De VNG geeft Kamerleden opheldering over vragen die zij hebben gesteld bij de gemeentefondsbegroting. Deze vragen zijn al beantwoord door de minister. Toch voelen we ons genoodzaakt om het perspectief van gemeenten te geven.
Huidige systematiek eenzijdig afgeschaft
Op vragen of er overleg is geweest met gemeenten en provincies over het afschaffen van de huidige normeringssystematiek werd ontwijkend geantwoord. Daarom hechten we eraan te melden dat dit niet het geval is geweest. In meerdere gesprekken en adviezen die wel gezamenlijk zijn opgesteld kwam het voorstel niet voor, zoals bijvoorbeeld de evaluatie van de normeringssystematiek (pdf, 554 kB) en de notitie voor de formatie (pdf,137 kB) van minister Ollongren en de medeoverheden
Richting en acute noodzaak nieuwe financieringssystematiek ontbreekt
In de gemeentefondsbegroting staat geen richting voor de invulling van de nieuwe financieringssystematiek, ondanks dat het startschot daarvoor alweer 10 maanden geleden in het coalitieakkoord is gegeven. Vanuit gemeenten is er - ondanks de ruwe aankondiging - bereidheid om na te denken over een nieuwe financieringssystematiek. Belangrijke randvoorwaarden hierbij zijn wel dat de huidige systematiek blijft gelden totdat er iets nieuws is en dat verruiming van het gemeentelijk belastinggebied gepaard gaat met verlaging van rijksbelastingen.
Berekeningen vanaf 2026 onduidelijk
Verder kunnen we de berekening van de loon- en prijscomponent vanaf 2026 niet goed volgen. De verminderde inzichtelijkheid van de berekeningen vanaf 2026 draagt bij aan onzekerheid voor gemeenten. Als begin 2023 niet duidelijk is wat het financiële perspectief op lange termijn is voor gemeenten zal er niet worden geïnvesteerd en zal moeten worden nagedacht over bezuinigingen.
Onzekerheid over uitvoeringskosten klimaat
Op dit moment is ook nog onduidelijk hoeveel middelen gemeenten krijgen vanaf 2023 voor de uitvoering van het Klimaatakkoord en onder welke voorwaarden dit gebeurt. Vanuit de VNG wordt hierover nog overlegd met het ministerie van EZK. Omdat deze middelen specifiek worden verstrekt is er geen automatische indexatie. De reeks die nu in de begroting is opgenomen is gebaseerd op prijspeil 2020 en sindsdien niet aangepast.