Gemeenten hebben steeds vaker te maken met de groeiende tegenstellingen en polarisatie in de samenleving. In de Agenda Maatschappelijke Onrust laat de VNG zien hoe zij gemeenten op dit punt wil ondersteunen. Aan de hand van 3 thema’s: preventie, informatie- en netwerkpositie en actieve ondersteuning.
Agenda Maatschappelijke Onrust 2024-2026 (pdf, 362 kB)
Vertrouwen in de overheid en democratie onder druk
De onrust in de samenleving heeft, in combinatie met crises rond bestaanszekerheid, wonen, asiel en klimaat, ertoe geleid dat het vertrouwen in de overheid en de democratie onder druk staan. Steeds vaker mondt dit uit in radicaal gedrag en situaties die de lokale democratie of de openbare orde bedreigen en ondermijnen. Om gemeenten meer grip en instrumenten te geven in het omgaan met maatschappelijke onrust, onderscheiden we in de agenda 7 actielijnen.
Preventie: onderzoek naar achtergrond maatschappelijke onrust
Succesvol beleid begint met inzicht. Daarom speelt onderzoek naar de achtergrond van maatschappelijke onrust een belangrijke rol. De Maatschappelijke Impact Afweging (MIA) is een van de instrumenten die we onder de aandacht van gemeenten willen brengen. De MIA brengt de impact van beleidskeuzes op maatschappelijke onrust en anti-overheidssentiment in beeld. We besteden ook aandacht aan de rol van digitalisering, zoals online haat, online aangejaagde ordeverstoringen en desinformatie.
Informatie- en netwerkpositie
Beschikbare kennis en actuele informatie op internationaal, landelijk, regionaal en lokaal niveau willen we beschikbaar maken voor gemeenten. Hierbij betrekken we partners zoals het rijk, de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV), het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV), de politie en samenwerkingsverbanden op het gebied van regionale veiligheid. De VNG wil haar netwerkfunctie op dit gebied intensiveren en uitbreiden.
Ondersteunende partner
Als VNG willen we ook een ondersteunings- en sparringpartner zijn voor gemeenten die behoefte hebben aan expertise of hulpmiddelen in onrustige situaties. Onder meer vanuit het Ondersteuningsteam Maatschappelijke Onrust (OMO). Het OMO biedt onder meer op maat gemaakt advies van experts, organiseert leerkringen voor kennisuitwisseling en evenementen om gemeenten te ondersteunen bij de aanpak van uitdagende situaties.
Forum Maatschappelijke Onrust
Rond het thema maatschappelijke onrust start de VNG ook een forum, speciaal voor gemeentebestuurders en -ambtenaren. Hier kunnen in een besloten setting vragen gesteld worden en worden handreikingen en ontwikkelingen gedeeld. Het forum is inmiddels open voor inschrijving. Naar de VNG Fora (Het Forum Maatschappelijke Onrust vindt u onder ‘Veiligheid’, aanmelden is een vereiste.)