Frank Studulski
Child Friendly Cities (CFC) is een initiatief van UNICEF. Het netwerk is sinds 2003 in Nederland actief als een beweging voor gemeentebestuurders, ambtenaren, uitvoerende organisaties, burgers en andere geïnteresseerden die met en voor de jeugd werken. De barometer Child Friendly Cities is een nieuw instrument waarmee gemeenten en partners samen kunnen werken aan meer positief jeugdbeleid en een kindvriendelijke omgeving.
Waarom een barometer?
In Nederland streven we ernaar dat de leefomgeving optimale kansen zou moeten bieden voor kinderen en jongeren. De leefomgeving van kinderen kan sterk verschillen en daardoor uiteenlopende ontwikkelkansen bieden. Binnen gemeenten wordt dit perspectief vertaald in wat we noemen ‘positief jeugdbeleid’: denken in kansen en werken aan mogelijkheden. De barometer Child Friendly Cities brengt in kaart hoe u er als gemeente voor staat als het gaat om positief jeugdbeleid.
Het doel van de barometer CFC is het voeren van een breed en constructief lokaal gesprek over meer positief jeugdbeleid en een kindvriendelijke omgeving. Aan de basis van dit gesprek zouden verschillende feiten en cijfers uit openbare databronnen moeten liggen, en de interpretatie hiervan vanuit verschillende perspectieven. De barometer geeft de beleidsmedewerker van de gemeente een goed beeld van het jeugdbeleid in de gemeente. De barometer kan op verschillende manieren worden gebruikt. Het is een goede voorbereiding op, of evaluatie van een nota jeugdbeleid. Maar je kunt het ook gebruiken als aanleiding voor een dialoog met de veldpartijen, om te werken aan verbetering binnen de thema’s.
Wat is de barometer?
De barometer Child Friendly Cities is een uitgebreide vragenlijst waarin je gegevens, cijfers en waarderingen verzamelt over de kindvriendelijkheid in uw gemeente. De barometer is nog in ontwikkeling. In het najaar van 2021 vulden de gemeente Haarlem en Culemborg een proefversie van de lijst in. Ze vonden de lijst heel uitgebreid, maar dat gaf ook een gevoel van degelijkheid en volledigheid. Een volgende stap is digitalisering van de barometer.
Omdat je gegevens verzamelt uit verschillende databronnen, kost het verzamelen van de gegevens tijd. Soms moet je ook een collega betrekken of iets op- of uitzoeken. Als beleidsmedewerker waardeer je de data met een rapportcijfer.
12 thema’s voor jeugdbeleid
De leefwereld van kinderen en jongeren kent veel verschillende aspecten. De barometer brengt 12 verschillende thema’s of bouwstenen in kaart
- Gezin en generaties
- Talentontwikkeling, scholen, onderwijs en kinderopvang
- Sociaal werk en jeugdwerk
- Ontwikkeling en tijd
- Samenleving en veiligheid
- Duurzaamheid, natuur & milieu
- Welzijn en gezondheid, zorg, GGZ & jeugdhulp
- Verkeer en vervoer
- Ruimtelijke ordening, gebouwen & wonen
- Media & digitale wereld
- Proces & samenwerking
- Inspraak beleid en regelgeving
De uitgebreide versie van de barometer kan het beste door de gemeente worden ingevuld. Er zal ook een versie voor kinderen / jongeren worden ontwikkeld. Met een meer gestroomlijnde versie kunnen jongeren zelf hun waardering geven aan het lokale jeugdbeleid en hun de omgeving. Dat kan bijvoorbeeld met de klas, met een groep, samen met beleidsmedewerkers, of bijvoorbeeld met jeugd- of jongerenwerkers.
Waar komt de barometer vandaan?
Het initiatief tot de ontwikkeling van een barometer CFC is eind 2020 genomen door de kerngroep CFC Nederland.
AllesisGezondheid (als kernpartner van CFC) heeft samen met onderzoek- en adviesbureau Sardes op verzoek van CFC Nederland de barometer ontwikkeld. In 2021 zijn 5 digitale ontwikkelsessies georganiseerd. Iedere sessie behandelde 2 of 3 (van de in totaal 12 bouwstenen van een positief jeugdbeleid. De experts hebben suggesties gedeeld voor databronnen en reflectievragen. Op basis van de sessies en de kerngroep CFC Nederland is de barometer teruggebracht tot 34 vragen.
Zijn de thema’s vergelijkbaar?
De vragen kunnen worden beantwoord met een rapportcijfer. De reden hiervoor is dat de objectieve data zo uiteenlopend van aard zijn dat zij niet naast elkaar in één diagram of figuur te vatten zijn. Want hoe verhoudt het gebruiksgroen in de omgeving zich tot de verwachtte onderwijsachterstand? Er was juist behoefte aan een instrument dat de 12 bouwstenen bij elkaar bracht in één beeld en vooral één gesprek. Door te werken met (rapport)cijfers doet de barometer ook recht aan het (inter)subjectieve karakter van het instrument. En legt het een basis voor een constructief gesprek.
De volgende stappen
In 2022 wordt de barometer vanuit CFC Nederland doorontwikkeld. Hier worden steeds pilotgemeenten bij betrokken. Verschillende gemeenten hebben zich aangemeld om te werken met de barometer. Zij worden uitgedaagd om te werken met de proefversies. De komende tijd wordt de barometer digitaal gemaakt. Daarnaast wordt ook een vragenlijst voor jongeren gemaakt, die minder omvangrijk is.
Deze versie zou ook gebruikt kunnen worden door een school (denk aan burgerschap), een jongerenraad, of een maatschappelijke organisatie.
Hierna is de barometer CFC een openbaar toegankelijk instrument. Procesbegeleiding bij het ophalen van de perspectieven en het voeren van ‘het barometergesprek’ kan een meer gelijkwaardig gesprek mogelijk maken omdat ook de gemeente dan kan aanschuiven als inhoudelijk gesprekspartner.