We zullen richting het kabinet de bereidheid uitspreken om samen te werken aan de ambities van het kabinet, maar ook onze zorgen uitspreken rond de haalbaarheid van een deel van deze ambities. 

Samenwerken aan ambities, maar ook zorgen

We waarderen de aandacht in het regeerprogramma voor de versterking van de rechtstaat en de toegankelijkheid van de overheid voor inwoners. Tegelijkertijd maken we maken ons ernstige zorgen over de gevolgen van de ontwikkeling van de gemeentefinanciën voor de balans tussen taken en middelen van gemeenten. Die balans is nodig zodat gemeenten taken in het belang van hun inwoners goed uit kunnen voeren. Het kabinet geeft aan dat taken en middelen voor gemeenten in balans moeten zijn, maar maakt dat nog niet concreet.

Taken en middelen in balans

In het overhedenoverleg van 19 augustus hebben we met het kabinet afspraken gemaakt over gezamenlijk nader onderzoek op 4 voor gemeenten en kabinet belangrijke thema’s: 

• bestaanszekerheid
• versterking van het voorzieningenniveau in alle gemeenten
• aandacht voor de relatie tussen het zorgdomein en het sociaal domein 
• het versnellen van de woningbouwopgave

Met treffende voorbeelden willen we zichtbaar maken wat voor impact de disbalans tussen taken en middelen heeft op de ambities van het kabinet, de ambities van gemeenten en de consequenties voor inwoners. Daarbij hebben we benadrukt dat we de ambities van het kabinet delen, maar dat de bezuiniging op het Gemeentefonds vanaf 2026 contrair is aan deze ambitie.

Bestaanszekerheid en wonen

Met betrekking tot bestaanszekerheid en het bouwen van woningen zien wij gedeelde ambities met het kabinet. We zien nog wel een kloof tussen die ambities en tekortschietende middelen van gemeenten. Om hier samen snel stappen naar voren te zetten, willen we graag op korte termijn met het kabinet in gesprek. 

Asielbeleid

Daarnaast maken we ons specifiek zorgen over de gevolgen van een aantal maatregelen van het kabinet in het asielbeleid. Met onder meer de voorgenomen intrekking van de Spreidingswet stelt het kabinet de gemeenten voor een vrijwel onuitvoerbare opgave. Gemeenten worden op dit punt keer op keer geconfronteerd met eenzijdige instructies. De overlast en problematiek daalt hierdoor neer in onze steden en dorpen. 

Geen woorden, maar daden

VNG-voorzitter Sharon Dijksma: 

Het kabinet formuleert een aantal ambities die om een goede samenwerking tussen kabinet en gemeenten vragen. Wij zijn uiteraard bereid om het gesprek daarover op een constructieve manier te voeren, maar wij zullen het kabinet uiteindelijk op zijn daden beoordelen. Want op basis van de uitkomsten van het overhedenoverleg en de inhoud van het regeerprogramma constateer ik dat de ambities van kabinet toenemen en tegelijkertijd de middelen om deze ambities te realiseren afnemen. Ik roep het kabinet op om niet alleen mooie woorden, maar ook concrete daden te leveren, zodat wij samen de uitdagingen kunnen aangaan.

Bekijk de reactie van Sharon Dijksma in onderstaande video: