Nummer 10, 16 juni 2017

Auteur: Marten Muskee. Beeld: Ruben Oreel

Om de maatschappelijke opgaven op te lossen, zijn goede bestuurlijke verhoudingen nodig met eerlijke financiële afspraken. Daarbij geeft het geen pas dat de centrale overheid zomaar een bezuiniging oplegt. 

Missing media-item.Voorzitter Jan van Zanen van de VNG gaf in zijn jaarrede een heldere boodschap af. ‘Gemeenten werken samen met de andere overheden aan maatschappelijke opgaven op lokaal, regionaal en landelijk niveau. Daarbij past het niet om ook voor de komende jaren een om opschalingskorting in te boeken.’ Die is wat betreft Van Zanen achterhaald want er is allang toegegeven dat een land van gemeenten met meer dan honderdduizend inwoners niet de oplossing biedt. Daar hoort niet bij er dat opnieuw een apparaatskorting eenzijdig dreigt te worden opgelegd, vervolgt Van Zanen. ‘Zeker niet terwijl er meer en meer taken zijn waarvoor gemeenten aan de lat staan. En al helemaal niet omdat landelijke vraagstukken altijd terechtkomen op het bordje van gemeenten. Het ouderwetse, eenzijdige besluiten en handelen, is echt passé.’

Sociaal domein

Nu het allemaal zo lang duurt met de kabinetsformatie roept de VNG-voorzitter het Binnenhof op zo snel mogelijk de politieke ruimte voor het demissionaire kabinet te creëren om een aantal nijpende zaken uit het sociaal domein op te lossen. ‘Het aantal bijstandsuitkeringen dat gemeenten verstrekken, overtreft in ruimte mate het bedrag dat ze hiervoor van het Rijk krijgen. Zeker 90 procent van de gemeenten moet daarom bijleggen uit eigen middelen. Die kampen met fikse tekorten. Het kan niet waar zijn dat op weg naar de gemeenteraadsverkiezingen zwembaden eerder dicht moeten omdat gemeenten voor de uitvoering van rijkstaken gewoonweg te weinig geld kregen en de continuïteit van de zorg op de tocht staat. Ik vind dit te treurig voor woorden en reken erop dat er ruimte komt.’

Gezamenlijke opgaven

Het demissionaire kabinet zal wat betreft Van Zanen de grote hervorming in het sociale domein verantwoord over moeten dragen. Dat kan echter niet wachten tot er eindelijk een nieuw kabinet is. Van Zanen staat erop dat de VNG actief en vroegtijdig kan deelnemen aan het overleg dat tot een nieuw kabinet moet leiden, om serieus te spreken over de gezamenlijke opgaven als overheid. ‘Wij moeten optreden als één overheid met vertrouwen, respect en goed samenspel. De centrale overheid kan niet succesvol zijn zonder de inzet van gemeenten.’ Aan de inzet van gemeenten ligt het niet, benadrukte Van Zanen. Die doen aan alle kanten hun best om te voldoen aan de veranderende maatschappelijk eisen. Er wordt, aldus Van Zanen, volop geëxperimenteerd met nieuwe vormen van directe democratie en het nemen van verantwoordelijkheid als bestuurder.

Op de foto v.l.n.r.: Jan van Zanen, minister Ronald Plasterk (BZK) en gastheer van het congres burgemeester René Verhulst van Goes.

Zie ook