoek van de VNG en het ministerie van VWS analyseerde het CBS de samenloop tussen de dataset van de Gemeentelijke Monitor Sociaal Domein en de dataset van het CAK op het gebied van beschermd wonen.
Data gemeenten en CAK gecombineerd
Binnen de Gemeentelijke Monitor Sociaal Domein (GMSD) wordt tweemaal per jaar bij alle gemeenten het Wmo-gebruik van de maatwerkvoorzieningen uitgevraagd. Dat geldt ook voor beschermd wonen. Voor 'klassiek beschermd wonen' geldt een eigen bijdrageregeling. Het opleggen en innen van eigen bijdragen wordt uitgevoerd door het CAK. Deze datasets zijn nu door het CBS gecombineerd.
Bekijk de analyse op de website van het CBS
Meer inzicht gewenst in beweging beschermd wonen naar beschermd thuis
Sinds 2015 zetten gemeenten in op mensen langer ‘thuis’ te laten wonen met ondersteuning, waarmee een beweging in gang is gezet van beschermd wonen naar beschermd thuis. Het rijk en de VNG willen graag meer inzicht krijgen in de kwantitatieve ontwikkeling van de beweging van beschermd wonen naar beschermd thuis.
De GMSD toont een optelsom per centrumregio van mensen die in een verslagperiode gebruik maken van allerlei woonvormen die gemeenten bestempelen als beschermde woonvoorziening. Er zijn nog geen landelijk cijfers beschikbaar. Vanaf 2022 is er in de GMSD een mogelijkheid voor gemeenten om onderscheid aan te brengen tussen ‘klassiek beschermd wonen’ en andere ‘beschermd thuis’- voorzieningen. Het geeft nog geen compleet beeld, omdat dit nog niet door alle gemeenten ingevuld wordt en dit ook niet even eenduidig gebeurt. Dit vraagt om doorontwikkeling.
Analyse CBS: beter beeld van beschermd wonen
Het CBS heeft de cijfers van de GMSD vergeleken met de CAK-gegevens over de eigen bijdrage. De opgeleverde tabel zoomt in op beschermd wonen: mensen die in een instelling wonen en daarvoor het CAK een eigen bijdrage betalen. Daarmee krijgen we per centrumgemeente inzicht in het aantal mensen dat (klassiek) beschermd woont. Ook hier is geen landelijk beeld beschikbaar.
Beschermd thuis is hierin niet meegenomen. Onze verwachting is dat dit inmiddels de grootste groep mensen is, gezien de beweging die zich de afgelopen jaren heeft doorgezet. Het is een wens van het rijk en de VNG om ook deze groep beter in beeld te krijgen.
Effecten van de openstelling van de Wlz Ggz op de cijfers
De openstelling van de Wlz Ggz in 2021 is zichtbaar in een daling van de cijfers in 2021. Veel mensen hebben toen een Wlz-indicatie gekregen en komen dus niet meer in aanmerking voor beschermd wonen in de Wmo. Het is nog niet zichtbaar welke trend na 2021 ontstaat in het gebruik van beschermd wonen in de Wmo, daarvoor zijn we nog te kort onderweg.
De wachtlijsten voor beschermd wonen zijn ook niet zichtbaar in deze cijfers. We weten dat dit in veel gemeenten een groot en groeiend probleem is, omdat veel woonplekken met de openstelling van de Wlz zijn onttrokken uit de Wmo. Gemeenten bieden deze inwoners vaak wel allerlei vormen van overbruggingszorg. Die voorzieningen zijn vaak niet zichtbaar in de cijfers, omdat deze door gemeenten verschillend worden geadministreerd.
Integratie-uitkering beschermd wonen in 2025: overleg op 20 maart
Het rijk verraste gemeenten vorig jaar met de boodschap dat zij in 2024 niet worden gecompenseerd voor volumegroei in de integratie-uitkering beschermd wonen. Het rijk en de VNG spreken elkaar op 20 maart over de plannen voor 2025 met deze uitkering. De VNG pleit voor een stabiele en voorspelbare gemeentebegroting. Dat is cruciaal voor de opbouw van benodigde Wmo-voorzieningen die langjarige investeringen vragen.
Heeft u nog vragen naar aanleiding van dit bericht? Neem dan contact op via: vraagbaakMOBW@vng.nl.