Nummer 10, 2016

Commentaar: Jantine Kriens

‘Pionieren in de polder’ was de titel van ons jaarcongres. Afgelopen dinsdag en woensdag zagen zo’n 2600 lokale bestuurders hoe de Haarlemmermeer met vernuft en doorzettingsvermogen de plek werd waar innovaties in de luchtvaart hun basis vonden. We werden geprikkeld om maatschappelijke opgaven op een innovatieve manier op te pakken. 

Jorrit de Jong, hoogleraar aan Harvard, verwoordde het mooi: innovatie is uw kerntaak. Als we echt willen vernieuwen, moeten we niet de gemakkelijke weg kiezen, maar juist gaan voor het hooghangende fruit.

Het mooie van deze tijd vind ik dat structuren weer een middel zijn. De inhoud moet centraal staan. We staan voor immense maatschappelijke opgaven. Niemand kan die in z’n eentje oplossen. We moeten gebruikmaken van beschikbare data, ik schreef daar in mijn vorige commentaar al over. We moeten samenwerken met de gemeenschap en met andere overheden. En vooral moeten we goed inzicht hebben in de opgaven waar we voor staan.

Dat structuren een middel zijn, is ook de conclusie van de commissie-Van de Donk. Niet de aanstellingswijze van de burgemeester of de grootte van de raad moet centraal staan, maar het samenspel tussen de verschillende spelers in de lokale overheid. Jan van Zanen sprak in zijn jaarrede in dit verband van de radicale omkering. Wat in de werkelijkheid gebeurt, moet uitgangspunt en perspectief van ons handelen zijn.

Eigenlijk is dat ook het verhaal van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, in ieder geval bij monde van de Studiegroep Openbaar Bestuur: ‘Maak verschil’. Doe recht aan het DNA van een regio, ook in de onderlinge taakverdeling, door de maatschappelijke opgave centraal te stellen.

Tijdens ons congres hebben we regio’s opgeroepen zich bij de VNG te melden om samen met het ministerie van BZK, het IPO en de Unie van Waterschappen het avontuur van verschil maken aan te gaan. Wat zijn de drijvende krachten in uw regio? Hoe versnel je en hoe bepaal je wat voor de regio de meest effectieve samenwerking is? Wij nodigen u uit om te gaan pionieren in de regio.

In de komende jaren staan we voor grote maatschappelijke opgaven, namelijk versterking van onze economie en hernieuwde verbindingen in onze samenleving, in partnerschap tussen overheden, maatschappelijke partners en burgers. Stel je voor dat we erin slagen om in het najaar, vanuit die radicale omkering, te formuleren wat we nodig hebben van een nieuw kabinet om de komende jaren meters te maken op deze opgaven. Dan maken we inderdaad verschil!

Jantine Kriens, voorzitter van de VNG-directieraad, jantine.kriens@vng.nl, @kriens