Maandag op het bordes en donderdag bij de VNG. Hanke Bruins Slot, de nieuwe minister Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, bezocht de ALV op haar derde werkdag voor een korte kennismaking. Grote uitspraken kan ze nog niet doen, maar ze laat weten dat de deur altijd openstaat voor een gesprek.

‘Ik heb veel gemeenten van dichtbij mogen beleven. Mijn vader was burgemeester en ik ben veel verhuisd voor mijn achttiende’, vertelt Bruins Slot wanneer algemeen directeur Leonard Geluk haar vraagt zich voor te stellen. Ze hoefde niet lang na te denken toen ze gevraagd werd voor de functie, wel moest ze eerst even overleggen met haar vrouw. ‘Het is mooi dat ik ooit mijn loopbaan ben begonnen bij het ministerie van Binnenlandse Zaken. Ook is het prettig dat ik al lang actief ben in het openbaar bestuur in verschillende rollen met verschillende verantwoordelijkheden.’

Werk maken van uitvoering

Voorafgaand aan het interview, bij de opening van de ALV, sprak voorzitter Jan van Zanen in zijn speech de wens uit om in Bruins Slot ‘de hoeder van alle gemeenten te vinden’. VNG-directeur Geluk vroeg Bruins Slot om een reactie. ‘Zoals Jan het zo mooi zei doen we het uiteindelijk voor de inwoner, die hoort centraal te staan. Ik zie het als opdracht dat ook de randvoorwaarden op orde zijn. Hiermee bedoel ik dat overheden slagvaardig kunnen zijn, dichtbij de inwoner en daaraan dienstbaar zijn. Bij de taken van gemeenten zie je dat de verantwoordelijkheden, bevoegdheden en financiën vaak uiteen zijn gaan lopen. Daar wil ik met de VNG heel graag werk van maken. Bij decentralisaties moet vooraf geregeld worden dat die aspecten op orde zijn. Zodat je als eerste overheid aan de slag kunt gaan met een gereedschapskist die deugt en werkt.’

Pijnpunten financiën en jeugdzorg

In zijn speech gaf Van Zanen felle kritiek op het regeerakkoord. Met name de bezuinigingen op de jeugdzorg, daarmee legt het kabinet de uitspraak van de arbitragezaak naast zich neer. Bruins Slot erkent de pijnpunten. Ze snapt dat het voor gemeenten rauw op hun dak valt. ‘Ik wil heel graag het gesprek aangaan over hoe we dit op een goede manier verder kunnen brengen. Gisteravond heb ik nog contact opgenomen met Maarten van Ooijen, de staatssecretaris van VWS. Ook hij herkent en erkent die teleurstelling. Ik wil benadrukken dat bij hem ook de deur wagenwijd openstaat. Met zijn allen willen we kijken wat we nu wél kunnen doen, want de jeugd verdient goede ondersteuning en zorg.’

Opschalingskorting

Leonard Geluk is ook benieuwd naar de opschalingskorting. Die is tot 2025 bevroren, maar hangt als een zwaard van Damocles boven de gemeenten. ‘Waarom wordt de opschalingskorting niet helemaal afgeschaft?’. Bruins Slot zegt dat ze dat helaas niet kan doen, maar is wel blij dat het voorlopig is bevroren. ‘Ik vind het belangrijk dat we samenwerken aan de stabiliteit van de financiën van gemeenten en provincies. In het coalitieakkoord ligt de opdracht om echt te werken aan de grote opgaven. Daarom moeten we ervoor zorgen dat het gemeentefonds en belastinggebied zo zijn vormgegeven dat we dit voor de lange termijn kunnen doen.’