Uitgangspunten staatssecretaris

Staatssecretaris Uslu (Cultuur en Media) stelt in haar Visiebrief lokale omroepen dat 1/3 van de gemeenten minder geld uitkeert aan de lokale omroep dan het richtsnoerbedrag van het gemeentefonds. Verder vindt zij dat door volledige financiering vanuit het rijk de omroepen zich journalistiek onafhankelijker kunnen opstellen ten opzichte van de gemeente(n) dan nu het geval is.

Totale bedrag voor lokale omroepen hoger dan som richtsnoerbedragen

Het beeld dat gemeenten te weinig geld uitgeven aan ‘hun’ lokale omroep is niet juist. Het totale bedrag dat gemeenten aan lokale omroepen uitkeren is juist meer dan de som van de richtsnoerbedragen. Dat een deel van de gemeenten minder geld uitgeeft, heeft een heel praktische reden.

Doordat het richtsnoerbedrag pas aan het einde van het jaar wordt bekendgemaakt, nemen gemeenten vooraf een ander bedrag in hun begroting op. Het is volgens ons verstandiger om gemeenten die minder geld uitkeren dan het richtsnoerbedrag te ondersteunen door beter en eerder te communiceren over het normbedrag.

Gevolgen beëindigen financiële relatie gemeente en omroep

Een groep gemeenten die de staatssecretaris niet in haar brief noemt, investeert extra in de lokale omroepen waardoor de totale uitgaven aan de instandhouding van deze omroepen hoger zijn dan het bedrag dat het rijk in het gemeentefonds stort. Wanneer de vaste financiële relatie tussen de gemeente en de omroep wordt beëindigd, voorzien we dat gemeenten hun extra investeringen in lokale omroepen zullen heroverwegen.

De keuze voor 100% landelijke financiering leidt ertoe dat minder geld dan mogelijk is naar de lokale (streek)omroepen gaat. Daarmee spant de staatssecretaris het paard achter de wagen, zeker omdat ze juist extra geld uittrekt voor de zo belangrijke lokale omroepen.

Geen signalen dat gemeenten de onafhankelijkheid beïnvloeden

Bij de VNG, het Commissariaat van de Media of het ministerie zelf zijn nooit signalen gekomen waaruit blijkt dat gemeenten de onafhankelijkheid van de lokale media zouden beïnvloeden. De cruciale onafhankelijkheid kunnen we eventueel bevestigen met een standaard-redactiestatuut dat gemeenten kunnen ondertekenen, al zien we hier geen noodzaak voor. 

Houd financiering via gemeenten tenminste deels in stand

De Tweede Kamer zou op 28 juni debatteren over het nieuwe bestel lokale publieke omroepen, dit debat is uitgesteld naar het najaar (zie hieronder). In onze inbreng (pdf, 126 kB) voor het debat van 28 juni stellen we als tussenvorm voor: een basisbedrag dat het rijk beschikbaar stelt voor lokale (streek)omroepen plus een aanvulling door gemeenten op basis van geld uit het gemeentefonds. Het lokale karakter van de omroepen en hun culturele en informatieve taak blijven immers gebaat bij een verbinding tussen de gemeente en de lokale media.

Update oktober 2023

Omdat het Kamerdebat over de lokale omroep was uitgesteld heeft de VNG op 29 september de Tweede Kamer opnieuw een inbreng gestuurd. Het debat vindt plaats op 5 oktober.