Dankzij de voortvarende aanpak van gemeenten is de opgave om 25.000 opvangplekken te realiseren vrijwel gehaald. Tegelijkertijd zijn er nog veel vragen. In deze ledenbrief geven we u meer informatie over o.a. leefgeld voor vluchtelingen, de realisatie van opvangplekken en kennisdeling tussen gemeenten.
Er is veel waardering voor de inzet van gemeenten, zoals ook blijkt in de vele gesprekken die wij met het rijk voeren om verdere afspraken te maken. Over deze afspraken en actuele ontwikkelingen heeft het ministerie van JenV gisteren een brief aan de Tweede Kamer toegezonden. Mede op basis van deze Kamerbrief gaan we in op de actualiteit.
Leefgeld voor vluchtelingen
De VNG heeft de afgelopen dagen intensief overleg gevoerd met het ministerie van JenV en SZW over het verstrekken van leefgeld aan vluchtelingen. De VNG heeft aangegeven dat de uitkering van leefgeld zo eenvoudig mogelijk moet zijn en uitvoerbaar voor gemeenten. De nadere uitwerking van de regeling gebeurt in de komende weken. Het leefgeld is onderdeel van een breder pakket aan verstrekkingen dat zal worden aangeboden aan vluchtelingen uit Oekraïne. JenV werkt het verstrekkingenpakket op korte termijn verder uit in overleg met de VNG en de betrokken vakdepartementen. Totdat er een regeling is opgesteld is het uitgangspunt om gemeenten beleidsvrijheid te geven over het thans administratief bijhouden en uitkeren van het leefgeld. Naar verwachting volgt maandag een Kamerbrief met meer uitleg vanuit het rijk.
Financiële compensatie van gemeenten
In de ministerraad van vrijdag 18 maart is besloten dat gewerkt wordt met een hybride financieringssystematiek. Het kabinet werkt samen met partners binnen en buiten de Rijksoverheid aan financiering van de opvanglocaties en bijhorende kosten in gemeenten. Het uitgangspunt is dat het kabinet van rijkswege de kosten die gemaakt zullen worden door gemeenten zal vergoeden en dat gemeenten er financieel niet op achteruit mogen gaan.
Realisatie van opvangplekken en locaties
Gemeenten melden hun opvanglocaties aan bij de Veiligheidsregio. De Veiligheidsregio coördineert de matching van vluchtelingen en locaties. Het Landelijk Coördinatiepunt Vluchtelingen Spreiding (LCVS) brengt de beschikbare gemeentelijke opvangplekken op bovenregionale/landelijke schaal in beeld en daar vindt ook de coördinatie plaats.
Het ministerie van JenV heeft een consortium van het Rode Kruis, Vluchtelingenwerk Nederland, het Leger des Heils en TakeCareBnB gevraagd om de particuliere opvang van Oekraïense vluchtelingen in gastgezinnen te organiseren. Het rijk roept gemeenten op om de kostendelersnorm niet toe te passen op bijstandsgerechtigde huishoudens die Oekraïense vluchtelingen opvangen.
Registratie van vluchtelingen
Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de inschrijving van vluchtelingen uit Oekraïne in de Basisregistratie Personen (BRP) op het adres waar betrokkenen verblijven. De VNG en de Nederlandse Vereniging voor Burgerzaken (NVVB) roepen gemeenten op om oplossingen te vinden om de benodigde capaciteit op de afdeling Burgerzaken beschikbaar te stellen. Vluchtelingen zijn kwetsbaar voor mensenhandel en uitbuiting. Door goede registratie blijven ze in beeld en kunnen ze in aanmerking komen voor de ondersteuning die beschikbaar is. Op initiatief van CoMensha is er een leaflet beschikbaar om vluchtelingen te waarschuwen tegen uitbuiting en mensenhandel.
Kennisdeling met en tussen gemeenten
Om gemeenten zoveel mogelijk te helpen bij het opzetten en beheren van opvanglocaties hebben de betrokken ministeries, de VNG en andere partners een voorlopige “Handreiking Gemeentelijke Opvang Oekraïners” opgesteld. Deze handreiking is geen blauwdruk, maar biedt handvatten die gemeenten ondersteunen bij de organisatie en uitvoering van de opvang. De handreiking zal de komende tijd verder in- en aangevuld worden. De meest actuele versie vindt u op het forum Oekraïne.
Meer informatie
- Ledenbrief: Gevolgen oorlog Oekraïne (pdf, 171 kB)
- Kamerbrief over aanpak opvang vluchtelingen Oekraïne (Rijksoverheid.nl)
- Leaflet uitbuiting en mensenhandel (Comensha.nl)
- Op de VNG Fora hebben we een forum ‘Oekraïne’ geopend waar u informatie kunt delen