Huishoudboekje

Opdrachtgever(s): gemeenten Amsterdam, Nijmegen en Utrecht 

Project- of uitvoeringspartner(s): Topicus, FourCo, True en VNG Realisatie 

Steeds meer mensen in Nederland hebben problemen om rond te komen en ervaren financiële druk. Uit onderzoek van Nibud blijkt dat 38% van de Nederlandse huishoudens moeite heeft met rondkomen. Juist voor mensen met wisselende inkomsten die maar net kunnen rondkomen is hun financiële huishouding een uitdaging. Gemeenten zoeken naar manieren om mensen op een betaalbare en laagdrempelige manier vroegtijdig te ondersteunen. 

Huishoudboekje is een dienstverleningsconcept voor inwoners waarmee ze in een vroeg stadium financieel ontzorgd worden. Zo kan Huishoudboekje escalatie van schulden voorkomen. Huishoudboekje is betrouwbaar, toegankelijk en begrijpelijk is voor iedereen, en zeker voor de mensen die niet digitaal vaardig zijn. Met het gebruik van Huishoudboekje hebben mensen meer ruimte voor andere dingen in hun leven. 

Met Huishoudboekje helpen gemeenten inwoners om de financiële gezondheid en redzaamheid te verbeteren. De inwoner blijft verantwoordelijk voor de betaling van vaste lasten en ander afgesproken kosten. De gemeente ondersteunt de inwoner door een bankrekening met roodstand te faciliteren en betalingen te automatiseren met automatische incasso. Inwoners houden zelf zeggenschap over het resterende leefgeld. 

Gemeenten zetten het Huishoudboekje in voor: 

• Mensen met weinig geld en vaak onregelmatige inkomsten. 
• Mensen met zorgen over het betalen van de vaste lasten, waarbij het risico op problematische schulden aanwezig is. 
• Mensen die naast een uitkering parttime werken en daardoor te maken hebben met verrekeningen. 
• Mensen die weer schuldenvrij zijn en na zwaardere hulpverlening (budgetbeheer of bewind) meer zelf willen en kunnen doen. 
• Statushouders die financieel ontzorgd moeten worden. 

Afhankelijk van de wensen van een inwoner wordt Huishoudboekje ingezet voor een periode van half jaar, meerdere jaren of voor eeuwig. Een inwoner doet vrijwillig mee en bepaalt zelf voor hoe lang. 

Een gemeente betaalt de kosten voor de dienst Huishoudboekje. Deze kosten financiert zij bijvoorbeeld uit budget voor wettelijke taken en besparingen, of budget voor wettelijke taken zoals financieel ontzorgen van statushouders vanuit Wet Inburgering. 

Het Huishoudboekje bespaart gemeenten ook geld, bijvoorbeeld op in- en uitstroom van personen naar budgetbeheer en schuldhulpverlening. Kosten blijven laag, door handmatig werk in backoffice beperkt te houden. 

Er is een applicatie ontwikkeld ter ondersteuning van de dienst. Een gemeente kan deze applicatie zelf installeren en beheren of een leverancier uitnodigen dit te voor haar te faciliteren. 

Een inwoner kan inzage in eigen gegevens van Huishoudboekje krijgen via een API. Gegevens kunnen ontsloten worden via een klantportaal naar keuze van een gemeente. In een proof-of-concept met MijnOmgeving is een plug-in beschikbaar gemaakt. Voor andere klantportalen moet een gemeente een specifieke webapplicatie ontwikkelen. 

Deze webapplicaties worden zoveel mogelijk volgens Common Ground-principes gemaakt. Bij een afwijking van deze principes wordt een lering gedeeld met de samenwerkende gemeenten en VNG Realisatie. Een lering kan leiden tot een actiegericht inzicht om in een vervolg en bij andere projecten de principes wel te kunnen volgen. 

Video Huishoudboekje finalist Overheidsinnovatie 2021 toepassen. Omvat testimonial van voormalig deelnemende inwoner. Bekijk de video op YouTube.

Gemeenten kunnen periodiek meedoen aan een publieke demonstratie om ontwikkelingen rond Huishoudboekje te volgen. Meld je aan bij community manager Jacco Brouwer via jacco.brouwer@vng.nl. 

Samenwerkende gemeenten verzamelen documentatie en voorbeelden in Huishoudboekje Toolkit. Belangstellenden kunnen vragen en antwoorden delen via Teams. Vraag toegang aan bij product owner Bauke Huijbers via bauke.huijbers@topicus.nl.

Bijdragen aan de ontwikkeling van de webapplicaties zijn welkom. Lees meer over bijdragen bij de repository van Huishoudboekje in GitLab. Neem contact op met product owner Bauke Huijbers via bauke.huijbers@topicus.nl.