Grondbeleid - eigendom en openbaarheid
-
De gemeente verleent een vergunning voor een standplaats op een openbaar terrein dat haar eigendom is. Mag de gemeente aan de privaatrechtelijke toestemming voor het gebruik van de grond een financiële vergoeding verbinden? Bijvoorbeeld door een huurovereenkomst over het gebruik van de standplaats te sluiten?
Het in gebruik nemen van een standplaats op openbaar gemeentegrond is geen gewoon gebruik, maar bijzonder gebruik. Het bijzondere gebruik van een openbare zaak mag door de eigenaar worden beperkt. In beginsel mag een gemeente dus een financiële vergoeding verbinden aan de privaatrechtelijke toestemming voor het hebben van een standplaats op gemeentegrond. De doorkruisingsleer staat hier niet aan in de weg; er is simpelweg geen publiekrechtelijke weg die kan worden doorkruist.
NB. De eigenaar van een openbare zaak moet het gebruik van die zaak overeenkomstig de openbare bestemming (gewoon gebruik) dulden. Voor het stellen van privaatrechtelijke beperkingen in de vorm van een financiële vergoeding aan dat gebruik is dan geen ruimte. Voor gebruik overeenkomstig de bestemming kan eventueel wel een belasting, zoals parkeer- of precariobelasting worden geheven.
-
De onderhoudsplicht van een particuliere weg die voor een ieder openbaar toegankelijk (en dus openbaar) is, berust in principe bij deze particulier. Dit is anders wanneer:
- De particulier zijn onderhoudsplicht in het verleden heeft overgedragen aan een ander, bijvoorbeeld de gemeente. Dit moet dan blijken uit officiële stukken, zoals aktes. Voor wegen buiten de bebouwde kom is dit dan ook opgenomen in de Wegenlegger.
- De onderhoudsplicht door verjaring (na 20 jaar) is teniet gegaan. Als de onderhoudsplichtige niet voldoet aan zijn onderhoudsplicht en de gemeente hem 20 jaar lang niet heeft gewezen op de nakoming van zijn onderhoudsplicht, dan is de onderhoudsplicht daarmee verjaard en gaat deze over naar de gemeente (zie artikel 23 Wegenwet).
- De gemeente verplicht is de weg te onderhouden, omdat zij die weg gedurende tien achtereenvolgende jaren heeft onderhouden, ook al was die weg nog niet openbaar (zie artikel 15 lid 2 Wegenwet).
Grondbeleid: verjaring en grondzaken
-
Nee, hier bestaat geen wettelijke grondslag voor. De gemeente kan de nieuwe eigenaar wel attenderen op het volgende. Als er geen notariële akte is opgemaakt en ingeschreven in de openbare registers, is het bij raadpleging van de openbare registers voor derden niet bekend wie de daadwerkelijke eigenaar is van het betreffende stuk grond. Wanneer de nieuwe eigenaar tot verkoop van dat stuk grond overgaat, kan dit bij de overdracht en levering problemen opleveren omdat dit deel niet als zijn eigendom staat ingeschreven in de openbare registers.
-
Ja, dat is toegestaan. De privaatrechtelijke vordering tot het opeisen van haar eigendom door de gemeente (de vordering tot revindicatie) vormt namelijk geen doorkruising van een publiekrechtelijke regeling en is bij uitstek geschikt om de eigendomssituatie van de gemeente te handhaven.
-
De vermeende bezitter van de grond kan met alle middelen bewijzen dat hij eigenaar is geworden door verjaring. Hierbij kan worden gedacht aan foto’s, getuigen, verklaringen, etc. Het is aan de gemeente om het overgelegde bewijs te accepteren of niet.
-
In de jurisprudentie (rechtbank/hof) na arrest Heusden is de vordering tot levering van de verjaarde grond inmiddels een aantal malen aan de orde geweest. De rechter kijkt goed naar de omstandigheden van het geval. Zo is een vereiste voor toewijzing van de vordering tot teruglevering van de grond dat de verjaringsverkrijger daadwerkelijk wist dat hij grond in bezit nam van de oorspronkelijke eigenaar.
Zie verder: Wegwijzer toepassing Heusden-arrest
Uitspraken over verjaring waarbij gemeenten partij zijn, zijn opgenomen in de VNG Jurisprudentie Databank
-
Kiest men voor de civiele procedure (revindicatie artikel 5:2 BW) dan kan worden gevorderd dat de vermeende bezitter de grond moet ontruimen en terugbrengen in de oorspronkelijke toestand op eigen kosten. Bij het toepassen van bestuursdwang kunnen de te maken kosten worden verhaald, als dit in de bestuursdwangbeschikking is aangezegd.
