De conclusies van het onderzoek bieden aanknopingspunten voor betere dienstverlening en handhaving in het sociaal domein. Zo blijkt dat ontvangers van een WW, ZW-, Wajong-, WIA-, WAO-, AOW-, Anw-, AIO- of bijstandsuitkering goed weten welke regels en plichten daarbij horen. De kans dat instanties het opmerken wanneer je zo’n plicht niet naleeft en een sanctie volgt, wordt hoog ingeschat.

Conclusies 

Verder wordt in het onderzoek geconcludeerd dat over het algemeen informatie over uitkeringen en de bijbehorende verplichtingen in brieven en op websites helder is voor uitkeringsgerechtigden. Wél vinden de meeste mensen met een uitkering het soms lastig om informatie over een specifieke situatie te vinden. Om te kijken of plichten voor de eigen situatie gelden, gaan ze op zoek naar meer informatie bij mede uitkeringsgerechtigden of door telefonisch contact op te nemen met de uitkeringsorganisatie.  

Behalve kennis over de verplichtingen speelt ook het vertrouwen in uitkeringsinstanties een rol bij het naleven van de regels. Het onderzoek wijst uit dat de meeste uitkeringsgerechtigden vertrouwen hebben in de betreffende uitkeringsinstantie. Dit vertrouwen wisselt wel per type uitkering. Bij uitkeringen waarbij het arbeidsvermogen moet worden bepaald, zoals de Wajong of de WIA is het vertrouwen lager. 

Regulier onderzoek hervat 

SZW laat dit onderzoek jaarlijks, door I&O Research, uitvoeren en na een 'corona-editie’ in 2020 is dit jaar de reguliere onderzoeksmethode weer opgepakt. Door de trendbreuk zijn de resultaten van dit onderzoek niet vergelijkbaar met de resultaten van eerdere onderzoeken. Naast het reguliere kwantitatieve onderzoek is er dit jaar ook een verdiepend onderzoek uitgevoerd. Het verdiepende onderzoek richtte zich op de informatievoorziening over rechten en plichten richting uitkeringsgerechtigden plus het in beeld brengen van andere factoren die een rol spelen bij nalevingsgedrag.

Meer informatie

• Kennis der Verplichtingen en gepercipieerde detectiekans (rijksoverheid.nl)