Bouwstenen

In het rapport ‘Naar nieuwe vormen van decentraal bestuur’ beschrijft prof. mr. dr. D.J. Elzinga aanbevelingen voor meer consistentie en regie in het openbaar bestuur. Ze moeten goede interbestuurlijke verhoudingen en een sterk binnenlands bestuur creëren. Het rapport bouwt voort op rapporten van o.m. de Raad voor het Openbaar Bestuur en de Raad van State. Het onderzoeksbureau B&A Groep heeft een empirische verkenning naar taken en beleidsvelden van decentrale overheden uitgevoerd. B&A tekent grote verschillen op tussen de beleidsvrijheid vanaf papier en beleidsvrijheid zoals die wordt ervaren door het decentraal bestuur. Dat kan volgens B&A worden verklaard door beschikbaarheid van financiële middelen, aanwezige kennis van de ambtelijke organisatie, de politieke ruimte die onbenut blijft en de regionale samenwerking die de beleidsvrijheid beperkt.

Aan de slag

Theo Weterings, bestuurslid van de VNG:

We zien de bouwstenen als ondersteuning van ons initiatief voor een wet op het Decentraal Bestuur', 'Ook nu weer wordt zowel empirisch als staatkundig de noodzaak tot fundamentele verbetering onderbouwd van hoe overheden samenwerken in Nederland. Er moeten nu echt stappen worden gezet in de interbestuurlijke en financiële verhoudingen. We gaan dan ook graag het gesprek aan met de minister.

Handvatten

Steeds meer lijkt er een inhoudelijke consensus te komen over belangrijke aspecten van hoe de noodzakelijke verbetering in de verhouding tussen overheden vorm moet krijgen. Het conceptbeleidskader dat aan de Kamer is verzonden biedt meerwaarde, omdat het voortbouwt op recente andere adviezen, dat combineert met een stevig staatkundige fundering en richting geeft. Het gaat dan onder andere om nadere invulling van conflictbeslechting tussen overheden, stevigere financiële afspraken en borging van de klassieke autonomie van gemeenten om bij te dragen aan maatschappelijke opgaven. Het beleidskader biedt goede handvatten en mogelijkheden om die juridische borging verder vorm te geven.

In gesprek

In de rapporten staan onderwerpen die nadere uitwerking, discussie en onderzoek vragen. Ook bij gemeenten zijn er nog vragen over bijvoorbeeld hoe de regionale samenwerking te verbeteren, welke arrangementen daar dan het beste bij passen en hoe de democratische legitimiteit te vergroten. Over de criteria voor taaktoedeling, de herziening van financiële arrangementen, het regionaal bestuur en vormen van conflictbeslechting gaan we graag verder in gesprek met onze achterban, het ministerie, het IPO en de Unie van Waterschappen.

Meer informatie

• Brief en bijlagen Bouwstenen beleidskader decentraal bestuur (tweedekamer.nl)
• Wet Decentraal Bestuur (pdf, 543 kB)