Nummer 10, 16 juni 2017

Auteur: Paul van der Zwan

Gemeenten hebben het leveren van zorg zo min mogelijk gepolitiseerd. Minister Ronald Plasterk (BZK) verwacht dat dat bij de komende raadsverkiezingen gaat veranderen.
 
Hij wees erop dat gemeenten na de decentralisaties zorgcontinuïteit voorop hebben gesteld. Daar is hij blij mee. Maar Plasterk ziet ook een dilemma: de gemeente is democratisch gelegitimeerd, er behoren dus ook op lokaal gebied democratische keuzes te worden gemaakt. ‘Het kan toch niet zo zijn dat er geen verschillen zijn in wat verschillende partijen willen in de zorg?’

Dilemma

De minister schetste nog een dilemma rond de decentralisaties van de zorg. Voorheen vroeg je bijvoorbeeld een traplift aan en kreeg je vervolgens een beschikking. Daartegen konden burgers bezwaar aantekenen. Nu komt een hulpvraag tot stand in een keukentafelgesprek. De burger zal er naar het oordeel van de minister doorgaans goed mee geholpen zijn, maar het kan natuurlijk zijn dat hij het er toch niet mee eens is. ‘Hoe zit het dan met zijn recht op bezwaar? Wellicht dat we daar wetgeving en besluiten voor moeten aanpassen.’

Ook in de lokale politiek is meer politisering volgens Plasterk van belang. Maar dat is naar zijn mening zo eenvoudig niet meer: ‘Eenvoudige verhoudingen met bijvoorbeeld een rechts college en een linkse oppositie zijn er vaak allang niet meer. Dat is voor burgers niet makkelijk. Ik ben wat dat betreft benieuwd hoe dat bij de raadsverkiezingen van volgend jaar gaat lopen.’

Lokaal belastinggebied

Plasterk stond nog stil bij de plannen voor uitbreiding van het gemeentelijk belastinggebied. Dat neemt bijvoorbeeld met 4 miljard euro toe, tegelijkertijd krimpt het Gemeentefonds met 4 miljard euro en gaat ook de inkomstenbelasting met dat bedrag naar beneden. ‘Het voordeel is dat gemeenten een bandbreedte krijgen waardoor zij kunnen zeggen “het is goed zo, dan maar geen sporthal, maar je betaalt minder belasting”.’
Plasterk stipte aan dat de ene gemeente wel meer mogelijkheden heeft om eigen belastingen binnen te halen dan de andere. Domweg omdat de ene gemeente rijker is dan de andere. Daarnaast wees hij erop dat de kans bestaat dat lagere inkomens er relatief op achteruitgaan. ‘Het wordt een opdracht voor gemeenten om daar een goed beeld van te krijgen.’