Door een uitspraak van de Raad van State (RvS) dreigt het isoleren van bestaande woningen stil te vallen. Hiervoor is op korte termijn een oplossing nodig die wordt onderschreven door rijk en provincies. We noemen in onze brief aan de vaste Kamercommissie BZK 4 zaken die hiervoor moeten worden geregeld.
Lees de VNG-inbreng voor het commissiedebat klimaatakkoord gebouwde omgeving (pdf, 157 kB)
Uitspraak RvS maakt na-isolatie ingewikkeld
Verduurzamen van de woningbouw, bijvoorbeeld door isolatie, zien wij als een structurele oplossing voor armoede die mede wordt veroorzaakt door hoge energielasten. Een uitspraak van de RvS maakt de isolatieopgave echter ingewikkeld: voordat een spouwmuur mag worden geïsoleerd, moet eerst (jaarrond) ecologisch onderzoek zijn uitgevoerd, gevolgd door een ontheffing van de provincie en het uitvoeren van (mitigerende) natuurvriendelijke maatregelen.
Oplossing voor korte termijn nodig
We moeten zorgen dat gemeenten en woningeigenaren weer spouwmuurisolatie kunnen laten uitvoeren zonder daarbij de wet te overtreden. Op lange termijn is een gemeentelijke soortenmanagementplan (SMP) een goede oplossing als deze in alle provincies eenzelfde manier wordt gehanteerd. Maar voor de korte termijn biedt dit nog geen oplossing. We vragen om 4 zaken te regelen:
Tussentijdse oplossing met de pre-SMP-aanpak
De pre-SMP-aanpak kan als tijdelijke oplossing worden ingezet totdat er een SMP is vastgesteld en een ontheffing is verleend. Deze moet landelijk uniform zijn en niet per provincie verschillen. Ook hebben gemeenten middelen nodig om te werken via een pre-SMP-aanpak.
Kostenreductie en financiering
De kosten voor ecologisch onderzoek voor een soortenmanagementplan (SMP) lopen enorm op. Er is onderzoek nodig hoe deze kosten omlaag kunnen. Ook voor deze nieuwe taak moeten gemeenten volledig worden vergoed.
Kosten en dekking soortenmanagementplannen
Op basis van gegevens van gemeenten heeft de VNG berekend dat de totale kosten voor het opstellen van SMP’s ruim € 100 miljoen bedragen. Hiervoor komt dit jaar € 40 miljoen beschikbaar. Ons voorstel is de ontbrekende middelen te dekken uit de € 119 miljoen uit de begroting van BZK voor de Collectieve aanpak woonisolatie in 2023.
Als gemeenten nu niet kunnen starten met het opstellen van SMP’s, dan kan dit geld op korte termijn ook niet worden gebruikt voor isolatieaanpakken bij kwetsbare woningeigenaren. Daarom dringen we erop aan dat het bestedingsdoel van deze middelen wordt uitgebreid. Het is dan aan de gemeenteraad om te bepalen of het geld wordt ingezet voor SMP’s of voor extra middelen voor isolatiemaatregelen.
Gezamenlijk actieplan
Het rijk moet samen met de medeoverheden komen tot een gezamenlijk actieplan. Er is onder meer een uniforme (pre-)SMP en SMP-onderzoeksmethodiek nodig zodat alle gemeenten op eenzelfde manier kunnen werken en weten wat er van ze verwacht wordt. Ook moet zo snel mogelijk duidelijk zijn welke isolatiemaatregelen wel mogelijk zijn zonder ecologisch onderzoek en ontheffing.