Met de Verenigingsstrategie 2030 nemen gemeenten het voortouw bij belangrijke maatschappelijke kwesties. Vanuit de kennis van inwoners en de uitvoering stellen gemeenten langetermijndoelen op, nemen initiatief en geven aan wat we van het rijk nodig hebben. Hiermee zetten we de inwoners op de eerste plaats en zorgen we voor samenhang in beleid en een gelijkwaardige samenwerking tussen alle overheidslagen. Het doel is om gezamenlijk meer resultaten te behalen en het vertrouwen in de overheid te herstellen.

Die constante spagaat in de uitvoering - tussen het rijk en gemeenten - daar moeten we uit! En de eerste stap is het omdraaien van de dynamiek. Want wij voelen elke dag aan wat er nodig is om het vertrouwen in de overheid stap voor stap te herstellen. En het rijk kan daar gewoon op meeliften.

VNG-voorzitter Sharon Dijksma

Notitie ‘van papier tot praktijk’

In de notitie Verenigingsstrategie 2030: van papier naar praktijk (pdf, 1MB) geven we een eerste uitwerking van de beleidsinhoudelijke thema’s en de stand van zaken over de ontwikkelpunten. Het geeft zicht op wat u de komende tijd kunt verwachten van de VNG, en hoe u hier als gemeente zelf mee aan de slag kan.

Beleidsinhoudelijke thema’s 

De verenigingsstrategie heeft 5 zogenoemde beleidsinhoudelijke omkeringsthema’s: bestaanszekerheid, kansengelijkheid/jeugd, vergrijzing/gezond leven, klimaat en energie en de ruimtelijke puzzel van opgaven in de leefomgeving. 

In de notitie laten we zien hoe we hier met gemeenten vorm aan geven. Zo werken we onder andere aan: 

• Een lokale agenda bestaanszekerheid.
• Een visie kansengelijkheid waarmee we samen met het rijk knelpunten op systeemniveau kunnen aanpakken.
• Een voorstel voor een toekomstbestendige Wmo.
• Initiatieven om meer regie in de warmtetransitie te krijgen.
• Een mobiliteitsvisie met veel aandacht voor de uitvoerbaarheid van de Mobiliteitsvisie 2050 van I&W.
• Versterking van de uitvoeringskracht van de woningbouw door o.a. provinciale flexpools, nationaal expertteam woningbouw en datagedreven werken.
• Verdere uitwerking van gemeentelijk beleid over de rol van water en bodem bij beslissingen over de inrichting van ons land.

In de notitie vindt u nog meer voorbeelden en worden bovengenoemde punten toegelicht. 

Ontwikkelpunten

Om het verschil te kunnen maken, hebben we in de strategie 5 ontwikkelpunten voor gemeenten en de VNG als organisatie opgesteld. In de notitie geven we een stand van zaken van deze ontwikkelpunten.

Eén sterke bestuurslaag van gemeenten

De VNG is er om de gezamenlijke krachten van gemeenten te bundelen. We werken aan een gezamenlijke aanpak van de personeels- c.q. arbeidsmarkttekorten en zorgen voor een uitbreiding van de GGU-taken. 

Leren van elkaar

Om te voorkomen dat we steeds het wiel opnieuw uitvinden, zorgen we ervoor dat gemeenten van elkaar kunnen leren. Met de nieuw opgezette Kennishub en VNG Academie versterken we leren, ontwikkelen en de kennisfunctie. Daarnaast helpen we gemeenten bij het benutten van de kansen van datagedreven werken.

Knooppunt van netwerken

Gemeenten organiseren zich in netwerken. Met het programma Knooppunt van netwerken optimaliseren we de samenwerking tussen de VNG en de netwerken. Daarvoor ontwikkelen we een nieuwe samenwerkingsstrategie.

Regionale samenwerking

De VNG ondersteunt gemeenten met kennis, analyses, instrumenten en onderzoek bij het inrichten van de onderlinge samenwerking. We werken aan een Ontwikkelagenda over intergemeentelijke samenwerking in de regio. Ook starten we een verenigingsdialoog op om tot een gedeelde visie te komen hoe samenwerking de kwaliteit en positie van individuele gemeenten kan versterken.

Versterken mandaat en slagvaardigheid VNG

Dankzij het Regioberaad, ingericht in 2023, kunnen we met de bestuurlijke afvaardiging van verschillende regio’s snel schakelen voor de belangenbehartiging richting het rijk. Het Regioberaad is een aanvulling op bestaande besluitvormingsstructuren.