Samenwerking kent tal van juridische verschijningsvormen. (Publiek recht: bijv. openbaar lichaam, een centrumgemeente. Privaatrecht: bijv. stichting, coöperatie). Elk van die juridische constructies kent spelregels. Bepaal eerst wat u met elkaar wilt doen, alvorens u besluit hoe u dit wenst te bereiken (vorm volgt inhoud).

Inventariseer daarvoor eerst wat u als gemeente koste wat kost zelf wil blijven doen, geef aan wat u eventueel met anderen wilt doen, zoek partners, kijk of deze partners hetzelfde willen bereiken en of zij dit op dezelfde manier willen. Misschien volgt uit deze discussie dat de samenwerking vrijblijvend van aard blijft of misschien is de conclusie dat het algemeen belang zwaarder weegt dan de individuele belangen.

In ieder geval draagt het bij aan een helder en transparant begin van de samenwerking: daar heeft iedereen baat bij. Vervolgens is het belangrijk dat de resultaten van de samenwerking in beeld blijven, zodat deelnemende gemeenten allemaal tijdig een kans krijgen om desgewenst bij te sturen. Ook hierover kunt u het beste tijdig afspraken maken. Vroegtijdige betrokkenheid van de raad is hierbij van cruciaal belang.