Op 1 januari 2024 verandert de regelgeving voor het registreren van publiekrechtelijke beperkingen (Wkpb). De VNG heeft een uitvoeringscan uitgevoerd omdat er vragen zijn over de uitvoerbaarheid van deze wijzigingen. We geven u de belangrijkste conclusies mee.
Notitie uitvoeringsscan Wkpb Omgevingswet
Resultaten uitvoeringsscan
De uitvoeringsscan bestond uit een viertal praktijkbeproevingen en een expertbijeenkomst. Uit de uitvoeringsscan blijkt dat de brief en bijbehorende bijlage van het ministerie van BZK onduidelijk is. De brief roept bij gemeenten vragen op over: de concreet te zetten stappen, de fasering daarvan en de nut en noodzaak van bepaalde wijzigingen. Op basis van de expertbijeenkomst schatten gemeenten in dat bepaalde werkzaamheden relatief veel tijd kunnen kosten en dat de voorgestelde werkwijze (ondanks de gewaardeerde ondersteuning van Kadaster) kan leiden tot foutieve hercoderingen. Ook bleek dat het hercoderen van bodembesluiten dusdanig complex is, dat hier tijdens de praktijkbeproeving nog niet mee kon worden gestart. Tot slot plaatsen gemeenten vraagtekens bij de juridische noodzaak tot hercoderen en de consequenties als een gemeente later of niet hercodeert.
Opvolging van de uitvoeringsscan
De resultaten van de uitvoeringsscan en gesprekken met het ministerie van BZK en Kadaster hebben geleid tot een advies vanuit VNG over welke stappen gemeenten nu in eerste instantie moeten zetten:
Bereid u als gemeente voor op de werkzaamheden voor het inschrijven van nieuwe publiekrechtelijke beperkingen vanaf 1 januari 2024 in de BRK-PB, zodat de inschrijfprocessen ook na 1 januari adequaat blijven verlopen. U ontvangt hierover nog aanvullende informatie van het Kadaster.
Bereid u als gemeente voor op de gewijzigde inschrijvingsmethodiek voor besluiten op grond van de Wet voorkeursrecht gemeenten (Wvg). Voor Wvg-besluiten genomen na 1 januari 2024 geldt een directe inschrijfplicht op grond van de Omgevingswet (inschrijving via SYVAS of op papier) in de BRK. Hiervoor dient in elk geval een persoonsgebonden certificaat te worden ingeregeld.
Valideer en actualiseer waar nodig het gemeentelijk mandaatbesluit.
Daarnaast gaat VNG de komende periode verder in overleg met het Kadaster om te bepalen hoe een aantal suggesties en aanbevelingen uit de uitvoeringsscan verder kunnen worden opgepakt. Hierbij richten we ons in eerste instantie op een aantal specifieke onderwerpen die in 2024 om aandacht vragen.
Doorhalen besluiten
Een van de aandachtspunten is het doorhalen van besluiten. Deze komen als te registreren besluit te vervallen of verhuizen op termijn naar het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO). Voorbeelden hiervan zijn: besluiten op basis van de Gemeentewet erfgoedverordening, gemeentelijke monumenten en het exploitatieplan. In 2024 komt VNG hierover met meer informatie.
Daarnaast wordt voor beperkingenbesluiten op grond van de Wet bodembescherming op dit moment door het rijk een handreiking ontwikkeld.
Hercodering
Voor bestaande publiekrechtelijke beperkingen die onder de Wkpb vallen en zichtbaar blijven in de BRK-PB, maar waarvan de wettelijke grondslag wijzigt, verzoekt het Ministerie van BZK u in de brief van 18 september om de codering in de BRK aan te passen naar de grondslag van de Omgevingswet (hercoderen). De onderbouwing van de (juridische) noodzaak en het nut, evenals de mogelijke consequenties van het achterwege laten van hercoderen, blijken voor gemeenten niet helder. Om deze reden adviseert VNG u om op dit moment geen prioriteit te geven aan hercodering. Op een later moment zullen we terugkomen op de vraag in welke gevallen gemeenten alsnog tot hercodering zouden moeten overgaan en waar dit achterwege kan blijven.