Gemeenten, provincies en het rijk hebben nieuwe bestuurlijke afspraken gemaakt om cultuurbeoefening voor de periode 2025–2028 verder te stimuleren. De focus ligt op het vergroten van de toegankelijkheid en het stimuleren van actieve culturele participatie door inwoners van alle leeftijden en achtergronden. 

Bestuurlijke afspraken cultuurbeoefening 2025–2028 (pdf, 748 kB)

Cultuur als sociaal cement

De bestuurlijke afspraken sluiten aan bij de vertrekpunten uit de propositie Samen cultuur borgen (pdf, 494 kB) van de VNG; die propositie onderstreept het belang van cultuurparticipatie en de toegang tot cultuur van alle inwoners in Nederland. Alle 3 partijen vinden dat iedereen zelf cultuur moet kunnen beoefenen. Want cultuurbeoefening draagt bij aan persoonlijke ontwikkeling, mentale en fysieke gezondheid, en verbindt mensen. Cultuurbeoefening is zo het ‘sociale cement’ van onze samenleving.

Ambities en actiepunten

De afspraken richten zich op 3 hoofdambities:

  1. Sterk ecosysteem voor cultuurbeoefening
    Iedereen moet cultuur kunnen beoefenen, ongeacht leeftijd, woonplaats of achtergrond. Dit vraagt om een sterk netwerk van culturele organisaties, verenigingen en voorzieningen in stad en platteland.
  2. De cultuur- en erfgoedbeoefenaar centraal
    Het beleid wil aansluiten bij de diverse manieren waarop mensen cultuur beleven. De betrokken partijen willen de behoeften en barrières voor cultuurbeoefening in kaart brengen en aanpakken.
  3. Verbinding met sociaal-maatschappelijke opgaven
    Cultuur speelt een belangrijke rol bij sociale cohesie, mentale gezondheid en de leefbaarheid van wijken en dorpen. De samenwerking tussen cultuur en domeinen zoals zorg, welzijn en onderwijs wordt verder versterkt.

Aandacht voor knelpunten

In de afspraken worden verschillende uitdagingen benoemd, zoals het afnemen van vrijwilligers, regionale verschillen in cultuurbeoefening, en een gebrek aan betaalbare huisvesting voor culturele verenigingen. Daarnaast leidt versnipperd beleid tot hoge administratieve lasten voor uitvoerders. OCW, IPO en VNG starten het Ontwikkeltraject cultuurbeoefening 2025–2028 om samen met de sector oplossingen te vinden voor deze knelpunten.