dinsdag 23 maart 2021

Dit jaar bestaat de lokale persoonsgerichte aanpak (lokale PGA) 5 jaar in Midden-Nederland. De aanpak is erop gericht om ernstig overlastgevend gedrag en criminaliteit te verminderen en recidive te voorkomen. Het omvat een mix van soorten interventies zoals zorginterventies, en interventies vanuit het bestuurs- , civiel- en strafrecht. Het vormt samen met de aanpak in de Zorg- en Veiligheidshuizen een model van op- en afschalen en vult een gat dat er voorheen was. Met als doel: een aanpak op maat die bijdraagt aan veilige en leefbare wijken.

Het jubileum wordt onder andere gevierd met een serie webinars. Om meer te weten over de behaalde succes, de wensen voor de toekomst én de serie webinars ging Trudi Peters, regio-adviseur VLOT, in gesprek met Myriam Kooij-Heijmerink, programmamanager Persoonsgerichte aanpak bij Bureau Regionale Veiligheidsstrategie Midden Nederland.  

Wat is de lokale PGA aanpak in Midden Nederland? 

De lokale PersoonsGerichte Aanpak (PGA) is ontwikkeld voor het gehele werkgebied: 39 gemeenten en 3 Zorg- en Veiligheidshuizen (regio Utrecht, Gooi en Vechtstreek en Flevoland).  De aanpak is erop gericht om ernstig overlastgevend gedrag en criminaliteit te verminderen en recidive te voorkomen. 
Het omvat een mix van soorten interventies zoals zorginterventies, en interventies vanuit het bestuurs- , civiel- en strafrecht. Het is een model van op- en afschalen. “Je hebt de reguliere aanpak van partijen en de normale samenwerking. Daarna is de lokale PGA de eerste vorm van opschaling” aldus Myriam Kooij. “Als het nog complexer wordt en als de strafrechtelijke componenten zwaarder worden, dan schalen we op naar het ZVH”.  En omgekeerd wordt er ook afgeschaald, tot een wijkteam of een partner die vinger aan de pols houdt, of tot niks. Op dit moment er zitten er in de regio zo’n 1000 mensen in de PGA, dit is inclusief de groep van het ZVH. 

infographic/schema

Aanpak niet specifiek gericht op één doelgroep, methode staat centraal

“Een van de kernelementen in de aanpak is dat iedere gemeente een door het college van B&W aangewezen ‘PGA-expert’ heeft. De ‘PGA-expert’ vervult een cruciale rol, omdat daar veel informatie samenkomt waaronder – en dat is best wel uniek – bepaalde strafvorderlijke informatie van het OM.
Meer dan 100 partijen uit het gemeentelijk-,  zorg- en justitiedomein doen mee: woningcorporaties, instellingen voor mensen met een beperking, verslavingszorg, GGZ, GGD, DJI, bemoeizorg, politie, de zorg- en veiligheidshuizen, reclassering en OM.  Dat is toch wel bijzonder!”

Vóór 2016 was er ook al een PGA, maar vooral binnen de Zorg en Veiligheidshuizen (ZVH). “We merkten dat er een groep was die nog niet of niet meer voldoet aan de criteria van het ZVH. Maar waarbij er wel veel aan de hand was, waaronder overlast en/of criminaliteit. Dat bleek best een grote groep die niet binnen de ZVH opgepakt kon worden, maar ook onvoldoende door de sociale wijkteams. De lokale PGA vult dus het gat.”

Wat is de grootste succesfactor?

Myriam Kooij: “Dat in Midden-Nederland met de 3 subregio’s Utrecht, Flevoland en Gooi en Vechtstreek, alle 39 gemeenten en samenwerkingspartijen, één gemeenschappelijke werkmethode PGA, en één privacyreglement hebben afgesproken. Er zijn daarnaast veel formats gemaakt, bijvoorbeeld een aanmeldbrief, een publieksfolder (qua taalgebruik ook aangepast op cliënten met LVB), een convenant voor gegevensuitwisseling, werkinstructies etc.  Dat maakt het heel uniek”. 

Er wordt op deze manier voorkómen dat het wiel telkens uitgevonden wordt en het scheelt beheer. Er is een goede samenwerking opgebouwd. 
We blijven niet stil staan. Afgelopen jaar is er door een werkgroep met gemeenten, zorg- en justitiepartners een PGA monitor ontwikkeld: één eenduidig product dat het werkproces en het plan van aanpak verder structureert en op termijn beter laat zien wat de effecten en resultaten van de PGA zijn. Alle producten zitten in de apothekerskast op www.veiligheidscoalitie.nl en zijn beschikbaar voor gemeenten en partners. 

Wat merkt de cliënt ervan?

 “Ik hoop dat de cliënt merkt dat overheidsorganisaties beter samenwerken en samen met hem/haar toewerken naar dezelfde (tussen)doelen. Doelen waar de cliënt dus ook zelf invloed op heeft. De betrokken partijen kijken naar dezelfde 12 leefgebieden van de client, bepalen samen met de cliënt doelen en stemmen hun inzet hierop goed af.  Het gezamenlijke doel is: het gaat beter met de cliënt, en er is minder criminaliteit en overlast in de wijk. 
De PGA monitor is nu ingebed in enkele commerciële PGA-ondersteunende ICT-systemen. Het is nog te vroeg om harde conclusies te verbinden aan de werkwijze. Voor de PGA-aanpak is via separate metingen  wel een lichte daling van het aantal strafrechtelijke recidieven aangetoond. 

Missing media-item.

Wat hoop je de komende jaren te bereiken?

Myriam hoopt dat de PGA-cliënt nog meer dan nu het geval is, aan tafel zit en onderdeel wordt van de methodiek. “Dat zit nu al ingebouwd in het werkproces maar er wordt soms vanaf geweken omdat partners dat nog best moeilijk vinden; het vergt een cultuuromslag. Cliënten werken ook niet altijd graag mee en willen soms onder de radar blijven.” 
Een andere wens is het verder bouwen aan de community of practice. Met elkaar leren en van elkaar leren. Het steeds blijven doorontwikkelen van vakmanschap M/V van de PGA expert. Het zijn lerende netwerken en die worden steeds professioneler. “Er is bijvoorbeeld recent onderzoek gedaan naar hoe je bij het afsluiten van een PGA-traject de feedback van de client over het traject kunt vragen. Hiervan kunnen we gestructureerd leren om het werkproces verder te verbeteren“. 

Welke activiteiten worden er georganiseerd tijdens dit lustrumjaar? 

Myriam Kooij: “Dit jaar bestaat onze gemeenschappelijke lokale PGA aanpak 5 jaar, we willen doorontwikkelen maar ook even stilstaan en vieren wat er al bereikt is. Dit doen we met reeks aan webinars. Het eerste Webinar gaat over de ZSM aanpak. De PGA experts in de regio hebben een feestbox door de brievenbus gehad met nuttige én leuke producten. We gaan dit jaar ook nog een bestuurlijke tafel organiseren.  Hoe is de betrokkenheid van bestuurders? Waar stonden we 5 jaar geleden en waar willen we de komende 5 jaar naar toe? We willen écht even stilstaan bij hetgeen we al bereikt hebben, want daar zijn we hartstikke trots op.”

Meer informatie

Artikel/interview door Trudi Peters, regio-adviseur VLOT, voor VNG-nieuwsbrief Zorg + Veiligheid, maart 2021