In de gemeente Zeist is begin 2019 project ‘GGZ in de wijk’ van start gegaan. Het doel van het project was het realiseren van een integrale samenwerking tussen GGZ en het sociaal domein. Het project is gesubsidieerd door ZonMw Inmiddels is het project succesvol afgerond en de werkwijze is geborgd.
Project ‘GGZ in de wijk’ is erin geslaagd een goede samenwerking te realiseren. In iedere wijk wordt tweewekelijks casuïstiekoverleg gehouden met vaste deelnemers uit verschillende organisaties. Uitvoeringsteams zorgen voor opvolging van de casuïstiek onder leiding van procesbegeleiders. Het is motto is: ‘los op of schaal op!”.
Het project heeft laagdrempelige consultatie van GGZ-specialisten mogelijk gemaakt waardoor onnodige escalaties in casuïstiek zijn voorkomen of sneller gestabiliseerd. Ervaringsdeskundigen van diverse organisaties maken deel uit van de teams en zorgen voor toegevoegde waarde.
Er is veel geïnvesteerd in het creëren van de juiste randvoorwaarden. Medewerkers hebben elkaar door ontmoetingsactiviteiten en intervisie leren kennen. Wijkspreekuren en wijklocaties maken fysieke ontmoeting mogelijk. Privacy-issues zijn weggenomen door het opstellen van een privacyreglement.
Met dit project is een stevige basis neergezet voor de toekomst. De gemeente Zeist heeft een coördinator in dienst genomen om de werkwijze te continueren. De partnerorganisaties voelen zich gezamenlijk verantwoordelijk voor de uitvoeringspraktijk en doorontwikkeling. Hieronder meer informatie over het project.
Aanleiding
Het landelijke plan van aanpak 'Over de brug' (oktober 2014) vormde in de regio Utrecht een belangrijke stimulans om voor de mensen met een ernstige psychische kwetsbaarheid (de EPA-doelgroep in de ggz) te streven naar zo volwaardig mogelijk burgerschap. In 2015 is door de Regionale Taskforce EPA Midden Westelijk Utrecht het document ‘Volwaardig Burgerschap en Psychiatrie’ opgesteld. Dit heeft geleid tot de opzet van een viertal proeftuinen in de regio, respectievelijk Utrecht Lunetten, Utrecht Overvecht Zuid, Woerden en Zeist-Noord.
De proeftuin in Zeist-Noord (2018) was succesvol en heeft geleid tot meer toegankelijkheid en bereikbaarheid van de gespecialiseerde ggz. Ook was er meer afstemming rondom acties en plannen en toename in het gebruik maken van elkaars expertise. Na de proeftuin is besloten de werkwijze te verbreden naar andere vier wijken van Zeist.
GGZ in de wijk
Project ‘GGZ in de wijk’ is in 2019 gestart. Het betreft een samenwerking van de gemeente Zeist, het Zilveren Kruis, Abrona, Altrecht, Kwintes, MeanderOmnium, Steunpunt GGZ Utrecht en Jellinek. De samenwerking is inmiddels uitgebreid met meerdere organisaties o.a. politie, de Regionale Sociale Dienst en woningbouwcorporaties.
De projectleiding was in handen van K2. Zonmw heeft subsidie aan het project verleend in het kader van het Actieprogramma lokale initiatieven voor mensen met verward gedrag.
In iedere wijk zijn we gestart met kick-off bijeenkomsten zodat de professionals van het medische en sociale domein elkaar leerden kennen. Later zijn ook wijkontmoetingen georganiseerd.
Casuïstiek
In iedere wijk vindt twee wekelijks casuïstiekoverleg plaats. Het motto is: ‘los op of schaal op!’. Tijdens het project zijn 72 casussen behandeld. Meestal ging het om ingewikkelde problematiek die zonder andere partners niet verder gebracht kon worden, denk bijvoorbeeld aan een jongvolwassene die spanningen thuis heeft in combinatie met verslaving, geen werk en schulden. Of een casus die telkens terugkeert en partijen niet meer weten wat te doen. Of een zorgmijder in combinatie met overlast.
GGZ specialisten nemen deel aan het casuïstiekoverleg in de wijk. Door deze laagdrempelige consultatie zijn onnodige escalaties in casuïstiek voorkomen of sneller gestabiliseerd. Over de inzet zijn afspraken gemaakt met de samenwerkingspartners. Inmiddels is het mogelijk om ook andere organisaties voor consultatie bij het casuïstiekoverleg te vragen.
Na het casuïstiek overleg wordt direct actie ondernomen door een uitvoeringsteam. Het uitvoeringsteam wordt begeleid door een procesbegeleider.
In iedere wijk nemen ervaringsdeskundigen deel aan het casuïstiekoverleg. Zij werken voor Steunpunt GGZ, Altrecht en Kwintes. De meerwaarde hiervan is groot, zij leren de andere professionals echt anders kijken en nadenken.
Succesfactoren
Het project dankt het succes aan een aantal factoren:
- De duidelijke structuur van het casuïstiek-overleg.
- De diversiteit aan professionals en expertise.
- Het niveau van de wijk en aansluiting op wat er al is.
- Het motto: “los op of schaal op!”
- De inzet van een uitvoeringsteam na het casuïstiekoverleg.
- Openheid en bereikbaarheid.
- De praktische aanpak.
- Ontmoeting tussen professionals, delen van expertise, gezamenlijke scholing.
- Focus op het normale leven, stressoren verminderen en stabiliteit creëren.
- Inzet van ervaringsdeskundigen.
- Een privacyreglement zodat duidelijk is welke informatie wel en niet gedeeld mag worden.
- Gezamenlijke verantwoordelijkheid van de deelnemende organisaties (regiegroep).
Leerpunten
- Privacy was een struikblok. Bij de start van het project ging het delen van informatie moeizaam. We hebben dit opgelost door een privacyreglement op te stellen.
- Hokjes en schuttingen. Professionals waren niet gewend om domein-overstijgend te werken. En bij de start kenden ze elkaar ook niet. We hebben dit opgelost door in iedere wijk een kick-off bijeenkomst te organiseren, ontmoetingsdagen en een smoelenboek.
- Elkaar verstaan. Professionals van het medische en sociale domein spreken ieder een eigen taal. We hebben geïnvesteerd in het leren kennen van het ander, de situatie van de ander en welke gevolgen de ander (onbewust) teweeg brengt. Voorbeeld: veel mensen ervaren stress door de brieven van de sociale dienst. We hebben een afspraak kunnen maken met de sociale dienst dat zij bij bepaalde cliënten geen brieven meer sturen om de stress te verminderen.
Doorontwikkeling
Inmiddels is de werkwijze geborgd; GGZ in de wijk draait op dit moment in alle wijken van Zeist. Voor de doorontwikkeling wordt het komende jaar ingezet op de volgende punten:
- Betere aansluiting met huisartsen.
- Betere afstemming tussen opname GGZ-kliniek en terugkeer in de wijk.
- Kennisbevordering blijven stimuleren.
- Uitbreiding van de pool ervaringsdeskundigen.
- Vaste deelnemers casuïstiekoverleg en procesbegeleiders.
- Update privacyreglement.
Vragen over GGZ in de wijk? Neem contact op met Marcel van der Vaart of Robbert Moorman van de gemeente Zeist. Telefoon 14030 of zeist@zeist.nl
Tijdens de dag van Zorg en Veiligheid van 29 juni 2020 was er een workshop over dit traject. Die kunt u hier terugkijken.