Het bedrijfsleven ervaart regeldruk als een belemmering in het ondernemerschap. Het kabinet wil de ruimte om te ondernemen vergroten, onder meer door het verminderen van regeldruk. Een van de mogelijkheden daartoe is het instellen van een regelluwe zone. Voor het begrip regelluwe zone hanteren we de volgende definitie:

Met een regelluwe zone wordt een aanpak beoogd om een ander innovatief ruimtegebruik te faciliteren door middel van versoepeling van regels en procedures met het beoogd effect economische groei van de (regionale) economie te bevorderen.

In een regelluwe zone kan men experimenteren met het anders toepassen van bestaande wetten en regels. De  rol van de gemeente is daarbij cruciaal. Die kan  initiërend, verbindend, stimulerend, faciliterend zijn, of  een combinatie van dit allemaal.  Deze vragen zijn van belang: 

• Wat wilt u als gemeente bereiken en bieden?
• Voor wie, welke bedrijven of sectoren?
• Waar wilt u dit realiseren, bijvoorbeeld een geografisch afgebakend gebied, een individueel bedrijf of juist bij een bepaalde groep lokale ondernemers?
• Welke regeldrukbelemmeringen ervaren deze bedrijven/sectoren precies?
• Welke instrumenten kunt en wilt u als gemeente inzetten? (De Crisis- en Herstelwet biedt bijvoorbeeld mogelijkheden om zonder toestemming vooraf bedrijfsactiviteiten te starten.)

Op basis van de antwoorden op deze vragen kunt u  bepalen welke vorm van experimenteren het beste bij uw gemeentelijke ambities past. Er lopen nu diverse experimenten waarin gebiedsgericht wordt verkend hoe het experimenteren met wetten en regels vermindering van regeldruk voor bedrijven, innovatie en ondernemerschap kan stimuleren:

• Regelluwe zone gastvrijheideconomie Schouwen-Duiveland
• Speciale Economie Zones Flevoland
• Experimenteerzone stimulering bio-based economy 

Regelluwe zone gastvrijheideconomie Schouwen-Duiveland

Het ministerie van Economische Zaken startte in de zomer van 2013 samen met de gemeente Schouwen-Duiveland en Gastvrij Nederland/Recron twee pilots voor  de gastvrijheidseconomie: het Zorgresort Schelphoek en Pirateneiland. Hierin is onderzocht hoe de doorlooptijden van procedures bij complexe trajecten korter kunnen, bijvoorbeeld bij  bouwen op de grens van land en water. Uit het onderzoek blijkt dat het sneller kan door het optimaliseren van doorlooptijden en het hanteren van parallelle sporen in de vergunningaanvragen. Voor de pilot Schelphoek kan de proceduretijd zo met een klein jaar worden verkort (van 2 jaar en 10 maanden naar 1 jaar en 11 maanden). Voor Pirateneiland geldt dat een half jaar tijdwinst kan worden geboekt in de proceduretijd (van 2 jaar en 1 maand naar 1 jaar en 6 maanden).

Daarnaast is gebleken dat een aantal praktische instrumenten van meerwaarde kan zijn, zoals het opstellen van een goede basiskaart, het slim omgaan met onderzoeken en het vastleggen van afspraken in een overeenkomst tussen gemeente en initiatiefnemer. Ook is het raadzaam om de mogelijkheid voor het vergunnen met bandbreedte te onderzoeken. Verder kan in beide gevallen de wettelijke coördinatieregeling op basis van de Wet Ruimtelijke Ordening worden toegepast zodat er sprake is van een duidelijke regisseur op het project. Voorgesteld is om de gemeente Schouwen-Duiveland deze regisseursrol te laten vervullen. De integrale belangenafweging wordt momenteel door de gemeente Schouwen-Duiveland al vorm gegeven bij de pilot Schelphoek. 

