De nieuwe wet die het stemproces moet verbeteren, werkt. Maar de procedures die met de wijzigingen gepaard zijn gegaan, zorgen voor extra druk op de gemeentelijke uitvoering, constateert de Kiesraad.

De Kiesraad stelt in een evaluatieadvies dat de Tweede Kamerverkiezing van 22 november 2023 in het algemeen goed is verlopen en dat de uitslag betrouwbaar is. Daarnaast blijkt dat een goede uitvoering van de nieuwe procedure vaststelling verkiezingsuitslagen structureel extra capaciteit en expertise vraagt bij alle uitvoerenden.

De Wet nieuwe procedure vaststelling verkiezingsuitslagen ging op 1 januari vorig jaar in werking en moet de manier waarop de uitslag wordt vastgesteld transparanter en beter controleerbaar maken. Dat is ook gelukt, zegt de Kiesraad. Zo is het aantal telverschillen afgenomen en is de uitslag betrouwbaar.

Maar die verbeteringen hebben een keerzijde, ziet de Kiesraad. Zo neemt de druk op de uitvoering toe, terwijl gemeenten toch al moeite hebben om genoeg vrijwilligers te vinden om te helpen bij het tellen van de stemmen. Ook vraagt de nieuwe wet om extra ambtelijke expertise en extra deskundigheid van de voorzitters van de stembureaus, en is er veel onduidelijkheid over instructies en formulieren. Daardoor worden er ‘onnodige administratieve fouten’ gemaakt.

Verder pleit de raad opnieuw voor een kleiner stembiljet. Bij de komende verkiezingen voor het Europees Parlement, in juni, wordt in vijf gemeenten een proef gedaan met een kleiner biljet.

Redactie VNG Magazine