Dank aan Peter Heijkoop

De voorzitter heet in het bijzonder Peter Heijkoop welkom, die vandaag afscheid neemt als bestuurslid en commissievoorzitter Participatie, Schuldhulpverlening en Jeugd. Vanaf 19 september start hij als burgemeester van Leiden. Namens de VNG bedankt de voorzitter hem voor zijn enorme inzet de afgelopen zes jaar.

Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen 2050

Het eerste deel van deze middag wordt ingevuld door Paul Scheffer, lid van de Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen 2050 en hoogleraar Europese Studies aan de Universiteit van Tilburg. De heer Scheffer begint met het toelichten van een aantal demografische cijfers en trends vanuit het verleden. Vervolgens bespreekt hij de scenario’s richting 2050, die de staatscommissie heeft geformuleerd ten aanzien van migratie en vergrijzing. Deels leiden deze scenario’s tot bevolkingsgroei en deels tot bevolkingskrimp. Tenslotte bespreekt hij met het bestuur de handelingsperspectieven die er zijn. Scheffer benadrukt tijdens zijn presentatie het belang van redeneren vanuit feiten en cijfers. Ook ontbreekt het naar zijn mening aan een gedeelde langetermijnvisie op Nederland.

Denktank 2040

Aansluitend op dit laatste punt presenteert Leonard Geluk de vorderingen van de Denktank 2040. Deze onafhankelijke groep denkers uit verschillende sectoren in de samenleving, werkt aan een verhaal voor een krachtiger, groener en menselijker Nederland. Hierbij wordt ook gebruikgemaakt van het rapport van de genoemde staatcommissie. De VNG faciliteert de denktank, samen met de Argumentenfabriek. 

De denktank werkt aan een toekomstbeeld op onderwerpen als klimaat en natuur, bevolkingsgroei en vergrijzing, digitale revoluties en AI, geopolitiek en Europa en sociale versplintering. Ook wordt gekeken naar welke veranderstrategie hierbij nodig is. De denktank verwacht in 2025 de eindpublicatie op te leveren, maar levert nu al input aan bijvoorbeeld het nieuwe kabinet en verschillende ministeries.

Kabinet en regeerprogramma

In 2026 komt er een financieel ‘ravijnjaar’ aan voor gemeenten. Het bestuur bespreekt het verloop van de gesprekken met het kabinet, die voor een belangrijk deel hierover gaan. 

Het regeerprogramma is deze middag gepubliceerd. Met het rijk is afgesproken dat samen wordt gewerkt aan de verdere uitwerking hiervan, bijvoorbeeld door gezamenlijk een knelpuntenanalyse op te stellen op een aantal grote thema’s, zoals bestaanszekerheid en het voorzieningenniveau.

De voorzitter heeft een reactie gegeven op het regeerprogramma. De VNG zal na Prinsjesdag ook een reactie geven op de rijksbegroting voor 2025.

Publiekscampagne ‘Je gemeente doet er alles aan’

De campagne is door een groot aantal gemeenten opgepakt. Zowel via buitenreclame, social media als lokale en regionale uitgaven hebben gemeenten de boodschap verspreid. Daarnaast hebben de advertentie van de VNG en de interviews met de voorzitter in de landelijke dagbladen veel aandacht getrokken. 

VNG als netwerk van netwerken

Het laatste deel van deze heimiddag besteedt het bestuur aan het bespreken van de ambitie uit de Verenigingsstrategie over de VNG als ‘netwerk van netwerken’. De VNG ziet kansen om de samenwerking met de provinciale afdelingen, de gemeentelijke netwerken en regio’s te versterken en zo samen méér te bereiken. De bestuursleden wisselen beelden en ideeën uit over hoe je samen een stap naar voren kan zetten.