De VNG wil voor eind januari een plan van aanpak van het rijk voor ruim 4700 derdelanders die nu in de gemeentelijke opvang voor Oekraïense vluchtelingen verblijven. Al sinds de zomer 2022 heeft de VNG stelselmatig aangedrongen op een plan van aanpak voor de situatie na 4 maart 2023.

Opties verwateren

Tot nu toe ligt er geen concreet plan en is geen concrete besluitvorming en veel onduidelijkheid bij gemeenten en de derdelanders. Dit betekent dat gemeenten geen voorbereidingen kunnen treffen en dat de opties iedere dag steeds minder goed uitvoerbaar worden. Gemeenten zien met het verstrijken van de tijd dat de kans groot is dat deze groep in de asielprocedure moet worden opgenomen. Dat gaat een behoorlijke impact hebben op de asielopvang in Nederland en specifiek op het COA en de aanmeldlocatie in Ter Apel.

Verlenging in opvang geen optie

Voor gemeenten is het haast niet uitvoerbaar om deze groep in de gemeentelijke opvang Oekraïne te blijven opvangen. Deze mensen vallen vanaf 4 maart buiten de opvangregeling voor Oekraïense vluchtelingen, en hebben daarom andere regels. Zo mogen zij bijvoorbeeld niet meer werken. Daarnaast zijn deze plekken hard nodig om te voldoen aan verhoogde opvangcapaciteit van 90.000 bedden.

Tijdig en uitvoerbaar

Voor de VNG is deze gang van zaken een volgend bewijs dat op rijksniveau onvoldoende rekening wordt gehouden met de uitvoerbaarheid van beleid. Rutger Groot Wassink, voorzitter tijdelijke VNG-commissie Asiel en Migratie:

Het begrip onder gemeenten voor deze – onnodig ontstane – situatie brokkelt steeds verder af. Het rijk komt niet tijdig met passend beleid waarop gemeenten kunnen anticiperen. Als het kabinet een politiek besluit neemt, moet het rijk ook nadenken over de consequenties van deze beleidskeuze voor de doelgroep en de uitvoerbaarheid ervan. Zowel voor gemeenten als voor bijvoorbeeld het COA.

Naast dat er voor het eind van de maand een concreet uitvoeringsplan moet komen voor de derdelanders, wil de VNG ook concrete afspraken maken over de uitvoering van de Spreidingswet en Uitvoeringsagenda Flexibilisering Asielketen.

Meer informatie

Brief aan staatssecretaris van der Burg: 'Plan van aanpak derdelanders' (pdf, 100 kB)