-
De gemeente heeft voor de ontruiming een rechtsgrond nodig. Zij mag niet tot eigenrichting overgaan. De rechtsgrond kan gebaseerd zijn op een bij de civiele rechter verkregen ontruimingsvonnis of op de bevoegdheid tot het toepassen van bestuursdwang.
Als verjaring dreigt en de gemeente wil gaan ontruimen omdat zij over haar grond wil beschikken, maar de burger weigert te ontruimen (omdat deze claimt eigenaar te zijn door verjaring), dan kan de gemeente bij de civiele rechter een revindicatievordering instellen op basis van artikel 5:2 BW en een veroordeling tot ontruiming vragen.
De gemeente kan ook tot ontruiming overgaan door bestuursdwang toe te passen, op basis van bijvoorbeeld het bestemmingsplan of de APV (met als reden strijdig gebruik). In deze situatie loopt de gemeente wel het risico dat als de zaak bij de bestuursrechter komt, deze in tegenstelling tot de civiele rechter, zou kunnen oordelen dat de gemeente moet onderzoeken of legalisatie van het ‘strijdige gebruik‘ mogelijk is. De bestuursrechter zal bovendien geen oordeel geven over de eigendomssituatie van de betreffende grond.
-
Als de gemeente de verjaring betwist, maar de burger tot inschrijving van de verjaring wil overgaan, dan zal de notaris de notariële akte alleen inschrijven in de openbare registers als hij verklaart dat voldoende bewijs is overgelegd om van verjaring te kunnen spreken.
Als de notaris verklaart dat er onvoldoende bewijs is overgelegd of dat er geen overeenstemming is tussen beide partijen (de burger en gemeente) over de inschrijving dan boekt de bewaarder van de registers het stuk in het register van voorlopige aantekeningen. Partijen zullen dan eerst een civiele procedure moeten voeren over de eigendomssituatie, voordat de rechter zal beslissen dat de akte definitief moet worden ingeschreven in de openbare registers.
Handhaving en naleving - Algemeen
-
Hoe kunnen facturen die rechtstreeks worden betaald aan de zorgaanbieder gecontroleerd worden? Hoe weet je of deze bedragen kloppen?
Antwoord:
Allereerst kan dat via de cliënt, die de ondersteuning in natura ontvangt van de aanbieder, bijvoorbeeld door kopieën van werkbriefjes te controleren en/of navraag te doen bij de cliënt. In de praktijk is dit afhankelijk van de afspraken die over administratieve zaken zijn gemaakt tussen gemeente en aanbieders. Is daar bijvoorbeeld afgesproken dat wordt gewerkt met werkbriefjes ?
Als niet de afgesproken zorg wordt geleverd kan het zo zijn dat een cliënt te veel bijdrage in de kosten betaalt. Het is voor de cliënt dus ook van belang om mee te werken aan het kritisch volgen van de aanbieder.
Verder kan een toezichthouder Wmo 2015 zakelijke bescheiden van de aanbieder inzien.
Ook kan een cliëntervaringsonderzoek worden gehouden, en daar kan aandacht aan de juiste levering van naturazorg worden besteed (art. 2.5.1. Wmo 2015).
-
Vraag:
Ja, dit is geregeld in artikel 1 lid 1 van de Algemene wet op het binnentreden. Zie voor meer achtergrondinformatie het Wmo-protocol Huisbezoeken.
Voor toezichthouders is in de Algemene wet bestuursrecht (Awb) een specifieke legitimatieplicht opgenomen die niet alleen geldt bij binnentreden, zie artikel 5:12 Algemene wet bestuursrecht.
Toezichthouders hebben ook andere bevoegdheden op basis van hun toezichthouderschap dan reguliere ambtenaren of andere medewerkers van de gemeente.
-
Antwoord:
Nee, het Boetebesluit sociale zekerheidswetten kan niet worden toegepast voor schendingen van de inlichtingenplicht in het kader van Wmo 2015 en Jeugdwet.
Voor het opleggen van bestuurlijke boetes moet een wettelijke basis aanwezig zijn, zie artikel 5:4 Algemene wet bestuursrecht. Die wettelijke basis bieden de Wmo 2015 en de Jeugdwet niet, maar is wel gegeven in artikel 18 a. Participatiewet.
Wel kan het recht op Wmo- en Jw-voorzieningen worden herzien/beëindigd, als mensen onjuiste gegevens verstrekken. Ook kan er, onder bepaalde voorwaarden, worden teruggevorderd.
Daarnaast kan eventueel strafrechtelijke vervolging worden ingezet bij fraude met Wmo- of Jw-voorzieningen, maar of dat ook daadwerkelijk gebeurt bepaalt niet de gemeente, maar het Openbaar Ministerie.