Minister Uitermark van Binnenlandse Zaken (BZK) sprak vrijdag 29 november tijdens de Najaars ALV van de VNG. Zij benadrukte het belang van veiligheid voor burgers en bestuurders in gemeenten en een goede samenwerking met het rijk.

Geweld

De minister krijgt steeds vaker meldingen over geweld tegen gemeentebestuurders. ‘We leven in een tijd waarin sommige mensen woorden gebruiken om verdeeldheid te zaaien en kloven te slaan. Waar intimidatie, agressie en zelfs geweld tegen bestuurders toenemen.’ Uitermark voelt 'een grote verantwoordelijkheid’ om gemeentebestuurders te beschermen. 

De minister roept bestuurders en politici op ook zelf het goede voorbeeld te geven door naar elkaar te luisteren en door begrip te tonen voor het perspectief van de ander. ‘Daarbij moeten we in Den Haag ook zelf in de spiegel durven kijken. We moeten rust en stabiliteit creëren en zorgvuldigheid vooropstellen. Niet zoveel met onszelf bezig zijn, maar aan de slag gaan met het aanpakken van echte problemen.’ 

Samenwerking

Volgens Uitermark is er een geest van samenwerking nodig. ‘Die proefde ik toen ik vorige week voor de tweede keer aan tafel zat tijdens het Overhedenoverleg.’ De minister vond het geen gemakkelijk gesprek. Toch werden er twee belangrijke resultaten geboekt: het wet- en maatregelenpakket voor de jeugdhulp en de voorgenomen samenwerkingsagenda’s op de thema’s ruimtelijke keuzes, zorg en welzijn, bestaanszekerheid en landelijk gebied. ‘Dit moet leiden tot een agenda voor Nederland waar rijk en mede-overheden samen aan werken.’

Rechtvaardige en menselijke overheid

De minister wil samenwerken aan een rechtvaardige en menselijke overheid. ‘We zien allemaal dat de beleidswerkelijkheid van de tekentafel te vaak onvoldoende aansluit bij de praktijk in jullie gemeenten. (…) En daarom leg ik mijn oor overal te luisteren. Spreek ik bestuurders overal in het land.’  Op die manier wil het kabinet mede-overheden vroegtijdig betrekken bij beleid en wetgeving. 

Aanpak hardheden

Een belangrijke ambitie van dit kabinet is ook het aanpakken van hardheden. ‘En dan bedoel ik, de onevenredig harde effecten van wetten, beleid en regels op mensen.’ De minister riep ook aanwezigen op om melding te maken van hardheden als deze zich in hun gemeenten voordoen.

Handen in elkaar

Voor een goede samenwerking moet ook decentralisatie van taken onder de juiste condities gebeuren, vindt de minister. ‘Met voldoende beleidsruimte en passende financiële arrangementen.’ Maar ook de rest van de samenleving is daarbij nodig, vindt zij. Mensen die betrokken zijn bij elkaar, bij een straat, in een wijk of gemeente. De gemeente kan hen daarin ondersteunen. ‘Onze samenwerking slaagt alleen als wij onze handen in elkaar slaan.’