Mensen ervaren diverse problemen om werk en voorzieningen te bereiken of om familie en vrienden te bezoeken. Niet alleen reistijd en reiskosten kunnen een barrière vormen, maar bijvoorbeeld ook angst voor verkeersdrukte of niet kunnen fietsen.
Dit blijkt uit het onderzoek ‘Beperkt bereikbaar: een kwalitatieve studie naar bereikbaarheidsarmoede’ van het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM).
Barrières kunnen bij het vervoer zelf liggen, zoals weinig of slecht toegankelijke bus- of tramhaltes, een lage frequentie van het openbaar vervoer, overvolle bussen tijdens spitstijden of een onveilige infrastructuur. De aanwezigheid van bijvoorbeeld een bus, tram of fiets is niet voldoende voor een persoon om een activiteit te bereiken. Hij of zij moet ook in staat zijn om gebruik te kunnen maken van deze vervoermiddelen. Of dat kan, ligt onder meer aan inkomen, vaardigheden zoals fietsen, gezondheid en bijvoorbeeld angst voor verkeersdrukte.
In hoeverre die problemen leiden tot verminderde deelname aan de maatschappij hangt mede af van hoe mensen omgaan met hun bereikbaarheidsproblemen. Vaak vinden zij manieren om toch aan activiteiten mee te kunnen doen. Dat kost soms veel tijd, geld en moeite. Vooral met hulp van anderen weten zij hun bestemming te bereiken.
De directe gevolgen voor hun deelname aan de maatschappij lijken daardoor beperkt, maar toch ervaren zij minder sociale contacten en beperkingen in werk, school en studie of bij zorg. Door de weinige reisopties hebben zij minder keuzes in die activiteiten en zijn ze kwetsbaar voor veranderingen.
De grens tussen acceptabele bereikbaarheidsproblemen en ongewenste bereikbaarheidsarmoede is onduidelijk door het ontbreken van concrete bereikbaarheidsdoelstellingen, aldus het KiM. Daarom is het ook lastig om effectieve maatregelen aan te wijzen. Bereikbaarheidsindicatoren op basis van bijvoorbeeld reistijd tot bestemmingen geven goede houvast, maar kunnen niet alle vormen van bereikbaarheidsarmoede in kaart brengen.
Met mobiliteitsbeleid alleen ontstaat geen bereikbaarheid voor iedereen. Zowel de oorzaken als de gevolgen van bereikbaarheidsproblemen hebben volgens de onderzoekers dwarsverbanden met andere beleidsterreinen zoals zorg, onderwijs en wonen. Samenwerking met andere departementen en overheden is dus ook belangrijk bij het aanpakken van bereikbaarheidsproblemen.