Alle uitkomsten van het onderzoek zijn gepresenteerd in een rapport dat u hier kunt downloaden. Het procesdesign en doorlooptijden van procedures zullen de komende twee jaar gemonitord worden om te toetsen of de voorgestelde tijdwinst inderdaad in de praktijk zal worden behaald. 

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Marcos Buiza (m.buiza@minez.nl) of Mieke Bakkenes (j.m.a.bakkenes@minez.nl).

Speciale Economie Zones Flevoland

In 2013 deed de provincie Flevoland onderzoek  naar de mogelijkheden van speciale economie zones (SEZ). Hieruit zijn de volgende drie kansrijke SEZ’s naar voren gekomen:

• Speciale Arrangementen Topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen
• Speciale Economie Zone Overslaghaven Flevokust
• Speciale Economie Zone Lelystad Airport.

Deze 3 SEZ’s worden nu verder geconcretiseerd. Mocht u nu al meer informatie willen hebben dan 
kunt u contact opnemen met Peter de Waal (p.c.dewaal@minez.nl)

Experimenteerzone stimulering bio-based economy 

Op initiatief van de Kamer van Koophandel Noord-Nederland is in samenwerking met de ministeries van Economische Zaken en Binnenlandse zaken en Koninkrijksrelaties het initiatief genomen voor een experimenteerzone in Noord-Nederland, waarin belemmeringen voor biobased bedrijfsactiviteiten worden weggenomen,

De inventarisatie resulteerde in 12 casebeschrijvingen met een 40-tal belemmeringen. De knelpunten zijn juridisch ingedeeld en geanalyseerd. Algemene conclusie is, dat voor vrijwel alle belemmeringen in beginsel een oplossing voorhanden is binnen de ruimte die bestuurders hebben binnen bestaande regelgeving. De meeste knelpunten hebben betrekking op een bepaalde activiteit, los van de locatie. Enkele knelpunten hebben betrekking op de locatie (bestemmingsplannen). De oplossing van de meeste knelpunten wijst daarmee niet zozeer in de richting van een zone met een apart regime voor regelgeving.

Leerpunten en oplossingen uit het project kunnen elders worden gebruikt. De belangrijkste geleerde lessen zijn: 

• Zorg vooraf voor voldoende commitment van overheden en bedrijven op bestuurlijk niveau om niet alleen het onderzoek uit te voeren, maar vooral om de resultaten toe te passen.
• Zorg voor voldoende betrokkenheid van stakeholders die essentieel zijn bij het realiseren van het uiteindelijke doel
• Leiderschap, visie en durf van hoofdrolspelers zijn belangrijk voor het implementeren van de resultaten van het project en het creëren van de juiste context;
• Houd rekening met de context van het project: wat is de urgentie, wat is het potentieel en zijn er meer voorwaarden die moeten worden vervuld dan alleen het oplossen van de knelpunten waarop het onderzoek is gericht (de micro context) en met de relatie en de mogelijke synergie met gerelateerde projecten (de macro context);
• Ga in de fase van inventarisatie bij bedrijven na of zij de voorgenomen activiteit waarbij zich belemmeringen in regelgeving voordoen ook werkelijk gaan concretiseren als er zicht is op oplossing van de belemmeringen;
• Zorg voor de juiste inzet van de juiste deskundigheid per activiteit in het project, zodat de resultaten daarvan bij de essentiële stakeholders worden erkend;
• Pas de oorspronkelijke uitgangspunten en concepten uit de initiatieffase van het project waar zinvol aan op basis van de resultaten (in het onderhavige geval: in plaats van een "experimenteerzone", per geval oplossingen toepassen binnen de kaders van de bestaande regelgeving, met mogelijk een enkele maatwerk afwijkingen van de regels).

Een nadere uitleg bij de inhoud en het verloop van het project en een uitgebreidere toelichting is te vinden op www.biobasedeconomy.nl. De toepassing van de resultaten van het project loopt nog.

Voor meer informatie kunt u ook contact opnemen met John Butter (j.w.butter@minez.nl).