Asiel en migratie

Om te beginnen zet Rutger Groot Wassink, voorzitter van de Tijdelijke Commissie Asiel & Migratie (TCAM), een aantal actualiteiten op een rij. Zo heeft het bestuur op donderdag 26 januari de leden van de TCAM benoemd, de Voordrachtcommissie volgend. Daarnaast heeft een aantal leden van reguliere VNG-commissies die betrokken zijn bij vraagstukken rond asiel en migratie standing invitations voor de TCAM. We hebben daarover een ledenbrief verstuurd.

Vorige week is het bestuur schriftelijk geconsulteerd over de reactie van de VNG op de Wet tijdelijke opvang ontheemde Oekraïners. Deze reactie is inmiddels verzonden.

Het bestuur bespreekt de zorgelijke situatie met betrekking tot de opvang van asielzoekers, onder meer vanwege het aflopen van contracten met locaties.  Ook zorgelijk is de situatie rond de vluchtelingen uit Oekraïne die niet oorspronkelijk uit Oekraïne komen. Deze zogenoemde ‘derdelanders’ dreigen in de asielprocedure te komen.

Het bestuur stelt vast dat er enorme opgaves op het bord van gemeenten liggen, zolang het COA en de IND niet bij machte zijn de huidige problemen op te lossen en nieuwe problemen te voorkomen. Gezamenlijk dit als gemeenten oppakken is essentieel, net als voldoende inzet en middelen van het kabinet.

Cao-onderhandelingen

Het is bekend dat de Cao-onderhandelingen voor gemeenteambtenaren moeizaam verlopen. Het bestuur realiseert zich dat dit deels gaat over kwetsbare groepen gemeentemedewerkers.

Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA)

GALA gaat over preventie en gezondheid. Het is een afspraak tussen zorgverzekeraars, GGD, rijk en gemeenten. Op vrijdag 2 december heeft de Algemene Ledenvergadering (ALV) met GALA ingestemd onder voorbehoud van nadere invulling. Dit is inmiddels gebeurd, en de gesprekspunten van de VNG zijn gehonoreerd. Er komen meer middelen voor gemeenten beschikbaar.

Op vrijdag 3 februari ligt GALA in de ministerraad. Het bestuur stemt ermee in dat Cathalijne Dortmans - voorzitter van de commissie Zorg, Jeugd en Onderwijs (ZJO) - daarna het GALA tekent namens het bestuur van de VNG.

Hervormingsagenda Jeugd

De onderhandelingen met het kabinet en het proces tot nu toe worden toegelicht door Cathalijne Dortmans van de commissie Zorg, Jeugd en Onderwijs (ZJO). Een ambtelijke werkgroep voert nu gesprekken, nadat gesprekken met het kabinet (tweede helft december) geen resultaat opleverden. Het bestuurlijk overleg moet nog worden gepland.

Omgevingswet

Inmiddels heeft de minister aangegeven de invoering van de Omgevingswet uit te willen stellen tot 1 januari 2024. Snelle besluitvorming door de Eerste Kamer vóór de verkiezingen in maart is noodzakelijk. Als voorzitter van de commissie Ruimte, Wonen en Milieu (RWM) spreekt Liesbeth Grijsen namens het bestuur waardering uit naar de medewerkers van de VNG die zich hebben ingezet voor dit onderwerp.

Financiën

Bestuurslid Saskia Bruines, voorzitter van de commissie Financiën, geeft het bestuur een toelichting op de gesprekken met het rijk over de financiële onderwerpen: het financiële ‘ravijn’ vanaf 2026, het aanpassen van de financieringssystematiek en de verruiming van het belastinggebied.

Het bestuur bespreekt de gewenste aanpak richting het kabinet, waarmee in februari een bestuurlijk overleg over financiën staat gepland. Ook komt aan de orde dat er voor provincies een soortgelijke discussie met het rijk speelt.

Verenigingsstrategie 2030

In de Verenigingsstrategie 2030 formuleert de VNG de ambitie dat gemeenten een stap naar voren doen. Gemeenten zouden - nog meer dan nu - zelfbewust moeten optreden als één sterke bestuurslaag. Het bestuur bespreekt de totstandkoming van de strategie en loopt de hoofdthema’s van de strategie door. Naast één sterke bestuurslaag zijn dit: meer van elkaar leren, netwerk van netwerken en samenwerken in de regio.

De Verenigingsstrategie 2030 komt terug in een volgende bestuursvergadering. Het is de bedoeling van het bestuur de Verenigingsstrategie tijdens de ALV op 14 juni 2023 te laten vaststellen door de leden.

Denktank Nederland 2040

De VNG heeft samen met de Argumentenfabriek het project Nederland 2040 geïnitieerd. Hiervoor is een onafhankelijke denktank in het leven geroepen, waarvan onder meer de voorzitter en de algemeen directeur van de VNG deel uitmaken. Vanuit de Denktank zijn 11 denkteams ingericht, waarin ook leden van het VNG-bestuur en van de VNG-commissies zitten. Na de eerste fase van de denkteams volgt (na de zomer) de tweede fase van de maatschappelijke dialoog en daarna de laatste fase waarin nagedacht zal worden over welk beleid nodig is.

Leonard Geluk licht toe wat de stand van zaken van het project is. Ook de Denktank 2040 zal een agendapunt zijn tijdens de ALV in juni 2023. Het eindproduct verschijnt in de zomer van 2024.